Matteüs 25: Christelijke ‘mantelzorg’: (hoe) zijn wij een zorgzame gemeente?

Liturgie morgendienst 12 november 2017

Welkom
Zingen: NLB 289 ‘Heer, het licht van uw liefde schittert’ – melodie Opw. 334
Heer, het licht van uw liefde schittert,
schijnt in donkere diepten, schittert;
Jezus, licht voor de wereld, verlicht ons
door de waarheid die u geeft, bevrijd ons.
Schijn op mij, schijn op mij.
Refr.
Kom, Jezus, kom, vul dit land met uw Vaders glorie;
blaas, Geest, ons aan, zet ons hart in vlam,
stroom, overstroom alle naties met uw genade.
Geef ons uw woord, Heer, ontsteek hier het licht.
Heer, ik kom in uw stralend schijnsel,
uit de schaduw in uw nabijheid;
door uw Zoon mag ik staan in uw luister,
toets mij, test mij, verteer al mijn duister.
Schijn op mij, schijn op mij.
Refr.
Heer, hoe meer wij uw helder licht zien
en de weerglans op uw gezicht zien, –
zal ons leven voor anderen stralen,
het verhaal van uw liefde vertalen.
Schijn in mij, schijn door mij.
Refr.
Moment van stilte en gebed
Votum en groet (Sela)Votum
Onze hulp en onze verwachting
is van God, onze Heer.
Hij die alles maakte,
laat niet los wat Hij begon.
Groet
Genade en vrede
van God, de Vader;
door Jezus, zijn Zoon, Immanuël.
Hij woont met zijn Geest in ons.
Hallelujah, hallelujah, amen!
Zingen: Ps. 146: 3,4,5 LB

Het verhaal van Sint-Maarten
Korte intro HvV

Gods leefregels uit Leviticus 19
zingen: Overnodig 63 ‘Mens van God, haat schone schijn’ – mel. Gz. 473

A Mens van God, haat schone schijn!
Rijk in liefde zul je zijn:
mantelzorger – als je mild,
gul je Meester volgen wilt.

V Als je zelf een mantel draagt
en een medemens je vraagt
bij te dragen in zijn nood,
zwijg je dan de ander dood?

M Als je graan hebt, velden vol,
handen, schuren overvol,
gun je dan een arme niet
waar jijzelf zo van geniet?

A Rijkdom geeft de goede God,
maar niet zonder zijn gebod:
maai geen randen van het veld –
arm wie alle aren telt.

M Tel geen aren, tel geen geld,
tel alleen de vrucht die telt:
liefde en geloof en hoop –
tel de druppels van je doop.

V Elke druppel is er één:
ga de wereld in, ga heen,
deel je mantel, deel de smart,
deel je rijkdom, deel je hart.

A Naakt, zijn mantel afgelegd,
heeft de Meester ons gezegd:
deel het brood en deel de wijn –
mantelzorger zul je zijn!

gebed
kinderlied
kinderen naar de KND

Bijbellezing: Jesaja 58: 6-11 en Lucas 3: 10-14
Zingen: NLB 973 ‘Om voor elkaar te zijn uw oog en oor’
Verkondiging: Matt. 25: 31-40
‘Christelijke mantelzorg: (hoe) zijn wij een zorgzame gemeente?
Zingen: Opwekking 378 ‘Ik wil jou van harte dienen’

Voorbereiding op de viering van het avondmaal
Gebed
Opwekking 765
Collecte – filmpje over HartHHW
Zingen: NLB 422: 1,2,3 ‘Laat de woorden die we hoorden’
Zegen
Amen: Gz. 456: 3

.Het verhaal van Sint-Maarten

11 november was de dag….je weet wel: dat jouw lichtje branden mocht.

Het was weer Sint-Maarten gisteren – wie van jullie is de deuren langs geweest…..?
En…veel snoep gekregen zeker…..
En wie van u heeft kinderen aan de deur gehad en heeft ze wat gegeven?

Maar weten jullie en weet u waar dat feest vandaan komt?

Daarover gaat dit korte filmpje….

Vanmorgen gaat de preek over wat we van Maarten – en vooral van Jezus – kunnen leren. Thema: Christelijke mantelzorg: (hoe) zijn wij een zorgzame gemeente?

We gaan zo meteen ook een lied daarover zingen, gemaakt door ds André Troost,
met zeven coupletten, in wisselzang – alle zeven eerste letters vormen samen de naam Maarten – en er komt ook in terug wat o.m. in Leviticus 19 staat over zorg voor wie in Israël tekort kamen en zorg nodig hadden – een les ook voor ons – laten we eerst naar Gods leefregels uit Leviticus 19 luisteren en daarna dat lied zingen.

Gods leefregels Lwv. 19

Het lied Mens van God, haat schone schijn – op de melodie van gz. 473

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, zusters, broeders, jong en al ouder,
dia 1

11 november was de dag…in 397 na Christus…dat bisschop Martinus van Tours (Maarten) nee..niet gestorven is…dat was op 8 november…maar werd begraven.
En daarom is 11 november de dag geworden dat hij wordt herdacht en vereerd.
Veel jongens zijn later naar hem genoemd: Maarten, of Martin, of Martinus…..
en meisjes ook natuurlijk: Martine, Maartje…zeker als ze geboren waren of gedoopt op 11 november, de naamdag van Sint-Maarten….ook Maarten Luther, geboren
op 10 november 483 en een dag later gedoopt – heeft zijn naam eraan te danken.

Oorspronkelijk is het trouwens een heidense naam, afgeleid van de oorlogsgod Mars.
Martinus/Maarten is: de strijdbare, de krijgshaftige; en die naam deed Maarten eer aan want als zoon van een militair begon ook hij zijn loopbaan in het leger – totdat hij koos voor een leven in dienst van koning Jezus –en eindigde als bisschop van Tours.
Een lied geeft het treffend weer: Sint Maarten strijdbaar man en ook: dienstbaar man.

Na zijn dood zijn in allerlei plaatsen, ook in Nederland kerken naar hem genoemd en werd hij de patroonheilige van veel steden zoals b.v. van Utrecht…en van allerlei beroepsgroepen zoals soldaten en wevers en kleermakers…..wat natuurlijk komt door dat verhaal over het doormidden snijden van zijn mantel en het geven van de helft van die mantel aan een arme bedelaar.

Het is een mooi verhaal dat zoals veel meer verhalen over goede daden en wonderen die heilige mannen zouden hebben gedaan, een kern van waarheid zal hebben maar waarbij de vraag is of het echt zo is gebeurd…..daarover verder niet, het is een opstapje naar wat de Here Jezus ons leert…en wat Maarten in die droom meegekregen zou hebben: wat je doet voor mensen die kwetsbaar zijn, in nood verkeren, hulp nodig hebben, heb je voor Jezus zelf gedaan…is geloven met de daad en leven naar het voorbeeld niet maar van een heilige als Sint Maarten maar naar het voorbeeld dat Jezus ons geeft.

dia 2 Christelijke mantelzorg: (hoe) zijn wij een zorgzame gemeente?

1. Door te dienen
2. Door te delen
3. Door te doen

dia 3 Dienstbaar zijn.
Eerst nog even over dat woord ‘mantelzorg’. Er is wel gezegd dat die term ontleend is aan dat verhaal van Maarten en de mantel, maar dat schijnt toch niet te kloppen.
Maar het is wel een mooie lijn: mantelzorg is voor mensen als een warme deken.
Palliatieve zorg – zorg voor mensen in de stervensfase – is trouwens letterlijk ook een soort mantelzorg want pallium is een Latijns woord dat mantel betekent.
Maar als ik het over christelijke mantelzorg heb als hopelijk eigen aan de gemeente
bedoel ik dat toch wat ruimer en wat anders dan wat meestal zo genoemd wordt:het zorgen voor een vader of moeder die zichzelf niet meer redden kan, of het regelmatig omkijken naar een buurvrouw die de deur niet meer uit kan, als aanvulling op of vervanging voor de professionele thuiszorg of zorg van de wijkverpleging. Het is goed dat de overheid maar ook wij samen als burgers en zeker als christenen om al die mantelzorgers heen staan en dat ze ruimte krijgen voor dat belangrijke werk.
Afgelopen vrijdag werd er terecht weer aandacht voor gevraagd door de ‘Dag van
de mantelzorg – dia 4 hoe belangrijk is het werk dat vaak in stilte elke dag gebeurt!

Maar vanmorgen gaat het om meer: hoe zijn wij binnen de gemeente voor elkaar waar nodig mantelzorgers, en wat kun je als christen en kunnen we als kerk voor de mensen om ons heen betekenen: in de straat, in de buurt, op ons werk, in het dorp..
Wat weer veel meer op ons bordje komt nu de overheid stappen terug doet dia 5
en de tijden terugkomen dat op de kerken en christelijke hulpverleningsorganisaties als het Leger des Heils , Stichting Present en in het buitenland Kerk in Actie, de ZOA, en noem ze allemaal maar op, steeds vaker een beroep wordt gedaan voor hulp…en dan komt ook op u en jou de vraag af: wat kan ik doen, wat komt er op mijn pad…en
ook: wat kan en wil ik geven, aan tijd, aan aandacht, aan zorg, en ook aan geld….?

Wat dichtbij begint: in eigen gezin en familie, en ook in de kerk, en dan in de straat
Zoals Paulus dat bedoelt als hij zijn lezers en ons dus ook aanspoort: “Laten we dus, in de tijd die ons nog rest, voor iedereen het goede doen, vooral voor ons geloofsgenoten” (Gal. 6: 10) – en dat is niet zoiets als ‘eigen volk eerst’ of ‘het hemd is nader dan de rok’, maar wel heel praktisch dat je dichtbij huis als eerste een taak hebt, bij de bestaande en meest dichtbije contacten, en dat de gemeente zo ook een oefenplek is om te leren liefde te bewijzen en hulp te bieden, om van daaruit ook te kijken wat je persoonlijk en ook samen kunt betekenen voor mensen om je heen.

Nou, en daarvoor is allereerst nodig dat je als christen bereid bent om te dienen.
Zoals de Heer ons dat heeft voorgehouden en voorgeleefd en voorgedaan, wat Hij heel zichtbaar maakte toen Hij de voeten van zijn leerlingen waste en hen en ons meegaf: “Ik ben jullie Heer en meester en toch heb Ik jullie voeten gewassen.Daarom moeten jullie ook elkaars voeten wassen. Ik heb jullie het goede voorbeeld gegeven. Wat Ik voor jullie gedaan heb, moeten jullie ook voor elkaar doen”. dia 6
Maar aan dat doen gaat vooraf wat je houding is, hoe we naar elkaar kijken en hoe we met elkaar willen omgaan, en hoe we ook als christenen zijn in de samenleving.
Ik las ergens dat Jezus niet maar kijkt naar onze buitenkant, naar wat we doen: “Hij kijkt veel dieper dan dat. Wat doet mijn genade in jouw leven? In hoeverre ben jij op
Mij gaan lijken in zorg en aandacht voor kwetsbare mensen in nood?Is jouw hart
veranderd door mijn oneindige liefde voor jou?” . Dan komen we steeds terug aan de voet van het kruis waar Jezus hing en leed en stierf voor mij, maar ook voor die ander voor of achter me in de kerk, en naast me in de straat, en bij me op het werk.
En dan gaan we steeds meer met de ogen van Jezus naar die ander kijken, ook naar hem die me niet ligt of naar haar die we niet zo leuk behandeld heeft, en dan is het echt een vraag uit het hart hoe die ander te dienen en als Christus voor hem te zijn.
Wat begint met echt contact zoeken en tijd nemen om te luisteren en de ander te begrijpen en zijn of haar verhaal serieus te nemen, en samen op te gaan lopen.
Dienstbaar je opstellen begint ermee welke plek ik in mijn hart en leven geef aan medemensen dichtbij en daarna ook verder weg, of ze mij een zorg zijn, en zelfs of ik ze zie als een cadeau van God aan mij en tegelijk als een opdracht en uitdaging. En diensbaar zijn is ook dat ik die ander de ruimte gun of geef om zichzelf te zijn, anders dan ik ben en vast ook anders dan ik denk over dingen en dingen aanvoel – dat ik niet me meer voel dan…maar juist bereid ben de minste te zijn en me op te offeren als dat die ander helpt en Jezus dat van me vraagt – dat ik het met de apostel eens ben dat geven meer is dan krijgen, en dat ik ook eerlijk ben over wat ik wel en niet kan geven – want niemand is minder en niemand is meer, we zijn aan elkaar gegeven om elkaar te dienen – dat leren we van Petrus die dat zelf ook eerst heeft moeten leren: “Overigens, in de omgang met elkaar moet ieder van u altijd de minste willen zijn, want God keert zich tegen hoogmoedigen, maar aan nederigen schenkt Hij zijn genade” (1 Petrus 5:5). En eerder in diezelfde brief: “Wees allen eensgezind, leef met elkaar mee, heb elkaar lief als broeders en zusters, wees barmhartig en bereid de minste te zijn” (3: 8). Wat Petrus van zijn Heer had geleerd! dia 7

Als we dat met elkaar oefenen in de gemeente, en dan vooral vaak in deze spiegel van God kijken – en vaak denken aan Jezus – dan verandert er veel ten goede – en ik ben ervan overtuigd dat er nog veel veranderen kan en veranderen moet, en dan kunnen we ook veel betekenen voor Nederland.
In dat verhaal over de Koning die rechtspreekt en de mensen beoordeelt op hoe ze elkaar en anderen van dienst zijn geweest of niet, worden zes concrete voorbeelden genoemd van het omkijken naar en zorgen voor kwetsbare en noodlijdende mensen.
In de Middeleeuwen en ook later werd er het begraven van doden aan toegevoegd en had met het over de ‘zeven werken van barmhartigheid’ – dia 8 (even langslopen)
Het zijn allemaal concrete vormen van dienstbetoon waarin je vanuit de kerk en als christenen veel kunt betekenen voor mensen aan de rand en in de verdrukking, wat ermee begint dat je ook en juist die mensen ziet als gelijkwaardig en mensen van God – dienen is niet om zelf eer te behalen maar juist om er te zijn voor mensen aan wie naar de mens gesproken geen eer te behalen valt – zo krijgt God alle eer!

dia 9 2. in een zorgzame gemeente is er de bereidheid om te delen.

Die oude verhalen over Sint Maarten gaan erover dat hij wat hij had wilde delen met mensen die minder of niets hadden: hij had al veel weggegeven en toen hij die bedelaar tegenkwam en alleen nog zijn soldatenmantel had, deelde hij die ook nog.
Nog eens: of het allemaal echt zo gebeurd is, weten we niet, maar de boodschap die eruit spreekt is indringend – daarom wordt al heel lang Sint Maarten gevierd dia 10 en verbonden met het geven aan wie minder heeft – daar is dat bedelen om snoep door kinderen die eigenlijk niets te kort komen, eigenlijk een slap aftreksel van – ik
gun jullie het plezier en dat snoep, maar als je echt doet als Sint Maarten deed, eet je niet alles alleen op maar wil je ook delen – en zelfs uitdelen aan wie minder heeft….
In de Bijbel gaat het ook vaak over willen delen van wat God ons gegeven heeft.
Het is zelfs een kenmerk van gemeente-zijn, denk maar aan de eerste christelijke gemeente in Jeruzalem waarover we lezen: “Alle gelovigen kwamen steeds bij elkaar. Ze deelden alles wat ze hadden”….”Geen van hen beschouwde zijn bezttingen als zijn persoonlijk eigendom, want ze hadden alles gemeenschappelijk.
…Niemand van hen leed enig gebrek.” (Handelingen 2: 44: 4: 32 en 34). Om dat laatste ging het, dat niemand gebrek leed….je mocht best eigen geld en bezit hebben maar je was ook bereid om te delen als anderen tekort of niets hadden.
Zoals later Paulus schrijft over de gemeente waarvan de leden als lichaamsdelen op elkaar ingespeeld zijn en elkaar nodig hebben en voor elkaar zorgen. dia 11. Alle lichaamsdelen moeten voor elkaar zorgen: als het ene lichaamsdeel pijn heeft, lijdt het hele lichaam eronder, en als het met een lichaamsdeel goed gaat, profiteert de rest daar ook van; nou, zo is dat ook in dat lichaam dat je als gemeente bent dia 12.

Daaruit is al duidelijk dat als het gaat over delen, het niet alleen en zelfs niet op de eerste plaats gaat over geld en bezit, over geven aan de kerk en aan goede doelen, al hoort dat er ook bij, denk ook aan de collecten voor diaconale doelen – maar ik las: “We zijn er niet met incidenteel of periodiek een diaconale activiteit of een gift aan een goed doel. Het gaat om onze aandacht, tijd en volharding.” En dat begint binnen de gemeente, nog een citaat: “Denk bijvoorbeeld aan het bezoeken van zieken en eenzamen en aan het uitnodigen van nieuwe gemeenteleden voor een maaltijd.” We mogen dankbaar zijn voor veel dat al gebeurt en georganiseerd wordt.
Voor wat de ouderlingen doen en de diakenen, de bezoekbroeders en –zusters, de alleengaandengroep, Wijs met Grijs, de Jeugdraad – te veel om op te noemen,mooi!
Maar pas op dat we gaan afschuiven: daar hebben we…..vul maar in……wel voor.
Kijk vooral ook wat je zelf in eigen omgeving doen kunt, wat je kunt betekenen voor een ander, hoe je jouw gaven en mogelijkheden kunt inzetten, en wat je grenzen zijn.
In het bevestigingsformulier van diakenen binnen de GKv staat mooi: “De Heer roept ook nu op tot het betonen van gastvrijheid, offervaardigheid en barmhartigheid, om i
zwakken en hulpbehoevenden volop te laten delen in de blijdschap van Gods volk.
In de gemeente van Christus mag niemand ongetroost leven in ziekte, eenzaamheid of armoede”. Het is waar dat de diakenen daarin een stimulerende en coördinerende taak hebben, maar het blijft de verantwoordelijkheid van ons samen, nog eens dat formulier als tegen de diakenen wordt gezegd dat ze de gemeente een goed voorbeeld moeten geven “van de onderlinge zorg waartoe Christus ons allen oproept.” Het avondmaal dat we volgende zondag weer gaan vieren maakt de band zichtbaar die we hebben met elkaar doordat we samen aan Christus verbonden zijn.
Dat lezen we ook meteen van de gemeente in Jeruzalem: ze braken het brood – en daarom was er ook de zorg voor elkaar naar het voorbeeld dat de Heer ons geeft.

Ja, en dan blijft dat niet binnen de muren van de kerk, dat formulier van zonet trekt het breder: “zo zullen we als gemeente groeien in liefde voor elkaar en voor alle mensen”. Als christenen hebben we ook een taak om waar nodig en mogelijk om te kijken naar mensen buiten de kerk die in nood zijn, zoals dak-en thuislozen, mensen die eenzaam zijn, gevangenen, en – heel actueel – vluchtelingen en asielzoekers.
Denk ook maar aan de voedselbank, vrijwilligers die nodig zijn om asielzoekers te begeleiden en ze te helpen met de taal, en bij te springen bij ziekte en andere problemen, en wat doen we als een al geworteld gezin of kinderen uitgezet dreigen
te worden – volgen we dan lijdzaam de overheid of komen we in actie voor hen?
Lastige vragen die je als kerken samen onder ogen kunt zien: alleen lukt het niet.
In de oude christelijke kerk was het een kerntaak: omzien naar mensen in nood.
Er zijn veel voorbeelden van zorg voor armen, gevangenen, slachtoffers van rampen en epidemieën, met vaak schaarse middelen en mogelijkheden deed met toch veel. En toen na enkele eeuwen het christendom erkende staatsgodsdienst werd, werd de zorg uitgebreid en professioneler en kwamen er hospitalen, opvang voor zwervers en vreemdelingen, hofjes voor oudere alleenstaande vrouwen, en vanuit de kloosters is heel veel gedaan om nood te lenigen, zieken te verzorgen, en gastvrijheid te bieden.
dia 13
Ik las: “Deze traditie doet een beroep op kerken en christenen om de zorg voor mensen hoog op de agenda te hebben staan, binnen kerken en in de samenleving.
Zorg voor de zwakken.” Dat is blijkbaar waar Jezus als rechter ons op zal afrekenen, zoals we ervan gelezen hebben: wat je gedaan hebt voor de minsten van mijn broeders en zusters, dat heb je voor Mij gedaan – of niet gedaan. Want geloven is niet Heer Heer zeggen of zingen, maar doen wat Vader van ons wilen vraagt. En dat is dat we leven naar het voorbeeld van Jezus, en delen wat Hij ons in beheer geeft.

dia 14 3. En dan komt het aan op dat ook te doen.

We hebben het al gehoord van Jezus dat Heer Heer zeggen – goede dingen over God en Jezus zeggen, en veel en enthouasiast zingen over en voor Hem – of recht in de leer zijn en elkaar aan die leer houden, en anderen de weg van Jezus wijzen –
niet is waar je bij God mee weg komt; Jezus zei: doe je ook wat je Vader graag ziet?
Zijn broer Jakobus schreef over levend geloof dat uitkomt in daden van geloof: “Voor God, de Vader, is alleen die zuivere, reine godsdienst: weduwen en wezen bijstaan in hun nood, en je in acht nemen voor de wereld en onberispelijk leven” (1:27).
dia 15
Nee, dan hoeft niet iedereen op bezoek in de gevangenis of naar een AZC, en we kunnen niet als één kerk iedereen die in onze dorpen in nood is helpen – maar we kunnen wel oog en oor en hart leren open te zetten en te kijken wat we ieder voor zich en als nieuwe gemeente, en samen als kerken in Langedijk, meer kunnen doen.
Er zijn door heel het land heen allerlei initiatieven die inspireren en waarvan we kunnen leren – landelijk zijn er adviescentra vanuit onze kerken en vanuit de PKN.
Christelijke hulporganisaties hebben veel knowhow en ervaring in huis om ons op weg te helpen, en ook de burgerlijke gemeentes staan steeds meer open voor contact met en hulpverlening vanuit en samen met de kerken.

Het zou mooi zijn om als alle stof van het samengaan-proces is neergedaald, hier werk van te maken; Ik ben ervan overtuigd dat samen iets doen, voor elkaar en voor anderen, ook erg goed kan werken om elkaar beter te leren kennen en naar elkaar toe te groeien, en dat dan de perikelen die er waren en nog zijn, overkomelijk zijn.

Als we niets liever willen dan elkaar en anderen dienen, en als Christus voor ze zijn.
En daar dan niet minder of armer van beter en rijker van worden, zelf en ook samen.
Want dan mogen we – vaak tot onze verrassing ervaren – dat die ander ook bereid is mij te dienen, en als Christus voor mij wil zijn – en dan wordt een mooie tijd, samen!

amen
dia 16

Nahum 1: 3 en 7a: God doet recht op zijn tijd

Liturgie middagdienst zondag 5 november 2017
Welkom
Zingen: Gz. 294: 1,2,4,6 ‘Laat komen, Heer, uw rijk’
Moment van stilte en gebed
Votum en groet
Zingen: Ps. 97: 1,2,5 GK ‘De HEER alleen regeert’
Gebed
Bijbellezing: Jona 4
Zingen: Gz. 33: 1,4,5 GK ‘Jona heeft God wel verstaan’
Bijbellezing: Nahum 1
Zingen: Ps. 9: 4,5,6,9 GK ‘U zegt de volken straffen aan’
Verkondiging: Nahum 1: 3a en 7 ‘God doet recht op zijn tijd’
Zingen: Gz. 297: 1,2 LB ‘Toch overwint eens de genade’
Geloofsbelijdenis
Zingen: Gz. 134: 6 GK ‘O Vader, dat uw liefde ons blijk’
Gebed
Collecte
Zingen: Ps. 42: 1,5,6 Levensliederen

1. Als een hulpeloze hinde,
die naar stromend water smacht,
zo verlang ik u te vinden,
u, mijn God, op wie ik wacht.
Ik verlang naar God, die leeft,
die mijn ziel te drinken geeft.
Wanneer zal ik hem ontmoeten,
zal Gods glimlach mij begroeten.

5. God de HEER geeft zijn genade,
overdag – en ’s nachts een lied.
Bij mijn rots ga ik te rade:
‘Waarom komt en redt u niet?
Waarom laat u mij alleen
met de vijand om mij heen?’
Lachend laten zij me weten:
‘Is jouw God je soms vergeten?’

6. Waarom, ziel, zo aangeslagen,
waarom bang en rusteloos?
Hoop op God, stel hem je vragen.
Wees niet langer lusteloos.
Want de dag komt – heb geduld –
dat je hem weer prijzen zult.
Ik kijk uit naar nieuwe tijden,
want mijn God zal mij bevrijd

Zegen
Amen: Gz. 37: 8 GK ‘Want van U is het Koninkrijk’
——————————————————————————————————–
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, zusters, broeders, jong en al ouder,
dia 1
Ik wil beginnen met uit te leggen hoe ik op de teksten van vanmiddag ben gekomen.
Daar zijn enkele aanleidingen voor die onverwacht samen gekomen zijn.

De eerste aanleiding is dat ik twee weken achter elkaar catechisatie heb mogen geven
over de bijbelboekjes waar vanmiddag uit gelezen is: eerst Jona en toen Nahum.
Bijbelboekjes die alle twee gaan over Ninevé, de hoofdstad van het het Assyrische rijk.
Jona kennen we wel, denk ik: de profeet die van God naar Ninevé moest maar niet wilde.
Jona vluchtte weg en wilde op een schip helemaal naar Spanje zijn opdracht ontlopen.
Maar door het ingrijpen van God ging Jona – in een zware storm in zee gejonast en toen
door een groot zeedier opgeslokt en weer aan land gebracht – toch uiteindelijk in Nineve koning en volk tot bekering oproepen, met als gevolg dat ze tot zijn ontzetting inderdaad boete deden, zodat God de aangekondigde verwoesting van de stad niet door liet gaan.
dia 2
We hebben gelezen hoe het afliep en God Jona en ook ons de les leest: zou Ik niet begaan zijn met het lot van die stad, met al die mensen en die kinderen en met al die dieren?
Jona had het goed begrepen dat zijn God inderdaad vol liefde en geduld is, een God
die er niet van houdt mensen te straffen dat is ook de boodschap die later door de Heer Jezus is herhaald en voorgeleefd dat we onze vijanden moeten liefhebben en moet bidden voor wie ons kwaad doen; en Paulus roept ons later op niet uit te zijn op wraak en niet kwaad met kwaad te vergelden maar het kwade te overwinnen door het goede (Rom.12)
We hebben daar goed over door kunnen praten op cat..: over wat dat voor ons betekent.

Maar een week later was Nahum aan de beurt, een profeet die honderd jaar later leefde.
En die lijkt uit een heel ander vaatje te tappen: dia 3 “De HEER is een woedende wreker, de HEER wreekt zic op zijn tegenstanders, Hij richt zijn toorn op zijn vijanden…wie houdt zich staande in zijn toorn, wie houdt stand in de gloed van zijn woede..” Heftige taal!
En het loopt uit op de ondergang van datzelfde Nineve, zo grondig dat pas in 1846 de ruïnes
Door archeologen onder het stof van duizenden jaren tevoorschijn zijn gehaald….
We hebben erover doorgepraat op cat.: spreken Jona en Nahum elkaar tegen, of toch niet?

De tweede aanleiding is een boekpresentatie waar we in de herfstvakantie bij zijn geweest.
De bekende hoogleraar terrorisme en veiligheid, Beatrice de Graaf, ook belijdend christen, heeft een boekje geschreven over het verlangen naar veiligheid in een wereld van geweld en terrorisme, onder de titel ‘Heilige strijd’- dia 4 hoe moet je als christen je opstellen…in een wereld van wij tegen zij, waarin steeds meer mensen vinden dat tegen terroristen vooral hard opgetreden moet worden, en dat daarvoor desnoods zelfs de doodstraf passend is; terwijl de Bijbel ons juist oproept geen wraak te nemen maar het oordeel aan God over te laten.
En ze vraagt aandacht voor het kwaad dat volgens de Bijbel ook in onszelf zit – de heilige
strijd is allereerst een strijd tegen dat kwaad in je eigen hart, de grote strijd van het geloof.

Ja en dan – een derde aanleiding – is niet lang geleden Mosul – waar Nineve een onderdeel van is – terugveroverd op IS, en komen veel christenen die verjaagd of gevlucht waren, weer terug en worden in die verwoeste stad weer kerken opgebouwd – bijzonder om te zien.
Het is een ontroerend voorbeeld van hoe het goede toch sterker is dan het kwade. dia 5

Nou, en als vierde en laatste – juist nu is er in Leiden een boeiende tentoonstelling over de geschiedenis van Nineve – in het Museum van Oudheden – we zijn er zelf nog niet geweest maar in het ND is er over geschreven; volgens de schrijver van dat artikel in de krant de moeite waard om heen te gaan. Misschien een tip voor de kerstvakantie – de expositie is nog tot maart 2018 te bezoeken. dia 6

dia 7 God doet recht op zijn tijd
1. God heeft geduld met wie kwaad doen,
2. maar God laat het kwaad niet ongestraft,
3. en toch overwint eens de genade!

dia 8 1. God heeft geduld met wie kwaad doen.
Jona, ga op reis naar Ninevé – dat zei God tegen zijn profeet, toen in Samaria.
Maar Jona wilde niet, Jona ging op reis maar precies de andere kant op – waarom?
Als je het verhaal niet zou kennen, maar wel iets weet van Ninevé, begrijp je het wel.
Ninevé was in die tijd een schrikbeeld, het hol van de leeuw, een vijandelijke stad.
En daarheen moeten om over je God te praten, en de mensen de wacht aan te zeggen over het kwaad dat er gebeurt en ze waarschuwen dat ze er allemaal aan gaan met elkaar,
Je kunt je voorstellen dat je daar als een berg tegen opziet, het zelfs niet ziet zitten.
Zoiets als in onze tijd naar Moskou gaan om op het Rode Plein gaan demonstreren tegen Putin, of in Noord-Korea bijbels gaan uitdelen, of in IS gebied gaan praten over Jezus….
dat is vragen om moeilijkheden, of erger: dat is spelen met je vrijheid of met je leven.

Ja maar, dat was het niet bij Jona, hij was niet bang voor zijn hachje, hij zei ook niet dat dit een onmogelijke opdracht was omdat die heidenen met hun afgoden toch geen boodschap zouden hebben aan de God van Israël, nee, hij was juist bang dat zijn missie zou slagen en dat ze zich zouden bekeren in Ninevé, en dat God dan die slechte stad zou sparen…en toen het ook zo ging kwam het er eindelijk boos maar wel eerlijk uit: “Heer, U wilde die stad helemaal niet verwoesten. Dat dacht ik al toen ik nog thuis was. Daarom wilde ik ook niet naar Ninevé gaan. Want ik wist dat U een goede God bent. U bent vol liefde en geduld. U bent trouw, en U houdt er niet van mensen te straffen”. Je zou denken: prachtig, alle reden om God te danken – wat een zegen op je werk als zendeling als een hele stad zich tot God bekeert, als duizenden tot en met de koning berouw hebben en willen breken met het kwaad.
Maar die rare Jona is niet blij maar woedend: als het zo moet, heeft het leven geen zin meer.

Ja maar, besef dan wel dat het zo raar niet was wat Jona dacht, en reken maar dat heel veel mensen in zijn thuisland – Israël en Juda – net zo dachten en praatten en ook baden.
Dat veel mensen ook in andere landen hoopten dat het met Assyrië slecht af zou lopen.
Zoals wij denk ik blij zijn als we horen dat IS nederlagen lijdt en terroristen uitgeschakeld worden en er niet zo mee zitten als daar bombardementen voor nodig zijn – Nederland doet er aan mee in Irak – en als er slachtoffers vallen aan de kant van gevaarlijke tegenstanders.
Denk ook maar terug aan de 2e wereldoorlog met veel slachtoffers van bombardementen op Duitsland en atoombommen op Japan – tot in kerken toe is er om gebeden en voor gedankt.

Bedenk ook maar dat die legers van Assyrië toen verschrikkelijke dingen uitgehaald hebben, en dat er zelfs uitspraken van Assyrische koningen bewaard zijn gebleven die trots vertellen over vijanden die zijn onthoofd, vrouwen die zijn verkracht en steden die zijn platgebrand – als je erover leest is het alsof over de soldaten van Assad gaat of de strijders van IS.
En Jona en zijn volksgenoten zagen die ellende op zich af komen – later is Samaria ook verwoest en zijn veel mensen uit Israël afgeslacht of als krijgsgevangenen afgevoerd –
dus als die hoofdstad met de grond gelijk gemaakt zou worden, is dat goed nieuws, toch?
En als dat dan toch niet gebeurt omdat ze zich voor een tijdje zogenaamd bekeren – reken maar dat als de eerste schrik over is het weer op de oude voet doorgaat en straks komen de legers alsnog richting Israël en ook naar Jeruzalem – wat ook echt is gebeurd later…..
dia 9
Dan krijg je toch wat meer begrip voor de reactie van Jona en voor teleurstelling – ja en je kijkt ook even in je eigen hart – hoe zou ik daarin staan, en hoe kijk ik vandaag aan tegen het kwaad in de wereld en tegen mensen die echt heel erge dingen doen – op wie lijk ik meer, op Jona, of op Jona’s God die ook mijn God en Vader is – ben ik met Jona boos en herken ik ook bij mezelf gevoelens van wraak (“ze moesten ze allemaal….vul maar in), of heb ik met God verdriet ook over Mosul en Raqqa en Aleppo, over die geradikaliseerde jongeren die aanslagen voorbereiden of plegen en over hun familie die een zoon verloren in wat hij zag als een heilige oorlog – bidden we alleen voor slachtoffers maar ook voor daders – en zijn we blij dat Godnog geduld heeft met een wereld met nog zoveel kwaad en zoveel leed?
En beseffen we vooral dat God ook heel veel geduld heeft met onszelf, met jou en met mij?
Maken we ons echt de woorden en het voorbeeld van Jezus eigen die niet terugschold als hij werd uitgescholden, en die als hij leed niet dreigde met geweld, die tot op het kruis voor zijn vijanden die hem zoveel onrecht en pijn deden: Vader, vergeef het hun want ze weten niet wat ze doen – en die voor die terrorist naast hem de deur naar de hemel openzette?

Wat we kunnen leren uit het verhaal van Jona, wat de rode draad door heel de Bijbel heen is, en wat vooral is wat we leren uit de woorden en van het voorbeeld van Jezus is dat het kwaad volop serieus wordt genomen, en concreet wordt benoemd, en wordt bestreden.
Jona moest naar Nineve om de mensen daar aan te klagen en te waarschuwen, want –
zegt God – “het kwaad dat ze daar doen is ten hemel schreiend” – dia 10
Zoals de hemel vandaag huilt om zoveel kwaad in het klein en het groot, of het nu in het welvarende en relatief veilige Nederland is waar elke dag mensen omkomen in het verkeer en waar seksuele intimidatie en misbruik gebeurt en zoveel ander kwaad ellende brengt,
of het is in landen waar aanslagen gebeuren of burgeroorlogen of mensen verhongeren –
zou God voor wie elk mens kostbaar is daar geen verdriet van hebben en boos over zijn?

Maar dan is de grootste fout die we kunnen maken dat we alleen kijken naar en wijzen naar ‘die anderen’ die slecht zijn en die hard moeten worden aangepakt of het land uit moeten.
Vergeet niet dat wat Israël eerst en Juda en Jeruzalem daarna van de kant van overheersers en binnendringende vijanden overkomen is, ook Gods straf was voor hun eigen zonden.

Petrus schrijft er later over: “Besef goed dat de tijd van het oordeel is aangebroken. Dat oordeel begint bij God eigen mensen”. (1 Petrus 4: 19). Dat maakt ons bescheiden, want we weten uit de Bijbel en uit ervaring dat het kwaad ook in ons hart zit, dat we niet beter zijn als we aan onszelf overgelaten worden dan die terrorist of die crimineel – en dat zij ook als wij door God zijn geschapen naar zijn beeld en dat zij ook een ziel – een leven – te verliezen hebben – alle reden om voor onszelt te bidden om bewaring tegen het kwaad en vergeving van het kwaad – en te bidden voor alle mensen, of ze nu slachtoffer of dader zijn.

Ja, en wees daarom niet ongeduldig als het kwaad niet ophoudt en niet boos om het geduld en de liefde van God maar wees maar verbaasd en dankbaar voor, dat God zoals Jona het zei een God is die genadig is en liefdevol,geduldig en trouw en tot vergeving bereid, dat God is zoals de Klaaglieddichter het vertolkt: “Hij geniet er niet van om mensen te laten lijden”.
dia 11
Beatrice de Graaf schrijft – met beroep op de kerkvader Augustinus – dat mensen tegen het kwaad beschermd moeten worden, desnoods met geweld, maar dat het niet mag gaan om wraak over vergelding maar geprobeerd moet worden de daders van hun boze wegen terug te brengen. Kwaad moet niet met kwaad worden vergolden. De strijd moet altijd de mogelijkheid openlaten om de zondaar tot omkeer te bewegen. Het kwaad kan worden teruggedrongen en ook de grootste misdadigers kunnen zich bekeren”.

Dat is wat God bewoog met het oog op Ninevé, dat is wat Jona moest en wat wij moeten leren. Dat is wat als het goed is de boodschap is van de christelijke kerk richting de politiek met een veiligheidsbeleid en richting de boze en bange burger die van de overheid verlangt dat gezorgd wordt voor veiligheid en die een steeds hardere aanpak vraagt van wie die veiligheid bedreigen – leer van Gods geduld en vertrouw erop dat God recht zal doen.
Dat vraagt dat we accepteren dat deze aarde niet volstrekt veilig kan zijn en zal worden,
en dat de strijd van het geloof lijden meebrengt, en allereerst een gevecht is met onze eigen onvolmaaktheid en zonde – maar dat gelukkig Christus het kwaad al overwonnen heeft.

dia 12 2. God heeft geduld met wie kwaad doen, maar laat het kwaad niet ongestraft.

De profeet Nahum leefde en preekte zo’n honderd jaar later dan zijn voorganger Jona.
Er is sinds Jona preekte in Ninevé en die stad zich massaal bekeerde van het kwaad heel veel gebeurd, en als je profeten als Nahum en ook Jesaja leest, is dat niet erg veel goeds.
Het Assyrische rijk had zijn invloed steeds verder uitgebreid en het ene land na het andere
was onder de voet gelopen wat veel slachtoffers en veel verwoesting had opgeleverd.
In 722 voor Christus was het tienstammenrijk bezet en de stad Samaria verwoest en veel inwoners waren gedeporteerd naar Assyrië, en de Assyriërs hadden mensen uit andere landen gedwongen om te verhuizen naar het Joodse land, om zo volken te vermengen.
Ook Jeruzalem was belegerd geweest (tijdens de regering van koning Hizkia) maar door ingrijpen van God was de stad bevrijd; maar de mensen in Juda voelden zich bedreigd.
In de tijd van Nahum leek Assyrië oppermachtig; zelfs Thebe in Zuid-Egypte werd bezet.

Waarschijnlijk profeteerde Nahum tijdens de regering van Manasse, de zoon van Hizkia.
We lezen van hem dat hij “deed wat slecht is in de ogen van de HEER”: vreemde goden dienen, zon en maan en sterren aanbidden, zich inlaten met magie en waarzeggerij en geestenbezwering (occulte praktijken dus); hij zette een afgodsbeelde in de tempel van de HEER en nog iets gruwelijks: hij verbrandde zijn eigen zoons als offer voor de afgoden…
We lezen in 2 Kronieken 33 dat hij zijn volksgenoten verleidde “om nog meer kwaad te
doen dan de volken die de HEER voor hen had uitgeroeid” (2 Kron.33: 9), en dat alle
waarschuwingen van God niet hielpen: “zij schonken geen aandacht aan zijn woorden.”
Het kwam hen te staan om Gods straf in de vorm van een inval van Assyrische soldaten:
“zij bedwongen Manasse met haken, boeiden hem met bronzen ketenen en voerden hem mee naar Babel.” (2 Kron.33: 11) – waar het wonder gebeurde dat Manasse berouw kreeg en zich bekeerde en tot God ging bidden – en dan lezen we weer een verrassend bewijs dat de HEER een God is van liefde en genade die graag vergeeft: “God liet zich vermurwen en en verhoorde zijn smeekbede. Hij liet hem terugkeren naar Jeruzalem en herstelde hem in zijn macht. Toen erkende Manasse dat de HEER God is.” Bij God krijg je een tweede kans!

Kijk, en dan gaan we beter begrijpen wat we tegenkomen in dat profetenboekje Nahum.
Er blijkt uit dat de leiders van het Assyrische rijk en Ninevé en zijn inwoners toch weer zich te buiten zijn gegaan aan buitensporig geweld, wreedheid tegen de onderworpen volken, en
grenzeloos machtsmisbruik: “Wee de bloedstad, een en al leugen, vol oorlogsbuit, het roven houdt niet op. Hoor! Knallende zwepen! Hoor! Daverende wielen! Dravende paarden, dansende wagens, steigerende ruiters, vlammende zwaarden, bliksemende lansen! Vele doden, massa’s lichamen, ontelbare lijken, je struikelt over de lijken.” (Nahum 3: 1-3).
En dat laat de HEER van de hemelse legers niet eindeloos doorgaan, dan grijpt Hij in en dat niet om wraakzucht bot te vieren maar om het kwaad te stoppen en wie worden onderdrukt en gemarteld en afgeslacht te beschermen, want het kwaad heeft niet het laatste woord:
“Ik zal je straffen – spreekt de HEER van de hemelse machten. Ik laat je strijdwagens opgaan in rook, het zwaard zal je dappere leeuwen verslinden, je prooi vaag Ik weg van de aarde, de stem van je gezanten wordt niet meer gehoord. “ (Nahum 2: 14) – wat ook gebeurd is in 612 voor Chr. toen Babel als de nieuwe wereldmacht een einde maakte aan het Assyrische rijk en toen Ninevé alsnog met de grond gelijk werd gemaakt en de puinhopen onder het stof verdwenen, om pas in 1846 weer te worden gevonden bij opgravingen door Engelse archeologen – dat heeft dus bijna 2500 jaar geduurd – dat heeft dus bijna 2500 jaar geduurd – en toen IS de macht greep in Mosul en omgeving is er weer veel verwoest.
dia 13
Ons tekstvers brengt het samen in die twee zinnen: “de HEER is geduldig, maar zeer sterk, Hij laat nooit iets ongestraft.” En dat is niet omdat Hij plezier heeft in de dood van wie ook,
maar om wat staat in dat andere vers: “de HEER is goed, een vesting in tijd van nood, Hij kent wie bij Hem schuilen.” Dat was zo in de tijd van Jona en van Nahum, en in onze tijd.
Ik las: “Het boek Nahum kan de slachtoffers moed geven: God maakt tenslotte een einde aan tirannie en onderdrukking, al in de huidige wereld, hoewel het lang schijnt te duren.”
Zo is het steeds gegaan, later ook met het rijk Babel, met het Romeinse rijk, met de wandaden tijdens de Tachtigjarige Oorlog, met de vreselijke misdaden van de nazi’s..
en je ziet nu al dat IS steeds meer terrein moet prijsgeven…en Assad houdt het ook niet.
Dat zien we gebeuren maar als christenen mogen we het vooral geloven en erop hopen.
Het is tegelijk het geheim achter veel moeilijke verhalen die we in de Bijbel tegenkomen, over geweld, oorlogen, en dat zelfs soms in opdracht van God – wat moeten we ermee?
Zijn de oorlogen van de HEER niet net zoiets en net zo erg als de jihad van de moslims?
En wat doe je dan met die andere wang en met de opdracht je vijanden lief te hebben?

Er is heel veel over te zeggen en om over na te denken, meer dan vanmiddag lukt.
Het is zeker zo dat we in de Bijbel heel wat ongeoorloofd geweld tegenkomen, ook van koningen van Israël en van Juda – van David lezen we dat hij veel oorlogen heeft gevoerd en ook moeten voeren, maar dat hij niet de tempel mocht bouwen omdat hij te veel bloed aan zijn handen had – de tempelbouw werd een taak voor zoon Salomo, koning van de vrede.
Want God is niet uit op de dood van de zondaar maar dat hij zich bekeert en leeft.
Ik vind een indrukwekkende tekst Klaagliederen 3: 31-36: ..”de Heer verwerpt niet voor eeuwig. Als Hij leed berokkent, ontfermt Hij zich ook, zo groot is zijn genade; slechts met tegenzin brengt Hij leed en rampspoed over de mensen. Dat men overal op aarde gevangenen vertrapt, dat men iemands rechten schendt onder de ogen van de Allerhoogste, dat men een mens een eerlijk vonnis onthoudt, zou de HEER dat niet zien”….wel dus, en op zijn tijd doet de HEER recht, en daar mag je op vertrouwen en daar mag je aan meewerken.
Als je maar ook dat andere nooit vergeet, in Klaaglied 3: 19: “Wat klaagt een mens zolang hij leeft? Laat hij klagen over zijn zonden”. Dat maakt bescheiden, leert ons af te denken ik wij als de good guys en de anderen als de bad guys, en leert ons bidden voor alle mensen…
In de zekerheid dat wij de strijd tegen het kwaad, allereerst in eigen hart en leven, en dan ook in de wereld niet kunnen winnen, maar dat Jezus allang de strijd gewonnen heeft…
zodat we met Paulus mogen geloven: wij zijn meer dan overwinnaars, dankzij Hem die ons liefheeft en die voor ons heeft gewonnen – en daarom: toch overwint eens de genade!

dia 14 3 en toch overwint eens de genade!

Nahum eindigt zijn korte boekje dreigend in de richting van Ninevé: “Nineve, je wordt helemaal verwoest, en je zult nooit meer opgebouwd worden. Alle mensen zullen blij zijn als ze horen wat er met jou gebeurd is. Want je inwoners hebben altijd verschrikkelijke dingen gedaan.” (Nahum 3: 19) – zo is gebeurd, en zo is vaker gegaan, denk maar aan Hitler-Duitsland, aan de val van de muur en het communisme, aan de nederlagen die IS lijdt….
Het onderstreept wat God belooft dat niet het kwaad het laatste woord zal hebben, en dat God op zijn tijd oorlogen doet ophouden en recht zal doen – en dat Jezus al overwinnaar is.
Het klinkt al door als Nahum Gods volk moed inspreekt: “Luister, Juda, er is goed nieuws! Er komt een boodschapper over de bergen, en hij zegt dat er vrede komt” 2:1). Dat geeft hoop:
“De HEER is goed. Als er gevaar is, is het bij Hem veilig. Hij zorgt voor de mensen die bij Hem bescherming zoeken. Vier feest en doe wat je aan de HEER beloofd hebt”. (1: 7)
Ja, ook dat laatste, want – nog eens – het is niet wij-zij, maar het kwaad zit in ons allemaal
en het is echt: verander de wereld, begin bij jezelf – Paulus roept op om de goede strijd van het geloof te strijden, tegen jezelf allereerst en dan ook tegen het kwaad in de samenleving, en dat niet met aardse wapens zoals sommige moslim-jihadstdrijders doen en christenen door de eeuwen heen helaas ook hebben gedaan, maar met de geestelijke wapens van geloof en hoop, vanuit het evangelie dat liefde is en dat de echte vrede verkondigt en geeft.

Dan blijft het nodig dat de overheid het recht handhaaft en desnoods met geweld en straf de goed en beschermt en wie kwaad willen doen tegenhoudt en bedreven kwaad afstraft – daar is de Bijbel ook duidelijk over, denk aan wat Paulus schrijft over de overheid in Romeinen 13.
En elke christen zal in eigen leven en omgeving protesteren en vechten tegen onrecht en opkomen voor wie onderdrukt worden of gepest, en niet wegkijken waar kwaad gebeurt.
Maar dat altijd bescheiden en in het besef van eigen beperktheid en geneigdheid tot kwaad.
En in het vertrouwen dat er een einde komt aan het kwaad, door God en dankzij Jezus.

Iets mogen we al meemaken hier op aarde,als voortekens van de complete eindoverwinning.
B.v. in het bijzondere dat in de vlakte van Ninevé na het verjagen van IS, christenen weer terugkomen, dia 15 en dat tussen de puinhopen weer kerkdiensten gehouden worden en er plannen zijn om kerken weer op te bouwen en weer in geloof het leven daar op te pakken.
Het is een van de vele bemoedigende voorbeelden dat het goede sterker is dan het kwade.

De Bijbel maakt ons nuchter en bescheiden als voorzegd wordt dat zolang de nieuwe aarde er nog niet is, we opgeschrikt zullen worden door oorlogen, aardbevingen en andere rampen.
Maar we worden vooral bemoedigd: wees niet bang, Ik heb de wereld overwonnen: toch overwint eens de genade, en maakt een einde aan de nacht, dan onderwerpt de Heer het kwade, voorgoed: de wereld treedt is ’s Vaders licht, verheerlijkt voor zijn aangezicht. dia 16
Amen

Psalm 22: 4 ‘Staat of valt Gods troon met ons lied…of niet?

Liturgie middagdienst zondag 22 oktober 2017 BoL

welkom
zingen: NLB 985: 1,2,3 ‘Heilig, heilig, heilig, hemelhoog verheven’
moment van stilte en gebed

votum en groet
zingen: Ps. 107: 1,20 LB ‘Gods goedheid houdt ons staande
gebed

Schriftlezing: Psalm 22
zingen: Ps. 22: 1,2,8 Levensliederen

1. Mijn God, mijn God, waarom verlaat u mij?
Waarom komt u die redt, niet dichterbij?
Waarom gaat u aan mijn verdriet voorbij,
aan al mijn vragen?
Mijn God, al schreeuwend vul ik al mijn dagen.
U antwoordt niet, en ook in lange nachten
krijg ik geen rust, geen antwoord op mijn klachten.
Hoort u mij niet?

2. Toch bent u heilig – dat geloof ik wel.
U troont op liederen van Israël.
Hoor hoe ik mijn vertrouwen op u stel,
op u wil bouwen,
zoals ons voorgeslacht u bleef vertrouwen.
Zij riepen u, waarna u hen kwam leiden.
Erkenden u, waarna u kwam bevrijden.
Help mij ook nu.

8. U gaf mij antwoord, u keek naar mij om.
Als ik met broers en zussen samenkom,
eer ik uw naam: wij zijn uw eigendom
om u te prijzen!
Kom, Jakobs kinderen, ga hem eer bewijzen.
Hij heeft gezag, maar zal je nooit verachten.
Wie naar hem uitkijkt mag zijn komst verwachten,
met groot ontzag.

verkondiging: Psalm 22: 4 ‘Staat of valt Gods troon met ons lied… of niet?’

zingen: Ps. 149: 1,2,5 LB ‘Halleluja! Laat opgetogen’

geloofsbelijdenis
zingen: NLB 304: 1,2,3 ‘Zing van de Vader, die in den beginne’

gebed

collecte

zingen: Ps. 22: 9,10 Levensliederen
9. Mijn lied, mijn danklied komt bij u vandaan.
Bij wie de HEER erkent, sluit ik mij aan.
Wat ik aan u beloof zal ik voortaan
daar laten weten.
Wie zwaar vernederd is, zal volop eten.
Ja, dat de mens die God de eer zal geven
verzadigd wordt, in eeuwigheid blijft leven!
Dat is mijn wens.
10 De hele wereld hoort dan van de HEER.
De hele aarde zoekt en vindt hem weer.
En alle volken knielen voor hem neer.
Hij is de koning!
Armen en rijken krijgen hun beloning:
zij prijzen God en zullen met hem eten.
Wie hier gestorven is, en wordt vergeten
vangt daar geen bot.
zegen

amen: Ps. 22: 11 Levensliederen

Het nieuws zal overal te horen zijn.
En wie de Heer is, weet straks groot en klein
en zelfs wie nu nog niet geboren zijn:
hij houdt van daden.
Het is volbracht, de eer is aan de Vader
en aan de Zoon, door wie wij eeuwig leven,
en aan de Geest, die ons geloof wil geven
en in ons woont.
————————————————————————————————————
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes,
dia 1
Toen ik nog jong was, was het een populair liedje, gezongen door Corry Vonk, de vrouw van de cabaretier Wim Kan….ze zijn allebei al lang overleden, en vergeten?
Uitgedost met een oranje hoedje, zwaaiend met een roodwitblauw vlaggetje, en met een feesttoeter aan de mond, speelde Corry Vonk een parodie op de volksmassa die uitliep als de koningin langskwam, met koninginnedag of Prinsjesdag:
en ze zong: ”ik heb heel de monarchie in m’n handen met die drie: met mevlaggetje, me hoedje en me toeter”. dia 2
Die voorstelling en dat liedje hadden naast zelfspot een serieuze ondertoon.
Het serieuze zit daarin dat – zeker in onze tijd van volksinvloed en mondigheid –
erfelijk koningschap niet kan overleven zonder een breed draagvlak in de samenleving. Als niemand meer de royals toejuicht, kunnen ze net zo goed naar huis gaan…….Vandaar regelmatig onderzoeken naar de vraag hoe populair de koning is en de andere leden van het koninklijk huis – en als het daarmee niet goed zou gaan,zou dat echt een probleem zijn – op den duur zelfs voor het voortbestaan van de monarchie; plat gezegd: daarmee zouden de poten onder de troon al verder worden weggezaagd….want een koning zonder onderdanen, een koning die door het volk niet geaccepteerd wordt, dat gaat uiteindelijk niet – stel je voor dat de meerderheid voor een republiek zou kiezen…

Kijk, en als je nou ons tekstvers zo leest, lijkt het wel of daar net zoiets is bedoeld
als het gaat over God de HEER als de Koning, en het volk Israël als zijn onderdanen.
De HEER wordt de Heilige, De Verhevene, genoemd, die troont op de lofzangen van Israël… dat is zoiets als: de troon van Jahwe staat of valt met de toejuichingen, het eerbetoon, van zijn volk.

Zeg niet te gauw dat je dat natuurlijk niet mag zeggen, omdat God natuurlijk gewoon Koning is, zelfs als geen mens Hem als Koning zou erkennen – God heeft geen mensen nodig, toch? Hoe waar dat ook is – en het is waar! laten we ons niets verbeelden! – toch belijden we als het over de kerk gaat, dat die kerk er zal zijn tot het einde van de wereld, omdat Christus een eeuwig Koning is, die niet zonder onderdanen kan zijn. dia 3

Kijk, en dat geeft geweldig houvast ook en juist midden in de crisis van de hemelse monarchie, als het alles er op lijkt dat het met dat koningschap gedaan is en niemand deze koning nog wil, als (nog eens onze belijdenis) de kerk soms heel klein wordt of zelfs verdwenen lijkt te zijn:dan mag je zeker weten dat dat niet het einde kan zijn,
want de Koning kan niet zonder onderdanen, en Hij zorgt ook zelf voor steeds weer nieuwe onderdanen.

Je mag je erop beroepen zoals David in deze psalm doet: Here, U laat me toch niet in de steek? Ik ben toch uw knecht? ik hoor toch bij dat volk dat uw lof zingt in de wereld? Mooier nog en intiemer nog: maar Vader, ik ben toch uw kind? Maar HEER, maar Vader, hoe kan ik daarmee rijmen wat mij gebeurt en wat gebeurt in uw wereld? U zaagt toch niet de poten door onder de troon die U zelf midden in deze wereld hebt neergezet?

dia 4 Staat of valt Gods troon met ons lied… of niet?
1.God schept zelf het draagvlak voor zijn troon
2.houdt die troon het wel als er weinig te zingen valt?
3.Gods troon staat wel stevig- maar waar blijft ons lied?

dia 5 1. God schept zelf het draagvlak voor zijn troon.

Het staat als een paal boven water dat God over de hele wereld regeert.
Dat mag een klein bedreigd volkje tussen en tegen veel grotere wereldmachten
tot zijn geruststelling vasthouden en volhouden: God troont boven het rond der aarde (Jes. 40: 22) – nietig zijn de volken in Gods ogen, Hij beschouwt ze als onbeduidend, minder dan niets (40:17). Vandaar dat psalmen en profeten alle volken keer op keer oproepen Israëls God te loven. Ja inderdaad, Israëls God. Zo maakt Jahwe zich ook eeuwen en generaties lang bekend Niet omdat de HEER alleen de God van dat ene volk zou zijn, naast collega-goden uit de buurt. Ook niet omdat Hij aan de rest van de wereld, aan zeg maar de mensen buiten de kerk, geen boodschap zou hebben en ze als toch hopeloze gevallen zou hebben afgeschreven.

Maar wel omdat de Schepper van heel de wereld, de God van alle volken,zich uit al die volken dat ene volkje uitgekozen heeft, om zijn speciale eigen volk te zijn.Niet omdat ze beter waren dan de rest, ook niet omdat er veel eer aan te behalen was -Mozes zette ze met beide benen op de grond: een minivolkje jullie en nog koppig en dwars ook – maar alleen omdat dat de Heer ten voeten uit is: wat voor de wereld van geringe afkomst is en weinig te betekenen heeft, ja wat helemaal niets voorstelt, dat heeft God uitgekozen om alles wat iets betekent uit te schakelen. Voor eigenroem is dan ook geen plaats” (1 Kor.1:28-29).

Kijk, en juist zo komt er plaats vrij voor roem en eerbetoon aan het adres van God zelf. Juist met het oog daarop koos God voor Israël en ruimde Hij een eigen plaats voor hen in. Zoals de Heer via zijn profeet zei: een volk dat Ik heb gevormd om mijn lof te verkondigen (Jes.43:21).

Daarmee komen we heel dicht bij wat David in ons tekstvers zeggen wil, en bezingen wil. In een wereld vol vijanden, een wereld waarin de volken ipv. de HEER eigen goden dienen – een regelrecht gevolg van de opstand van de mens in het paradijs, de mens die als God wilde zijn -in een wereld die weigert in woord en lied God te loven, en metterdaad te leven tot Gods lof -in zo’n wereld schept de Schepper van alle dingen ruimte voor zichzelf en een nieuw draagvlak voor zijn hemelse koninkrijk, dat eens weer heel de aarde zal omvatten.Dat ene kleine volkje Israël zou je kunnen noemen Gods bruggenhoofd midden in bezet gebied. Als een springplank om de wereld terug te veroveren, van Jeruzalem straks tot de einden der aarde.

Gemeente, daar hing voor de HEER veel van af. Hij had a.h.w. zijn lot aan Israël verbonden. Dat is een geweldig voorrecht voor mensen: dat God met jou in zee wil, het met u wil wagen. In alle eerbied gezegd: dat is als je alleen naar die mensen kijkt, een riskant waagstuk. Zeker terugkijkend door Israëls geschiedenis heen kun je niet begrijpen dat God het aandurfde:zijn naam op het spel zetten door die naam te verbinden aan zo’n stelletje ondankbare mopperaars die als de HEER even niet keek zomaar weer van Hem wegliepen andere goden achterna. Trouwens: zijn wij veel beter? dat de HEER het aandurft op stap te gaan met ons! met jou! met mij!
De geschiedenis is vol voorbeelden dat Gods naam om Israël, en om ons, door het slijk gaat! Zo vaak lijkt zelfs dat smalle draagvlak onder de troon van de Here weg te vallen – want als zelfs in Israël zijn lof niet meer klinkt – als christenen Hem al niet de eerste plaats geven! – nou, zou je zeggen, dan kan de Here maar beter naar huis gaan, terug naar zijn veilige hemel…. Wat de HEER af en toe bijna heeft gedaan, maar toch nooit over zijn hart verkrijgen kon. Telkens zie je weer een nieuwe reddingsactie: want God kan en wil niet zonder onderdanen zijn! De HEER is het verplicht aan zichzelf, zich steeds weer draagvlak te scheppen voor zijn troon.

Vandaar de trouw van de Here aan Israël….vandaar zijn trouw tegen zoveel ontrouw van ons in. Omdat de HEER zichzelf niet kan verloochenen, en niet loslaat waar Hij ooit aan begonnen is.

Nog altijd schept de HEER zich in een wereld vol verzet en vijandschap draagvlak voor zichzelf. En dat draagvlak is dankzij Jezus en sinds Pinksteren zelfs veel breder geworden: wereldwijd. Jezus vergadert zich een gemeente uit heel de mensheid, Gods lof klinkt op uit alle volken. Het is daarom meer waar dan ooit, ook al denken we misschien dat het er niet op lijkt: HEER, U bent de Heilige en de Verhevene, die troont op de lofzangen van uw volk…..

Daar zit tegelijk voor wie bij dat volk horen, een grootse taak en enorme verantwoordelijkheid in. Je zou inderdaad kunnen zeggen dat de troon van de HEER onze God staat of valt met ons leven tot zijn lof..of niet. Hij verbindt zich aan ons, opdat zijn naam door ons en om ons niet gelasterd maar geprezen wordt. Als wij al niet zingen en vooral leven tot Gods lof….waar wordt dan nog die lof gevonden!?

dia 6 2. maar houdt die troon het wel als er weinig te zingen valt?

Dat is een heel werkelijk en grondig probleem dat veel mensen met Gods regeerbeleid hebben. Daar komen ook veel vragen en twijfels en geloofsproblemen die christenen kunnen hebben, op neer. Zoals de bekende en vaak herhaalde kreet dat je gezien alle rampen en oorlogen, geweld en vreselijke ziekten, niet in God kunt geloven, zeker niet in een God die almachtig is en dan ook nog een God van liefde – niks van gemerkt!

Heeft die God het niet lelijk laten afweten in de wereld en in mijn leven? .Waarom gebruikt die God de macht die Hij schijnt te hebben dan niet om zoveel onschuldigen te redden, om geweldplegers te straffen en tegen te houden, om vrede te maken?
Het zijn voor meer dan een argumenten om God de rug toe te keren en weg te gaan bij de kerk. En ook als je ondanks alles in God blijft geloven, kun je het er soms knap moeilijk mee hebben.

Nou, David wist daar ook van mee te praten, en achteraf maakte hij er een lied over.
David, op dat moment de aangewezen koning of misschien al een poos op de troon,
die zich door de grote Koning, de Heer zelf, toen het erop aan kwam, in de steek gelaten voelde. Vijanden hadden hem in het nauw gebracht en het leek wel of God ze de vrije hand liet. Het ging zelfs zover dat ze onder elkaar de buit al aan het verdelen waren – en ze maakten ook nog Davids vertrouwen op de HEER belachelijk: David, waar is die God van jou? We dachten dat jij het lievelingetje van de HEER was, de man naar Gods hart… nou, laat dan maar eens zien of God jou zal redden uit onze macht….waarom gebeurt er niks? Is het een wonder dat je er geen raad mee weet…..als er niks verandert, als God niet ingrijpt? Wat schiet je dan op met je geloof dat God alle dingen regeert, en dat doet als jouw God en Vader?
Toch blijft David dat hardop zeggen: mijn God, mijn God, waarom laat U me in de steek? Dat is om te beginnen precies waarom het zo’n probleem is: dat mijn God zo met me doet. Dat het wel lijkt of Hij vergeten is dat Hij mijn Vader is en dat ik zijn kind ben. Dat ondanks dat je elke zondag naar de kerk gaat en je echt met je hart zingt en bidt, dat je gelooft… het toch zo moeilijk is en zo moeizaam gaat en er maar niks ten goede verandert….hoe kan dat nou? Maar aan de andere kant: juist omdat de Heer mijn God wil zijn, mag ik Hem te hulp roepen. Juist als je elke dag tot Hem bidt en wil zingen voor Hem en wil leven als zijn kind, mag je de Heer daaraan herinneren en een beroep op Hem doen: Heer, U helpt me toch wel? Zo is het in deze psalm: David herinnert aan wat God allemaal voor Israël en voor hem heeft gedaan: ”zo ken ik U niet, God van mijn volk zijt Gij toch, God die bevrijdt…” Dat maakt zo pijnlijk dat God veranderd schijnt te zijn: ”God zo ver God zo vreemd…….Alsof ik niet meer voor U besta”.Maar dat kan toch niet! Heer, zo ken ik U niet! Heer, laat U weer horen, laat U weer zien!

Gemeente, David is blijven zingen ook toen we weinig te zingen leek te zijn. Zoals eeuwen later twee mannen in de cel om hun geloof psalmen zongen in de nacht.
Zoals Paulus en Silas midden in de nacht in hun cel psalmen gingen zingen. Zoals kinderen van God tot op hun sterfbed en bij een open graf samen kunnen zingen.
Ik las van gevangen christenen die Gods lof zongen, zo dat zelfs bewakers mee gingen doen.. Om het te zeggen met onze tekst: zo vast staat Gods troon, dat lofzangen niet kunnen verstommen. Dat is alleen dankzij Hem die tot in de diepste diepte werkelijk door zijn God verlaten is geweest, en die tot in de gruwelijkste details dat lijden dat David uitschreeuwde aan den lijve geleden heeft. Aan het kruis waar Jezus hing, als de door zijn eigen volk weggehoonde koning van Israël, en waar Hij de klacht van zijn voorvader-naar-het-vlees, op zijn door dorst gekloofde lippen nam: mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten, alsof Ik niet meer voor U besta, zo ken ik U niet! Maar waar juist zijn straf ons de vrede aanbracht, en Gods troon voorgoed vast verankerd werd. Want de zoon van de Koning behaalde door dat vreselijke lijden de overwinning op al Gods vijanden, en legde voor eeuwig de fundering voor het rijk van de vrede waaraan nooit meer een einde komt. Dus hoef ik nooit meer te vrezen dat het met dat rijk van God niks worden zal, dat er geen draagvlak overblijft voor de heerschappij van mijn hemelse Vader. Want die troon staat vast en hecht, gegrond op Gods heilig recht, bediend aan zijn eigen Zoon, die, toen alles was volbracht, alle macht gekregen heeft in de hemel en op deze aarde. En meer dan ooit heb ik reden Gods lof te zingen, in oude psalmen en nieuwe liederen.

Nee, Gods troon staat of valt echt niet met ons wel zingen of niet zingen, die troon staat vast. Maar of wij zingen en hoe wij leven, daar staat of valt mee of het voor ons een kroon wordt…of niet.

dia 7 3. Gods troon staat wel stevig (daar hoeven we niet bang voor te zijn) maar waar blijft ons lied?

David was niet bedrogen uitgekomen toen hij bleef roepen tot de Heer en erop bleef vertrouwen dat de Here op zijn tijd antwoord zou geven: blijf niet ver, help me toch!
Later mocht hij erover vertellen en kon hij ervan zingen: Here, U hebt mij antwoord gegeven. Een antwoord dat bestond in krachtdadig ingrijpen en een wonderlijke redding. Alle reden voor een uitbundig loflied: in het midden van de gemeente zal ik U lofzingen.

Nou, meer dan ooit hebben wij toch reden om van en voor God de Heer te zingen.
Want het beslissende antwoord is gekomen na dat ene waarom van onze Heiland
waarin Hij al onze waaroms heeft meegenomen en voor zijn Vader neergelegd….
en toen Hij door zijn nacht van smart en zorgen ons meenam naar de grote morgen.
Toen zijn ‘het is volbracht’ uit mocht monden in het ‘Hij is opgestaan’ van Pasen….en wij er nooit meer aan hoeven twijfelen: Hij is door God verlaten, opdat wij nooit meer door God verlaten zouden worden. Opdat wat de toekomst ook brengen moge, wij altijd mogen grijpen naar Vaders hand..en veilig zijn. Wat die troon van God betreft, is er geen reden voor bezorgdheid meer: die haalt niemand onderuit. Laat het maar aan God over of er wel onderdanen van zijn rijk overblijven….dat komt wel goed.

De vraag die ons veel meer mag bezighouden is: ben ik onderdaan van het hemelse rijk, en als ik dat ben en wil zijn, wat komt er terecht van mijn lied? van mijn lof voor de grote Koning?

Denk dan eerst maar heel concreet aan ons zingen en bidden. Als de psalm zegt dat God op de lofzangen van Israël troont- en dat is vandaag zijn gemeente -dan is het dus aan die gemeente om het lied niet te laten verstommen maar juist om hoe meer bewijzen van Gods redding en hulp er zijn, daar blijer van te zingen. Reken maar dat de Heer er blij mee is als mensen enthousiast voor Hem zingen…b.v. in de kerk.
Maar veel belangrijker nog dan wat we zingen is dat ons hele doen en laten, denken en praten, tot eer en tot lof van God is. Dat uit ons leven van elke dag de muziek van Gods liefde en genade opklinkt. De lofzangen waarop de Heerwil tronen, zijn meer dan dat Hij alleen met de mond geëerd wordt. Jezus zei zelfs dat we er niet zijn met Heer, Heer te roepen, maar dat het erop aan komt dat we de wil doen van zijn en onze Vader in de hemel.

Gods wonen bij ons staat of valt ermee of onze Koning het in ons leven echt te zeggen heeft. Nee, niet dat God als dat niet zo is, van zijn troon valt. Het kan wel gebeuren dat Hij zijn residentie verplaats, dat Hij bij ons weggaat. Zoals de Heer de joden van zijn tijd waarschuwde dat als ze bleven weigeren Hem als koning te erkennen, het kon gaan gebeuren dat buitenstaanders zouden binnenkomen en wie bij God kind aan huis waren, buiten de deur gezet zouden worden.

Dat kan ook christenen-van-huis-uit overkomen. Dat anderen ons links en rechts passeren en wij straks het feest missen. Het hangt ervan af waar ons lied blijft, of de muziek van het evangelie in ons leven zit. Aan de Koning zal het niet liggen of het goed komt met zijn troon. In de hemel zingen ze al: Aan Hem die op de troon zit en aan het Lam komen de dank, de eer, de lof en de macht toe, tot in eeuwigheid. Hier op aarde moeten we dat lied maar heel goed en heel vaak oefenen. Want straks op de nieuwe aarde moeten we het allemaal kennen. Als we zoals God beloofd heeft, zelf ook een troon krijgen en mogen meeregeren.

Nee, Gods troon staat of valt niet met ons lied…of niet -als wij maar niet de poten wegzagen onder onze eigen troon…..

amen

Handelingen 27: 24 en 28: 30-31: Jezus’ evangelie lijdt geen schipbreuk

liturgie morgendienst zondag 22 oktober 2017 BoL

welkom
zingen: Ps. 29: 1,2,6 LB ‘Gij die hoog verheven zijt’
.moment van stilte en gebed
votum en groet
zingen: Ps. 93: 1,2,3 Levensliederen

1. De HEER regeert, gehuld in majesteit,
gekleed in almacht en hoogwaardigheid.
De wereld raakt beslist niet uit haar baan:
uw troon zal net als u altijd bestaan.

2. De oceanen bulderen, o HEER!
Ze daveren, de golven storten neer.
Maar boven storm op zee en waterkracht
heerst God de HEER met grote overmacht.

3. Wat u bedenkt is ongeëvenaard.
Wat u besluit is ons vertrouwen waard.
Uw niet te overtreffen heiligheid
versiert uw huis, HEER, tot in eeuwigheid.

inleiding op Gods leefregels

zingen: NLB 310 ‘Eén is de HEER, de God der goden’
(1 A; 2 A; 3 M, 4 V, 5 A)

gebed
kinderlied
kinderen naar KND
Schriftlezing: Handelingen 27
zingen: Ps. 107: 8,9,10 GK ‘Er waren handelaren, op schepen rijk bevracht’
verkondiging Hand. 27: 24 en 28: 30-31 ‘Jezus’ evangelie lijdt geen schipbreuk’.
zingen: Ps. 68: 7,8,11 LB ‘God zij geprezen met ontzag’
gebed
collecte
slotzang: Gz. 299: 1,2,4,10 ‘Voor alle heilgen in de heerlijkheid’
zegen
amen: .Ps. 89 laatste regel

Dia 1
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes,

Wat zou die Paulus het makkelijker hebben gehad als hij in onze tijd had geleefd!
Ik bedoel: wat zou hij makkelijker en sneller de wereld over hebben kunnen reizen.
Als vandaag aan de dag een zendeling erop uit gestuurd wordt, b.v. naar Afrika,
dan pakt zo’n man met z’n gezin het vliegtuig en hij is er binnen één dag. Binnen Europa kun je met de auto en dan lukt dat met enkele dagen best en heb je geen auto dan rijden er ook nog treinen en je spullen gaan met een vrachtwagen.
Vroeger ging dat ook in Nederland heel wat langzamer en moeizamer dan nu:
met een trekschuit of met paard en wagen…en uren en uren lopen..

Maar ach, die arme Paulus, wat heeft die man wat afgereisd en ook afgezien .
In een boek daarover maakt de schrijver een schatting van het aantal kilometers en hij komt op zo’n 16.000 uit, daarvan ongeveer 9000 km. over zee, per schip, en de rest meestal te voet….over lang niet altijd goed bestrate wegen, al had het Romeinse rijk van zijn tijd wel veel betere wegen en was het een stuk veiliger dan het daarvoor was – je zou kunnen zeggen dat God die alles regeert, de wegen voor zijn apostelen met zijn evangelie ook zo gebaand had.

Toch was het een hele onderneming met best heel wat risico’s en de nodige ontberingen en tegenslagen. Paulus vertelt in 2 Kor. 11 iets (lang niet alles) over wat hij zoal had meegemaakt onderweg: Ik heb driemaal schipbreuk geleden. Eén keer heb ik een heel etmaal op zee rondgedreven. Voortdurend was ik onderweg, bedreigd door rivieren, rovers, volksgenoten en vreemdelingen., in gevaar in de stad, in de woestijn, op zee…Ik heb gezwoegd en geploeterd, vaak zonder te slapen, hongerig en dorstig, vaak zonder te eten, verkleumd en zonder kleren”. En dan ook nog – dat heb ik nu weggelaten, allerlei narigheid als gevangenschap en slaag.
Als je dat dan allemaal leest van Paulus, denk je: waarom deed die man dat allemaal? Vraag jezelf maar af: zou ik dat kunnen opbrengen, en voor mijn geloof wel over hebben? Waarom Paulus wel….en met het oog op de tekst: waarom wou hij perse naar Rome?

We weten dat natuurlijk wel omdat Paulus daar zelf meer dan eens over geschreven heeft.. en omdat het ook de rode draad is in wat het boek Handelingen over de apostel vertelt.Toen Paulus tot bekering gekomen was, had hij zijn levensopdracht meteen meegekregen:een instrument zijn van God om zijn naam -zijn boodschap- uit te dragen onder volken en koningen. Paulus had een kostbare lading te vervoeren: het evangelie van redding door de Here Jezus voor iedereen die gelooft – en dat evangelie moest ook naar Rome, de hoofdstad van de wereld en naar wie toen gold als de machtigste man van de wereld, keizer Nero….

We hebben gelezen van Paulus maandenlange reis daar naar toe – als gevangene – maar wonderlijk: tegelijk als de man aan wie blijkbaar al zijn medereizigers hun overleven te danken hadden.
Dia 2
Jezus’ evangelie lijdt geen schipbreuk
1. dat evangelie bereikt zijn doel, zelfs door de zwaarste stormen heen;
2. dat evangelie is de reddingsboei waardoor een mens het hoofd boven water houdt;
3. dat evangelie brengt je, dwars door de diepten heen, veilig aan land.

1. het evangelie bereikt zijn doel, zelfs door de zwaarste stormen heen
Dia 3
Geloven betekent niet dat het je altijd voor de wind gaat, dat je leven gladjes verloopt. Het kan geweldig stormen in je leven, je kunt in zwaar weer terecht komen… zelfs zo dat je heen en weer geslingerd wordt en je geloof schipbreuk dreigt te lijden. Als er één gelovige is die dat aan den lijve ervaren heeft,is dat wel Jezus’ knecht Paulus. We hebben al van hem zelf gehoord wat hij zelf over zijn belevenissen als apostel vertelt. Ergens anders heeft hij het erover dat een knecht van satan keer op keer op hem losbeukt, om hem maar als apostel te laten mislukken….en ook nog zijn geloof schipbreuk te laten lijden. Nou, dat leek satan uiteindelijk aardig gelukt: Paulus zat al een paar jaar achter de tralies. Je zou zeggen: wat kon die Paulus nog doen voor zijn Heer, met zijn boeien en in zijn cel en zo een speelbal van hoge heren….vastgelopen toch…mislukt..
Dia 4
Toch lijkt dat maar zo, in het echt is het juist precies andersom.
In een van zijn brieven spreekt Paulus zichzelf en ons moed in: Gods Woord is niet geboeid.En dat komt juist zo prachtig aan het licht als Paulus ervoor kiest zijn zaak aan de keizer voor te leggen. Dat is geen noodsprong, omdat hij anders levenslang gevangen moet blijven….nee, want wie zal zeggen dat de keizer hem vrijlaat? misschien kost het hem wel de kop.

Toen Paulus net gevangen genomen was, kreeg hij in de nacht in zijn cel een boodschap van God: Geef de moed niet op, Paulus..je hebt van Mij getuigd in Jeruzalem, zo moet je dat ook doen in Rome. Dat was wat..in Rome….waar de machtige keizer woonde…die zelfs dacht dat hij een god was…Tegen die keizer zeggen dat er een andere Heer is, die alle macht heeft ook over het romeinse rijk…In Rome preken over Jezus uit het verre Nazaret, gekruisigd door een Romeinse stadhouder, maar weer opgestaan uit de dood….je moet maar durven…is dat niet levensgevaarlijk….Maar Paulus had al eerder aan de christenen in Rome geschreven: ik schaam mij daar niet voor, want dat is ook voor Rome het goede nieuws dat ze nodig hebben….Jezus die alleen redden kan.

Eindelijk is het zover: de reis naar het verre Italië en naar het paleis van de keizer gaat beginnen. Wat anders dan het nu zou gaan als gevangenen vervoerd worden naar een of andere gevangenis. Niet met een boevenwagen of in een extra beveiligd vliegtuig of op een oorlogsschip. Nee, de gevangenen en hun bewakers gaan samen met andere passagiers mee met een vrachtschip. Onderweg stappen ze ook nog over, op een schip dat als lading koren vervoert van Egypte naar Rome. Ook zo lang geleden werd er veel gereisd, was er handel in van alles en nog was, en werden spullen over land of over de zee overal heen gebracht, wat soms weken of maanden duurde.
Dia 5
Dat reizen bracht ook zo z’n gevaren mee, zeker ook op zee, er zijn ook heel wat schepen vergaan. Schepen die nog geen motor hadden – zeilschepen met meestal ook een stel slaven als roeiers – schepen van hout die lang niet zo groot en sterk waren als de schepen van tegenwoordig. Eerst ging alles goed maar toen het langzamerhand herfst werd en het weer slechter begon te worden, en toen de kapitein ondanks de waarschuwing van Paulus toch besloot door te varen, stak de storm op. Zeg trouwens niet te gauw dat die schipper maar eigenwijs was dat hij niet naar Paulus luisterde. Waarom zou hij? Hij had zoveel meer ervaring en kende deze zee als geen ander…..zou zo’n landrot als Paulus, bovendien nog een gevangene ook, het beter weten dan een rot in het vak.
Dia 6
Wist die kapitein veel, van dat Paulus niet maar een arrestant was maar een knecht van God.Juist dat zou dwars door de storm en de dreigende schipbreuk heen steeds duidelijker worden. Je ziet hoe op dat schip in zwaar weer en tussen huizenhoge golven, steeds meer ontzag groeit voor Paulus. Eerst werd zijn advies in de wind geslagen, later gaan ze luisteren, op het eind is Paulus hun redding.

Ja maar dat is niet de verdienste van Paulus, van zijn rust en moed, maar dat is het werk van God. O, Paulus is vast ook bang geweest. Niet voor niets komt die engel langs: je hoeft niet bang te zijn.En waarom niet? Nou, daarom niet, omdat het evangelie dat Paulus als het ware vervoert,om dat als brood van leven naar Rome te brengen en zelfs aan de keizer, geen schipbreuk kan lijden.Die engel zegt: je zult niet verdrinken want jij moet en jij zult veilig bij de keizer aankomen!

Zo is het ook gebeurd: ook dit scheepje staat onder Jezus’ hoede..en heeft veilig strand voor oog. Want het heeft Vaders Zoon aan boord…in zijn evangelie dat de wereld in moet, van laag tot hoog.Dat doel wordt bereikt: Paulus mag straks zonder dat hem iets in de weg wordt gelegd, evangeliseren.En van Rome is het grote nieuws verder verteld, ook waar wij wonen, en nog altijd gaat et verder.Zie je wel dat Jezus’ boodschap niet tegen te houden is, en doorgaat…nog steeds….totdat het werk af is..

Dia 7 2. dat evangelie is de reddingsboei waardoor een mens het hoofd boven water houdt.

Hoe langer de strijd van de bemanning tegen de storm en de golven duurde
en hoe hopelozer het er uitzag – tot ze de hoop om het nog te redden helemaal hadden opgegeven, des te meer Paulus voor zijn medepassagiers uitgroeide tot een rots in de branding, een man die rust en vertrouwen uitstraalde en die ze er allemaal steeds weer bovenop hielp. Het kan geweldig helpen, als paniek uitbreekt bij brand of een andere ramp of op een zinkend schip,als er zijn die het hoofd koel houden, weten wat je vooral wel en niet moet doen, die de leiding nemen. Op dat schip met die ruim 270 passagiers en bemanning, onder wie de soldaten met hun gevangenen, was het Paulus die steeds de moed erin hield: het komt goed, geen paniek, eet nou eindelijk eens wat..maar dat lag niet aan zijn rust of optimisme, ook niet aan zijn karakter of leiderscapaciteiten…nee, Paulus wist van de grote Kapitein, en van zijn opdracht die niet mocht en zou mislukken.Een opdracht die gericht was op de redding van mensen….ook van deze mensen op dit schip.

Het verrassend mooie van onze tekst is dat die boodschapper van God niet alleen zegt:nou Paulus, maak je niet benauwd, jij zult in elk geval in Rome komen….daar zorgt de Here wel voor…terwijl dan misschien veel van die andere opvarenden het niet zouden overleven, zouden verdrinken. Nee, dat Paulus aan boord van dit schip was, zou voor al die andere mensen redding betekenen:“en zie, allen die met jou meevaren, Paulus, heeft God jou geschonken….jou toevertrouwd”.
Dia 8
Om zo te zeggen is hun leven gekoppeld aan dat van Paulus, is hij hun reddingsboei.
Maar dan moeten ze ook niet proberen op eigen houtje het vege lijf te redden.
Paulus waarschuwt dan ook: wie niet aan boord blijft, die kan niet worden gered.
Nog eens: niet omdat die Paulus het altijd beter weet, nog beter dan de mannen van het vak…maar omdat hij de drager en de brenger van het evangelie is van de redding door Jezus alleen. Er zit een uitnodigende boodschap in: dat evangelie van Jezus is een beproefde reddingsboei waardoor mensen die dreigen kopje onder te gaan toch het hoofd boven water kunnen houden en zelfs de zwaarste stormen overleven kan. Dat wil God:dat alle mensen gered worden! Dat een mens zijn bestemming bereikt.
Dia 9
Het is precies de omgekeerde wereld nu: wie is eigenlijke de gevangene daar in boord? Paulus natuurlijk zult u zeggen, en die anderen onderweg naar de gevangenis van de keizer. Paulus die al jaren uitgeschakeld leek, achter de tralies, een vergeten arrestant.Paulus van wie de handen geboeid zijn en de bewegingsvrijheid beperkt en onschuldig vastgezet..

Maar die engel zegt: al die mensen op dit zwalkende schip zijn eigenlijk jouw gevangenenen hun vrijheid hangt af van jouw redding – van het verdergaan van dat evangelie dat jij vervoert en dat veilig moet aankomen op de bestemde plek, in dat huis waar Paulus huisarrest zal krijgenmaar dat een centrum van evangelisatie en gemeente-opbouw zal worden in die grote wereldstad.
Dia 10
Neem het mee en laat het op u inwerken: allen die met u meevaren heeft God u geschonken.En denk aan deze wereld onderweg naar de grote dag, en al die mensen die met ons meevaren. Eeuwen voordat Paulus leefde, bad zijn en onze voorvader Abraham voor het behoud van zijn wereld terwille van misschien een handjevol rechtvaardigen: Heer, ontferm U over die allen Een andere apostel schreef: de Here heeft nog geduld want Hij wil niet dat sommigen verloren
gaan maar dat ze zich gaan bekeren – wees blij met Gods geduld want dat is ook jouw redding.

Gemeente, het evangelie van de Here Jezus is de enige reddingsboei waarmee een mens het hoofd boven water kan houden – pak dan die reddingsboei en gooi die ook naar anderen uit. Opdat velen zich vastklampen aan Jezus en komen schuilen bij zijn evangelie en in zijn kerk en zo gered worden: nemen we – als ark van verlossing – ook allen die in nood zijn, op? Laten we niemand over boord vallen, of tussen wal en schip? Hebben we hart voor Langedijk, voor Schagen, en voor al die plaatsen waar we wonen en werken, voor al die mensen die God op onze weg zet?

Dia 11 3. dat evangelie brengt je, dwars door de diepten heen, veilig aan land.

Allemaal kwamen ze veilig aan land. En na Malta ging het verder. Naar Rome.
Hoe het verder met hem ging, vertelt Lucas niet. Niet of hij bij de keizer is geweest en hoe dat ging. Anderen melden: Paulus eindigde zijn leven op het schavot. Maar nee, dat is niet echt het einde. Want wie gelooft, mag zeker weten: je komt echt veilig aan land.Paulus eindigt er zijn laatste brief mee: dia 12 de Heer zal “me van alle kwaad redden en me veilig naar zijn hemels koninkrijk brengen.” (2 Tim. 4: 18)

Met dat geloof lijdt je leven geen schipbreuk: al gaat het soms heel diep, je bereikt zeker de veilige haven. En de overwinning is de grote Koning, die heerst van zee tot zee en over heel de aarde. “Hem komt de eer toe tot in eeuwigheid. Amen.”

Psalm 24: 1 : Onze aarde is van God (Micha-zondag)

Liturgie avonddienst zondag 15 oktober BoL
Welkom
Zingen: NLB 992: 1-4 ‘Wat vraagt de Heer nog meer van ons’
Moment van stilte en gebed
Votum en groet
Zingen: Ps. 24: 1,2,5 (De Nieuwe Psalmberijming)

1. De hele wereld om ons heen
is van de HEER, van Hem alleen,
met alle wezens die er leven.
Het vasteland blijft stevig staan,
verrezen uit de oceaan.
De HEER heeft het zijn plaats gegeven.

2. Wie mag de tempel binnengaan?
Wie kan er op Gods hoogte staan?
Wie zal Hem op zijn berg vereren?
De mens die schone handen houdt,
niet op bedrog of list vertrouwt
en nooit een valse eed zal zweren.

3. Aan hen die eerlijk zijn en echt
doet God, hun redder, altijd recht;
zijn zegen zullen ze ontvangen.
Zij zijn het volk dat Hem verwacht,
zij vormen Jakobs nageslacht,
de mensen die naar Hem verlangen.

5. Kom, poorten, hef je oude boog!
Maak jullie doorgang wijd en hoog,
geef ruimte aan de grote koning.
Wie is die vorst vol majesteit?
De HEER die hemellegers leidt.
Hij komt vol glorie naar zijn woning.

Gebed
Schriftlezing: Genesis 1: 24 – 2: 17
Zingen: Ps. 146: 3,4,5 LB

Verkondiging: Psalm 24 ‘Onze aarde is van God’
Zingen: NLB 994: 1-4 ‘Voor hen die ons regeren’

1 Voor hen die ons regeren,
de hoofden van het land,
bidden wij God de Here,
om ootmoed en verstand,
dat zij bewaren hecht en recht
al de getuigenissen,
die ons zijn aangezegd.

2 De sterken, die bewaken
de wegen met hun woord:
dat zij ook zullen dragen
de zwakken in de poort!
Want hoofd en lichaam zijn in pijn
en niemand wordt behouden,
als dié verlaten zijn!

3 Wij bidden ook om vrede,
de aftocht van geweld:
Heer, – dat wij niet vergeten,
hoe Gij de namen telt,
bewaar het land voor overmoed
en voor het blinde razen,
de stemmen van het bloed!

4 O God, – Gij moet regeren
tegen het onverstand:
wij dienen vele heren
tot schade van het land.
Gij zijt genade, uw bevel
doet leven en vergeven,
o God van Israël!
Gebed
Collecte
Zingen geloofsbelijdenis (melodie Gz. 293

Ik geloof in God de Vader, groot in wijsheid en in macht,
die de hemel en de aarde door zijn woord heeft voortgebracht,
die de mens als kroon van de schepping naar zijn beeld geschapen heeft
en nog in zijn grote liefde alles draagt en aanzien geeft.

Ik geloof in Jezus Christus ’s Vaders ééngeboren Zoon,
mens geworden om ons mensen, lijdend onze smaad en hoon;
die gestorven aan de zonde opstond ter rechtvaardiging
en ten hemel is gevaren waar Hij alle macht ontving.

Ik geloof de Heilige Geest, die God als Gids gegeven heeft
en een kerk die in alle tijden enkel op zijn adem leeft.
Ik geloof de schuldvergeving en ook de herrijzenis.
Ik geloof een eeuwig leven, dat in God geborgen is.

Zegen
Zingen: NLB 425 ‘Vervuld van uw zegen’

Dia 1 Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

‘Nederland wordt duurzaam’.
Dat staat boven wat je kunt noemen de milieuparagraaf in het regeerakkoord dat afgelopen dinsdag door de vier coalitiepartijen naar buiten werd gebracht.
Er spreekt de ambitie uit om de afspraken te halen die in Parijs afgesproken zijn in het klimaatakkoord, en allerlei maatregelen worden aangekondigd om energie te besparen, te gaan naar schone energie, de gaswinning terug te schroeven, te streven naar beperking van de opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel, om de natuur te beschermen, dierenwelzijn te bevorderen, en de aarde leefbaar te houden..en natuurlijk is er ook aandacht voor armoede en vluchtelingen, al is schrijnend dat het kinderpardon niet uitgebreid wordt en het naast opvangen en beschermen wel veel gaat over weghouden en terugsturen…compormissen dus.
Te veel om op te noemen, en niet de plek hier om daar dieper op in te gaan.
We zijn hier niet in de Tweede Kamer, en we kunnen veel niet overzien.
Bovendien gaat het vanmiddag niet over politiek of bedrijfsleven, maar om ons.
Het is goed en belangrijk dat we als christenen er veel aandacht voor hebben,
en daarom wordt elk jaar in oktober de Michazondag gehouden, met dit jaar
als thema ‘De knop om’, met alle nadruk op God als Heer van de schepping.

Ik lees als slot van deze inleiding een stukje voor uit het begeleidende materiaal
van ‘Micha Nederland’, als antwoord op de vraag of we als christenen ons wel druk moeten maken om het vraagstuk van de klimaatverandering, waarbij gewezen wordt op de gevolgen daarvan: “Akkers drogen uit en zelfs het kleine beetje eten dat net genoeg was om in leven te blijven, raakt op. Hele bevolkingsgroepen raken op drift, op zoek naar eten. ‘Klimaatvluchtelingen’ noemen we hen. Als we aan deze mensen denken, in hun miserabel leefomstandigheden, komen we al heel gauw bij de Micha-onderwerpen zorg voor de ander en zorg voor de schepping. Daarnaast kun je ook zeggen dat wij, inwoners van het westen, met onze levensstijl en ons consumentisme, mede bijdragen aan klimaatverandering. En, omgekeerd, we ook, weliswaar bescheiden, bij kunnen dragen aan een omkeer”. Tot zover de inleiding.

Onze aarde is van God
Dia 2
Daar zet Psalm 24 mee in, als een belijdenis en als uitgangspunt voor doen en laten:
“Van de HEER is de aarde en alles wat daar leeft, de wereld en wie haar bewonen”.
Daar begint een psalm mee die niet op eerste horen en lezen gaat over hoe we met het milieu en met de grondstoffen en met onze medemensen moeten omgaan, maar daar wel de basis voor legt en ons daarvoor wakker schudt:besef dat je leven en je leefwereld, die aarde met alles erop en eraan en erin, niet van jou is en ook niet van jullie mensen samen, maar dat God die alles heeft gemaakt, de Eigenaar is en blijft.
Psalm 24 is een psalm over de HEER als de grote Koning, van Israël – Jahwe, de God van het verbond met zijn volk – maar ook de grote Koning van heel de wereld.
En de psalm loopt erop uit dat die Koning eraan komt en zijn intocht zal houden, en dat de stad en het volk zich erop moet voorbereiden en de weg voor de Koning moet banen: “Kom, poorten, hef je oude boog! Maak jullie doorgang wijd en hoog, geef ruimte aan de grote koning”- denk aan wat gebeurt als koning Willem-Alexander ergens op bezoek komt: de rode loper uit, vlaggen, een erehaag, het volkslied….
Deze psalm gaat niet over een aardse koning of president maar over God zelf als de grote Koning, en in het licht van het NT mag je doordenken naar de komst van Jezus.
Nou, en dat heeft alles te maken met onze aarde en hoe wij daarmee omgaan.
Iemand zegt: “als deze koning terugkomt en bij ons gaat wonen, hoe treft Hij zijn aarde dan aan?” en voegt eraan toe: de koning treft zoals het nu is, zijn aarde aan met een klimaatprobleem, met een CO-2 probleem en ook een voedselprobleem en een energieprobleem, en noem maar op: “we pakken wat we pakken kunnen, alsof de aarde van ons is”, ten koste van de natuur en het klimaat,maar ook ten koste van de allerarmsten, met als gevolg klimaatverandering en ook klimaatvluchtelingen.
Wij kunnen met behulp van veel geld en technologie ons leven nog wel dragelijk en zelfs comforatabel houden, ook als het klimaat verandert en de zeespiegel stijgt, maar er zijn veel landen waar dat niet lukt en waar veel onrust is en armoede, oorlog en terreur, waar wij onze ogen en ook onze portemonnees niet voor kunnen sluiten, maar wat ons samen, zeker hier in het westen en als christenen, een zorg zal zijn.

Kijk, en dan is die psalmregel een basisregel die teruggaat op het allereerste begin en als een rode draad door heel de Bijbel meegaat en ons gedrag zal bepalen:
“De hele wereld om ons heen is van de HEER, van Hem alleen, met alle wezens die er leven”, en daar horen ook de lucht bij en het water, rivieren en oceanen, de planten en de dieren, de energiebronnen en delfstoffen, te veel om op te sommen.
Een andere vertaling heeft: “De aarde is van de HEERE en al wat zij bevat”.
Het zet ons op onze plek, maakt ons bescheiden en maakt ons ook dankbaar, want dat geweldige dat God geschapen heeft wil Hij ons in handen geven, zo in een andere psalm: “De hemel is de hemel van de HEER, de aarde heeft Hij aan de mensen gegeven” (Psalm 115) – en we kennen allemaal die geweldige Psalm 8 over de mens die van God de hoge plek en de grote verantwoordelijkheid gekregen heeft om namens God over zijn schepping te regeren: “U hebt hem bijna hemelhoog gegeven, een kroon van eer en majesteit gegeven, de schepping hebt U aan hem toevertrouwd, het kunstwerk dat door U is opgebouwd” (Psalm 8 Levensliederen).
Mooi berijmd vind ik, juist om dat ‘hem toevertrouwd’- wat aangeeft dat we niet maar zelf kunnen uitmaken wat we met ons leven en met de schepping kunnen doen alsof wij de eigenaars zijn, maar we hebben de aarde in bruikleen van de Maker,God zelf.
En als je iets kostbaars geleend hebt, ben je er zuinig op: je moet het teruggeven en je moet verantwoorden wat je met wat je ios toevertrouwd, hebt gedaan, als lener.
Dat is wat we vaak rentmeester zijn noemen: beheerder namens de Eigenaar.

Precies dat is waar de Bijbel en waar de geschiedenis van ons mensen mee begint.
We hebben er iets van gelezen in Genesis 1 en 2: over hoe God is begonnen.
Er is veel te doen in onze christelijke wereld over schepping en/of evolutie, en dat zijn belangrijke en boeiende vragen,waar je heftig over kunt discussiëren, en dat is goed.
Maar ik denk dat die eerste hoofdstukken van de Bijbel niet allereerst en misschien zelfs helemaal niet gaan over wanneer en hoe het allemaal precies ontstaan is, maar over dat waar de psalm mee begint: onze aarde en wijzelf komen van God en zijn van God, en dat bepaalt als het goed is hoe we leven en waarvoor we leven en hoe we in het leven staan en hoe we omgaan met elkaar en met onze leefwereld – als mensen die naar Gods evenbeeld gemaakt zijn en daaraan ook herkenbaar zijn:
als mensen die de taak gekregen hebben deze aarde te bewerken en ook voor God en voor elkaar en al die andere mensen en medeschepselen en voor volgende
generaties te bewaren; een opdracht die blijft maar wel veel lastiger is geworden nadat de zonde de wereld is binnengekomen, de zonde van niet meer rentmeester maar bezitter denken te zijn en vaak ook uitbuiter die ik-gericht is en gericht vooral op zelfontplooiing en zelfbeschikking en zelfverrijking ook, op krijgen en pakken en houden wat je hebt, meer dan op geven en delen, en waar nodig een stap terug.
Ik betrap mezelf er ook op hoe lastig het is dingen niet meer te doen zoals je gewend was, of anders te gaan doen dan je gewend was – ik kom er nog wel op terug straks.

De psalm komt er ook op trouwens, op dat vanuit besef dat onze aarde van God is, en dat God als de grote Koning eraan komt en inspectie komt houden, en dat wij geroepen zijn om als onderdanen van die grote Koning ons te gedragen, dat ons doen en laten daarop afgestemd zal zijn: “wie reine handen heeft en een zuiver hart, zich niet inlaat met leugens en niet bedrieglijk zweert” , anders gezegd: dat je een mens-uit-een-stuk bent, zonder dubbele moraal of een verborgen agenda, met een manier van denken en voelen die openstaat naar God en de ander, met hart voor die ander die ook beeld van God is en met hart voor de aarde die van God is en blijft,
en die ons en al die andere schepselen is gegeven om er te leven en te werken,
ons te ontspannen en ervan te genieten, en waar we dus goed voor zullen zorgen.
‘Reine handen’, dat slaat op wat we doen, wat we pakken en hoe we wat we hebben gebruiken, ik las ook: vrij van bloed aan de handen en zonder corruptie of andere verkeerde dingen die schade toebrengen aan anderen of aan de samenleving, en dat slaat ook op koopgedrag en weggooimentaliteit, of zuinig zijn op jouw spullen en die van de ander, en vooral ook zorg voor wie kwetsbaar zijn en aangewezen op hulp van anderen, met zeker ook vluchtelingen, asielzoekers, daklozen, eenzamen.
Denk even weer aan dat lied over Micha 6 waarmee we begonnen vanavond:
“Wat vraagt de Heer nog meer van ons dan dat wij recht doen en trouw zijn, en wandelen op zijn weg? Wat vraagt de aarde meer van ons, dan dat wij dienen en hoeden als mensen naar zijn beeld? Wat vragen mensen meer van ons dan dat wij breken en delen als ons is voorgedaan? Het is de Geest die ons beweegt dat wij Gods wil doen en omzien naar alles wat er leeft”.

Maar dan komt wel de vraag op ons af wat dat vraagt van ons, wat ons dat kost en mag kosten, wat we daarvoor willen laten of juist doen, en wat ons dat oplevert.
Eerlijk gezegd vind ik dat zelf best lastig, zeker als het gaat om eigen gedrag:
wat koop ik wel en wat niet, wat eet ik en wat minder of niet (vlees b.v.), reizen,
gebruik van de auto, papier dat ik print, hoe warm stook ik, en waaraan en hoeveel geef ik weg aan goede doelen en moeten dat vooral christelijke doelen zijn….het zijn zomaar wat vragen en afwegingen…..en dan komen daar nog de grotere dingen bij waar b.v. een nieuw kabinet mee gaat komen als een beter milieu ook kosten voor de burger meebrengt: zijn we bereid die te betalen of komt er verzet tegen los? En zijn we bereid meer te betalen voor verantwoorde voeding en voor kleding die niet is gemaakt ten koste van kinderarbeid of andere misstanden in de derde wereld?
Ik zei al: best lastig, er moeten dan echt wel knoppen om soms, ook bij mij.
Zeker als je, zoals ik, houd van een lekker stukje vlees en iets lekkers bij de koffie,
als je houd van reizen en autorijden, en als je liever en makkelijker van papier leest dan van een elctronisch scherm, en als je best graag fiets maar vooral bij mooi weer.
Ik denk zo maar dat het herkenbaar is, bij de een weer op dit en bij de ander weer op dat punt, dat we allemaal zo onze weerstanden hebben tegen gedragsverandering.
Vanavond ga ik daarom ook niet met geboden en verboden komen – wie ben ik?
Iemand schrijft: “Ik ga niet zeggen wat je allemaal wel en wat je allemaal niet mag doen.” Waar het om gaat is om bewustwording en dan kijken waar mogelijkheden liggen om beter om te gaan met die aarde die van God is en alles wat we daaruit halen en daar weer in stoppen, en ook met die andere mensen en de dieren.
Misschien is het wat om eens een aantal mogelijke actiepunten naast elkaar te zien en dan voor jezelf te kiezen waar je aan wil werken in eigen leven en omgeving.
B.v. om een speerpunt te kiezen – noem het een valkuil of een uitdaging ¬– en daar voor jezelf werk van te maken – kleine stapjes brengen verder dan grote idealen.

Ik geef een paar keuzes door, aangedragen door het landelijke materiaal voor de Michazondag, of aanbevolen door andere boeken of websites – dia 3
1. Zet je verwarming een graad lager dan je gewend was
2. Douche maximaal 5 minuten per keer – houd het in elk geval een week vol
3. Eet deze week alleen seizoensproducten
4. Eet een week geen vlees – of: eet elke week 1 dag minder vlees dan normaal
5. Was deze week op hooguit 30 graden
6. Pak voor korte afstanden in de regel de fiets in plaats van de auto
7. Beperk het gebruik van papier, thuis en als het kan ook op kantoor
8. Gooi zo min mogelijk eten weg; koop dus niet meer eten dan je op kunt
9. Laat niet meer lampen in huis branden dan nodig
10. Denk samen na wat in en rond dit gebouw zuiniger en groener kan.

Een goede opmerking daarbij die ik tegenkwam in een preek van een collega is de volgende: “En dan moet je niet zo bezig zijn met wat het resultaat is als jij besluit tot een bewuster duurzaam leven. Nee, kijk maar naar jezelf en leer van je Meester Jezus in Matt.5: hongeren en dorsten naar de gerechtigheid ook in je zorg voor de schepping van God en het milieu…Het resultaat mag je aan Hem overlaten.”
En een christen-filosoof wijst op het centrale Bijbelse begrip gerechtigheid, vaak concreet gemaakt in de zorg voor wat hij het ‘kwetsbare kwartet’ noemt: de wees, de weduwe, de arme, en de vreemdelinmg. Hij zegt dat alle volken beoordeeld worden naar de mate waarin zij recht doen, en omgaan met die kwetsbaren in de wereld.
Het ligt dicht tegen elkaar aan en in elkaars verlengde: zorg voor een bedreigde schepping en zorg voor in een gebroken wereld extra kwetsbare mensen – want
“onze aarde is van God en alles wat daar leeft, de wereld en wie haar bewonen.”
Dia 4 Wat ook betekent dat Nederland niet van de Nederlanders is en voor geboren en getogen Nederlanders maar van God en dus past niet iets als ‘eigen volk eerst’
Want net als God vaak zei tegen Israël geldt het ook voor ons: jullie zijn gasten en vreemdelingen op die aarde die van Mij is – waar ook plek mag zijn voor wie op de vlucht zijn heenkomen bij ons zoekt: binnen de grenzen van de wet, en vanuit de rechtvaardigheid en barmhartigheid van God zoals Jezus ons heeft voorgedaan.

Onze aarde is van God – daar zit een dubbele boodschap in.
1e. God zorgt voor zijn schepping en heeft zijn wereld met alles en iedereen zo lief dat Hij niet loslaat wat zijn hand begonnen is; de schepping wordt gered van de vergankelijkheid, schrijft Paulus; dat geeft rust want God voltooit wat wij niet kunnen: een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid en vrede zullen bloeien.
2e. datcde wereld van God is maakt dat wij extra zuinig erop zullen zijn en waar en hoeveel wij maar kunnen proberen bij te dragen aan eerlijk en rechtvaardig
delen van en zorgvuldig omgaan met wat en wie aan onze zorgen zijn toevertrouwd.

Nog een keer terug naar Psalm 24,de psalm die uitziet en uitloopt op de komst van de grote koning, van wie wij geloven dat Hij alles nieuw maakt: kom, Heer Jezus.
Dat geeft hoop en vertrouwen: onze aarde is van God, en God blijft de aarde trouw.
Dia 5 amen