Liturgie morgendienst 9 april 20-17 – Vecht en Angstelkerk
Zondag Palmarum = ‘Palmzondag’
Veertigdagenmoment
Votum en groet
Zingen: Ps. 118: 1,7,9 ‘Laat ieder ’s Heren goedheid prijzen’
Gods leefregels Lev. 19
Zingen: Ps. 24: 1,2,3 ‘De aarde is, met al wat leeft..’
Gebed
Zingen: KOW 247 “Ik wil doen wat u zegt
Ik wil doen wat U zegt,
want ik houd van U
en U weet wat het beste is voor mij.
Als ik speel, als ik slaap,
als ik zing zoals nu,
bij alles wat ik doe hoort U erbij.
‘k Wil U volgen Heer,
alles samen met U doen.
Nee, ik heb geen geheimen meer voor U.
Ik wil doen wat U zegt,
want ik houd van U
en U weet wat het beste is voor mij.
Profetenlezing: Zacharia 9: 1-10
Zingen: Ps. 24: 4,5 ‘Omhoog, o poorten, nu omhoog’
Evangelielezing: Johannes 12: 12-19
Zingen: Gz. 40: 1,2,4 GK ‘Welkom.welkom, koning Jezus’
Verkondiging: Joh. 12: 14-16 ‘Wat een vreemde koning: Koning op een ezel! ’
Zingen: Gz. 552: 1,2,3 NLB ‘Dit is een dag van zingen’
1.Dit is een dag van zingen!
Voorgoed zijn wij bevrijd.
Gods kracht zal ons omringen,
Zijn liefde duurt altijd.
Ontsloten is de poort
Scharnierend op de vrede,
wij zullen binnentreden
en leven ongestoord.
2 Zijn intocht werd tot teken,
tot hoeksteen van het recht;
van vrede kwam hij spreken,
van leven warm en echt.
Gezegend is zijn naam.
hij heeft aan ons zijn leven
tn liefde doorgegeven
Tot grond van ons bestaan.
3 Dit is een dag van zegen,
een dag van feest en licht,
van palmen hoog geheven,
van zon en vergezicht.
Geef ons vandaag de moed
het met uw naam te wagen,
uw vrede uit te dragen.
Loof God, want Hij is goed!
Gebed
Collecte
Zingen: Ps. 98: 1,3,4 Liedboek ‘Zing een nieuw lied voor God de Here’
Zegen
Amen
dia 1
Gemeente van onze Heer, broers en zussen in het geloof,
Stel dat je leider van een land zou zijn – president, koning – of van een leger, en je zou de opdracht geven of krijgen om een ander land te veroveren, hoe zou je dat dan aanpakken, wat voor middelen zou je dan inzetten?
Gaat niet gebeuren natuurlijk, maar probeer dat vreemde scenario je in te denken.
Ik denk dat ik de antwoorden wel kan verzinnen: dan heb ik wel een leger nodig, met tanks en ook vliegtuigen, en met bommen – en natuurlijk veel goede soldaten.
Zeker als de tegenstander ook een stevig leger heeft, gaat het niet zomaar, en zal er veel geweld gebruikt worden en zullen veel slachtoffers vallen – vreselijk allemaal.
We hoeven alleen maar aan landen als Irak en Syrië te denken, en je huivert.
Een land veroveren, als overwinnaar belangrijke steden van dat land binnentrekken, dat is door heel de geschiedenis heen telkens gebeurd- even twee voorbeelden van korter en van heel lang geleden: de Duitsers in 1940 dia 2 – de Romeinen voor en ook in de tijd van de Heer Jezus – dia 3 – altijd weer soldaten, wapens, vechten.
En ook in onze eigen tijd draait veel om macht en geld, slimme politiek, en geweld: Rusland tegen het Westen, China tegen Amerika, partijen en bevolkingsgroepen die elkaar beconcurreren, naar het leven staan, of zelfs letterlijk de tent uitvechten.
Ja, en er zijn ook al te veel machthebbers die als dictators geen tegenspraak dulden en geen respect hebben voor minderheden, andersdenkenden, en vrije geesten.
Jezus tekent in een paar woorden die harde werkelijkheid: “Jullie weten dat heersers hun volken onderdrukken en dat leiders hun macht misbruiken”. En dat zei de Heer kort voordat Hij zelfs als koning werd toegejuicht en binnengehaald – met daarbij de les voor wie Hem wilden volgen, als burgers van het rijk met Jezus als de koning:
“Zo zal het bij jullie niet mogen gaan. Wie van jullie de belangrijkste wil zijn, zal de anderen moeten dienen, en wie van jullie de eerste wil zijn, zal jullie dienaar moeten zijn – zoals de Mensenzoon niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen” –zo staat dat in Matt. 20: 25-28.
En dat als reactie op de vraag van de leerlingen Jakobus en Johannes – via hun moeder – om de beste regeringszetels straks naast Jezus op de troon in zijn rijk, en de woedende reactie daarop van de andere leerlingen: alsof jullie belangrijkerzijn dan wij, hoe durven jullie het te vragen, en wij dan….ik dacht dat ik toch ook… Hoe menselijk, toch, want wie wil nou niet gezien worden, van belang zijn, winnen, scoren?
Ja, en weer die vraag: als je wilt scoren,wilt winnen – een oorlog of heel wat kleinere deals/wedstrijden/doelen in je leven, dan moet je sterk zijn, en zo niet: slim zijn… En kom je niet ver als je de minste moet willen zijn, dienstbaar, ondergeschikt….Zoals je toch niet een stad verovert, een volk onderwerpt, ongewapend, op een ezel..
dia 4
Dat vraagt een heel andere manier van denken, van rekenen, van leven – en dat zit niet in onze genen en past niet bij hoe de wereld in elkaar zit – is naief, idealistisch. Dat weet de Heer ook wel, vandaar dat de Bijbel vol is van in mensenogen dwaze en irreële verhalen en uitspraken, want Gods gedachten zijn anders dan die van ons, en zijn werkelijkheid staat vaak haaks op die van ons – maar is toch het echte leven.
Ik denk aan het boek Spreuken, vol van de meest uiteenlopende doordenkertjes, zoals ook deze: “Beter een geduldig mens dan een vechtjas, beter zelfbeheersing dan een stad innemen” (Spreuken 16: 32) – of: “wie zichzelf overwint is sterker dan iemand die een stad inneemt” dia 5 – dat is vechten met jezelf, met je trots, je angst. Want de minste zijn, durven verliezen, de ander dienen, zit niet in meer onze genen….
Maar, als je kijkt naar hoe God ons mensen heeft gemaakt en bedoeld, dan is dat vanaf waar God met ons mensen begon toch wel zo.
Helemaal in het begin al gaat het over de mens die naar Gods evenbeeld geschapen is om – zeker – te heersen over wat God geschapen heeft, maar dat dan concreet gemaakt met de opdracht om dat geschapene te bewerken en te bewaren, en dat houdt zorgzaamheid in en dienstbaarheid, respectvol, en verantwoordelijk t.o. God.
Ook na de opstand van de mens die zijn val werd – zonde-val – blijft God de mens eraan herinneren en eraan houden, zoals na de zondvloed als God verbiedt om elkaar het leven te ontnemen want ‘God heeft de mens naar zijn evenbeeld gemaakt’
Voor koningen en andere regeerders betekent dat een bescheiden plek: niet je kracht zoeken in wapens maar op God vertrouwen, en vrede en recht bevorderen:
“Andere mensen vertrouwen op hun leger, maar wij vertrouwen op de Heer, onze God” (Psalm 20); “Een koning wint een oorlog niet met zijn leger. Soldaten hebben niet genoeg aan hun kracht. Paarden kunnen een mens niet redden, ook al zijn ze nog zo sterk. Maar de Heer helpt mensen die Hem vereren, en die vertrouwen op zijn liefde” (Ps. 33); “Sterke soldaten geven de Heer geen vreugde, een machtig leger doet Hem geen plezier. Maar Hij is blij met mensen die Hem ere. Hij houdt van mensen die op Hem vertrouwen” (Ps. 147).Koningen van Israël mochten ook daarom niet veel paarden aanschaffen – wij zouden zeggen: niet een sterk leger hebben.
Nou, met dat in het achterhoofd gaan we terug naar die bijzondere optocht in Jeruzalem: Jezus en zijn leerlingen en andere volgers die enthousiast worden binnengehaald in Jeruzalem en toegejuicht door zingende aanhangers die met takken zwaaien als waren het vlaggen: “Hosanna! Gezegend hij die komt in de naam van de Heer, de koning van Israël”. En: hosanna, hoera, voor de zoon van David!
dia 6
Hoge verwachtingen dus van Jezus, iets als een doorbraak: de messias-koning! Johannes vertelt er bij dat vooral de enthouasiaste verhalen van de mensen die kort ervoor hadden meegemaakt dat Jezus zijn vriend Lazarus uit het graf had terug-gehaald, de massa op de been bracht – een nieuw lied zingt ervan: ‘De ezelruiter! Kijk die ezelruiter, is dit de intocht van een vorst? Dan mag je meer van hem verwachten. Dan komt wie veel had straks tekort, en krijgt wie niets had nooit meer dorst. De wonderdokter! Kijk de wonderdokter. Wie ziek is wordt op slag gezond. Ons land zal straks een paradijs zijn, het woord Hosanna fluistert rond. Nu hoopt het hart. Nu zingt de mond…..De meute aan zijn voeten lacht, en rolt een loper uit van jassen. Hosanna! Zing en dans en lacht! Hosanna! Hoop is aan de macht!.
dia 7
Hoop, ja maar waarop….op genezing voor iedereen, en een dag van overwinning.. Weg met die vreselijke Romeinen, ons land weer een paradijs…de gouden eeuw van lang geleden komt terug…..Israël zal weer groot zijn…leve de zoon van David, hoera!
Ja, maar Jezus op die ezel weet beter…en zijn leerlingen kunnen beter weten….want onderweg nog had Jezus herhaald wat hem te wachten stond: verraad, arrestatie, veroordeling….en het arrestatiebevel was door de leiders al getekend…en Judas dacht al na hoe hij zijn meester kon verraden….en Jezus zei in het zicht van de stad onder tranen: had je maar geweten wat/wie jou echte vrede geeft, maar helaas
dia 8..
Ik las: “Het volk lijkt het te snappen. Hier rijdt de zoon van David. Maar klopt hun beeld van deze koning wel, is dít de afstammeling van de grote koning?”
Ja, het klopt wel precies met die oude profetie van Zacharia over een koning die nederig komt aanrijden op een ezel, en die juist zo de overwinning zal behalen. Maar Johannes vertelt als hij later zijn evangelie schrijft en ook op die intocht terugkijkt dat zelfs hij en de andere volgelingen toen niet de betekenis ervan begrepen en niet de link naar die profetie konden leggen: “later, toen Jezus tot majesteit verheven was, herinnerden ze zich dat dit over hém geschreven was,
en dat dit ook zo gebeurd was”.
Toen dit gebeurde, was het niet wat je van een koning verwachten zou, zeker niet van een koning die zijn troon en kroon moest bevechten op zijn vijanden. Matteüs onderstreept dat nog als hij het heeft over dat jonge ezeltje als “het jong van een lastdier” – je gaat toch niet op een pakezeltje voor de troepen uit – een generaal voert toch niet zijn leger aan vanuit een smartcar of een op omafiets?
Let er daarom op dat niet zijn aanhangers bedacht hebben om Jezus op een ezel de stad binnen te brengen, maar dat Jezus het allemaal zelf heeft geregeld, en dat Hij daarmee zijn program demonstreert en zich presenteert als niet een vechtjas maar als de vredekoning, die komt om te dienen en zijn leven te geven – die niet de macht grijpt ten koste van het bloed van zijn vijanden en zijn eigen soldaten maar die als de machteloze gaat lijden en sterven en zo het koningschap van God ontvangt.
dia 9
Precies zo gaat die bijzondere profetie van Zacharia in vervulling, over die vreemde tegendraadse koning die zachtmoedig is en vredelievend, die aankomt op een ezel, en die ongewapend alle tot de tanden bewapende tegenstanders ontwapent, en om te beginnen zijn eigen volk de wapens uit handen slaat: “Ik zal de strijdwagens uit Efraim verjagen en de paarden uit Jeruzalem; de bogen worden gebroken”….en dan zou je denken dat je dan een prooi wordt voor wie loeren op je leven, maar nee: “Hij zal vrede stichten tussen de volken. Zijn heerschappij strekt zich uit van zee tot zee, van de Rivier tot de einden der aarde”….Het wordt Pinksteren, dankzij Goede Vrijdag en Pasen…en overal waar Jezus Heer wordt, wint de liefde en begint er vrede. Weer dat lied: “De vredeskoning! Kijk die vredeskoning. Hosanna krijgt de overhand. Nu glanst de hemel, bloeit het land….inderdaad: Hosanna! Hoop is aan de macht.
O nee, niet meteen als bij toverslag, en niet vanzelf, het gaat door diepe dalen,. Even later, als die koning niet voldoet aan de hooggespannen verwachtingen van de meute en hun leiders, schreeuwen ze Hem naar het kruis, ruilen ze die zwakkeling in voor een straatvechter en kiezen ze tegen wie eerst hun koning was voor de keizer, want wat is nou een koning zonder zwaard, kruis hem, stuur hem de poort maar uit.
En wees nou eerlijk, wat verwacht je nog van een man aan een kruis en in een graf? De boodschap dat dat kruis en dat graf de redding van de wereld was, is en blijft – om het met Paulus te zeggen – voor de een aanstootgevend en voor de ander lachwekkend, en voor elk mens van huis uit levensvreemd en wereldvreemd.
dia 10
Waarschijnlijk de oudste spotprent is die waarop een heiden de christen Alexamenos uittekent als een dwaas die knielt voor een ezel aan een kruis – wat een ezel ben je dan als je in een God aan een kruis gelooft, die venijnige spot spat daarvan af…..
Ja maar, dat is nou Gods vreemde maar echte wereld: liefde wint van de haat. Gods werkelijkheid is dat Jezus nog altijd heer is van miljoenen, wereldwijd….en dat Rome allang zijn tijd heeft gehad, en Hitler ook, en Stalin, en dat we zeker weten dat ook de dagen van al die andere dictators en vechtjassen en idealisten geteld is, maar dat het rijk van Jezus, de wereld van God, blijvend is en de toekomst heeft. En dus doe je er goed aan Hem te volgen en als hij te dienen en uit te zijn op vrede.
Kijk, die ezelruiter! Ja, dít is wel de intocht van een vorst, van de Koning! Dan mag je nog veel meer van hem verwachten. Dan komt wie veel had–en dat alleen voor zichzelf gebruikte, straks tekort en krijgt wie niets had nooit meer dorst. dia 11
amen