Gemeente van onze Heer Jezus Christus, broeders en zusters, jongens en meisjes,
dia 1
Vrijwillig dienstplichtig. Ik kan me voorstellen dat u denkt: dat kan natuurlijk niet!
Want zodra het woord plicht valt, dienst-plicht, denk je aan iets dat moet.
Nou, en dan is er geen sprake weer van vrijwilligheid,
van iets dat je graag doet en uit je zelf, zonder dat iemand je ertoe verplicht.
Vroeger moesten jongens zo rond de 18 jaar in militaire dienst,
en bijna niemand vervulde zijn dienstplicht met plezier…..
Als je er maar even onderuit kon komen door vrijstelling te krijgen of ….
afgekeurd te worden, zou je dat niet laten. Je kon je tijd wel beter gebruiken.
En als je er zelf voor kiest militair te worden, beroeps, noem je dat geen dienstplicht…
Voor de meeste jongens is de dienstplicht afgeschaft, terwijl er in onze tijd voor wordt
gepleit een soort sociale dienstplicht in te voeren: voor jongeren, voor bijstandsgezinnen…om zo een bijdrage te leveren aan de samenleving. dia 2
Daar is best wat voor te zeggen, maar vrijwillig? Niet echt, er zit dwang achter
Ja, maar toch!
Als je vrijwillig in dienst gaat, of een ander beroep kiest, dan brengt dat vervolgens ook verplichtingen mee: je moet op tijd komen, je moet van zo laat tot zo laat werken, je moet je aan afspraken houden, er wordt verwacht dat je cursussen gaat volgen….
Als je je werk met plezier doet, dan zit je daar ook niet mee. En als er ook wel eens moeilijke kanten aan zitten, pak je dat positief op. Je hebt er zelf voor gekozen!
dia 3
Even nog een ander voorbeeld, dat jullie meer zal aanspreken: school, huiswerk.
Daar zit veel moeten bij: iedereen is tot een bepaalde leeftijd leerplichtig, en ook als
je liever thuis zou blijven en leuke dingen doen inplaats van naar school en huiswerk maken, je moet……en als je even nadenkt weet je wel dat het ook wel slim is om je best te doen want later wil je toch wel een goede baan en misschien nog wel meer.
En stel dat je erg ziek bent geweest, zelfs heel lang in het ziekenhuis hebt gelegen, en dat je dan na een hele tijd weer helemaal beter bent en weer naar school mag…..
ik denk dat je dan verschrikkelijk blij bent dat je weer naar school kunt…en dat je dan ook die afwas thuis ineens niet meer zo erg vindt: wat fijn dat ik weer beter ben!!
Dat merk je ook aan al die kinderen van de vluchtelingen die nu in Nederland zijn
en niet meer bang hoeven te zijn voor bommen of voor ineens politie of soldaten
aan de deur die hun vader of broer meenemen en erger nog….en die nu samen met
de Nederlandse kinderen naar school kunnen: wat zijn we blij, wat gaan ze graag!
dia 4
Die paar voorbeeldjes maken misschien wat meer duidelijk wat ik bedoel met dat thema van deze dienst en deze preek: vrijwillig dienstplichtig.
Zondag 32 vraagt eigenlijk ook of dat wel klopt, of dat niet een tegenstelling is: we zijn toch door Christus verlost, en dus vrije mensen, waarom moeten we dan nog goede werken doen? Is dat niet weer een dwangbuis van dit moet en dat mag niet?
Er zijn mensen- ook christenen – die daarom doodsbang zijn voor dat woord moeten,
en die zeggen dat je toch niks meer hoeft omdat Christus alles heeft gedaan. dia 5
Nou, dat Christus alles al heeft gedaan en dat we dus niet meer hoeven en kunnen verdienen bij God, dat is helemaal waar, dat hebben we zelfs net nog weer gelezen in die zondag 32. En toch is er meer te zeggen, toch gaat er wat met ons en door ons gebeuren. Want: als je echt gered bent door je Heer, dan doet dat wat met je en ga je daar wat mee doen. Dan wil je niks liever dan je Redder en Heer van dienst zijn.
dia 6 Vrijwillig dienstplichtig
1. wees blij dat dat weer kan;
2. laat zien dat je dat graag wilt;
3. geloof maar dat dat wèrkt!
dia 7 1. vrijwillig dienstplichtig – wees blij dat dat weer kan.
Eigenlijk is dat heel in het kort de boodschap van antwoord 86.
Als wordt gevraagd waarom verloste mensen voor de Heer aan het werk moeten,
valt niet de schijnwerper op ons maar weer op Christus en op zijn werk aan ons.
Het is goed dat meteen helder te krijgen voor onszelf.
Dat derde hoofdstuk over onze dankbaarheid tegenover de Here gaat weer voor en na over wat de Here Christus voor ons doet en met ons doet. Niet: nu zijn wij aan de beurt, nu moeten wij wat terugdoen voor wat de Here voor ons doet. Nee: omdat Christus ons niet uit de gevangenis bevrijd heeft en ons verder aan ons zelf overlaat maar ons bij de Heilige Geest in behandeling geeft om andere, betere mensen van ons te maken, mensen die gewillig en geschikt gemaakt worden tot dienst in het nieuwe rijk van God. Waarmee tegelijk is gezegd dat dat niet van de ene dag op de andere voor elkaar is. Er is een langdurig en pijnlijk proces voor nodig, dat ons hele leven doorgaat….Het gaat niet zonder strijd. Het kost pijn. Ook met vaak onderuitgaan en weer opkrabbelen.
Weer twee voorbeeldjes om dat duidelijk te maken. dia 8
Stel dat iemand zijn gevangenisstraf heeft uitgezeten en weer vrij komt.Als hij dan alleen maar naar huis gestuurd wordt en aan zijn lot wordt overgelaten,is er grote kans dat hij vroeg of laat weer in de fout gaat en weer achter slot en grendel moet. Daarom zijn er allerlei instellingen die proberen zo’n ex-gevangene te begeleiden en hem te helpen zich anders te gedragen en een beter lid van de samenleving te worden. Een proces dat heel veel inspanning kost en vaak heel moeizaam verloopt… maar als zo iemand blij is weer vrij te zijn, zal hij graag en met veel inzet meewerken.
Je kunt ook denken aan landen waar een eind is gekomen aan dictatuur en onderdrukking. Zulke landen hebben nog een lange moeilijke weg te gaan voor ze de gevolgen van dat verleden hebben verwerkt en echt te boven zijn, voordat de mentaliteit ten goede is veranderd. maar mensen die echt blij zijn met hun vrijheid, zullen daar graag hun schouders onder zetten en hebben daar zware offers voor over. Ze zijn blij dat ze hun land kunnen dienen!
Kijk, zo is dat nou ook met de bevrijding die de Here Jezus geeft aan mensen
die van huis uit slaven waren van de duivel en van de zonde. ‘We zijn uit onze ellende verlost door Christus, zonder enige verdienste van onze kant’, dia 9 – zo vat vraag 86 samen wat in het tweede deel van de catechismus daarover uit de bijbel is aangehaald. Waarmee nog eens zwart op wit staat dat daar niks van ons bij is: geen prestatie maar gratie….Vergelijk het maar – het beeld is van Paulus – met slaven die met huid en haar verkocht waren aan een harde meester die ze afbeulde en opjoeg en ze geen sprankje hoop op vrijheid gaf….maar die dan ineens, op een goede (vrij)dag, door Iemand anders werden vrijgekocht….. Ja, en daarmee het wettig eigendom zijn geworden van die weldoener die een goede heer blijkt…wie zou dan niet alles doen om het die heer naar de zin te maken, graag zelfs! blij en dankbaar!?
Paulus laat het ingrijpende van onze redding zien: de slavenketting waarmee de satan ons had vastgebonden en waaraan hij ons meesleepte en dwong om zijn kwade wil te doen, die ketting is eens voor al door onze nieuwe Heer doorgeknipt: we zijn dood voor de zonde. Let wel: niet dat de zonde in ons dood is, dat we in dit leven van de zonde af kunnen komen. Maar de zonde en de duivel kunnen geen eigendomsrechten weer laten gelden op wie door de Here Christus meegenomen zijn de cel uit – uit de dood het leven binnen. Paulus herinnert de lezers aan hun doop: kopje-onder met al het vuil van je zonden, kom je fris en schoon weer boven: je voelt je als herboren, je bent echt een nieuw mens! dia 10
Kijk, en dan gaat er een nieuwe wereld voor je open. Daar zorgt die nieuwe Heer voor. Zondag 32 zegt: Christus vernieuwt ons tot zijn beeld, zodat we al meer op Hem lijkenen we er zin in krijgen om dienst te nemen in het leger van onze goede
Koning. Zoals die burgers van dat land dat verlost is van die slechte dictator en die met nieuw élan samen hun schouders zetten onder de wederopbouw van wat een puinhoop is geworden. Zoals dat kind dat na maanden ziekte weer op school komt en zo blij is: ik mag er weer zijn. Zoals die vluchtelingen die eindelijk veilig zijn.Nou, en dan zucht je ook niet dat je als christen zoveel moet en zo weinig mag. Paulus zegt: we zijn niet meer onder de wet maar onder de genade. Moeten wordt mogen!
2. vrijwillig dienstplichtig – laat zien dat je dat graag wilt.
Ook als het over dat nieuwe leven gaat, over God dankbaar en graag dienen,
danken we dat aan de Here Jezus: Hij vernieuwt ons door zijn Geest zodat we op Hem gaan lijken. Op Jezus als de gehoorzame Zoon die zei: Ik doe niets liever dan wat de Vader wil dat Ik doe….Vandaar ook dat antw. 86 goede dingen die je als gelovige mag doen voor de Here vruchten noemt. Geen prestaties die wij leveren maar vruchten die de Heer laat groeien. Ik herinner aan zondag 24: “het kan niet anders of ieder die door waar geloof in Christus ingeplant is, brengt vruchten van dankbaarheid voort”. Daar zorgt de Heer zelf voor. Paulus in Romeinen 6 zegt datzelfde: we zijn samengegroeid met Christus. Eén met Hem. En dus is het leven dat Christus verdiende, ook ons leven geworden. Horen we bij Hem.
Maar denk nou niet dat je op de lauweren die de Heer voor je verdiende kunt rusten. Dat nieuwe leven houdt juist in dat we zelf worden ingeschakeld en aan het werk gezet. Werk dat ook betekent dat er nog heel wat te vechten is en heel wat puin geruimd moet worden. Vandaar dat Paulus na dat geweldige dat we als we met Christus in verbinding staan, los zijn gekomen uit de slavernij van de zonde, en dat we weer mogen leven voor God, daar niet de conclusie aan verbindt dat we er dus nu zijn, dat we nergens meer last van hebben. Nee, integendeel: laat de zonde dan niet meer de baas zijn in je leven! vecht tegen je zonden! De Here Jezus wil andere mensen van ons maken en geeft ons daarvoor de Heilige Geest. En die Geest werkt niet buiten ons om en los van ons, maar Hij werkt in ons en schakelt ons in.
Net zo als wanneer je naar een hulpverlener gaat om aan je problemen te werken
en je zelf bij het behandelingsproces wordt ingeschakeld : wie zelf niet meewerkt, kan nooit echt geholpen worden. Je moet ook aan je zelf willen werken, je zelf aanpakken, wat doen met wat je wordt aangereikt. Zo is dat ook met dat vernieuwingsproces dat de Here in ons leven in gang zet, en waarvoor Hij ons middelen aanreikt: de bijbel, het gebed, de kerk, ouders, hulpverleners soms….En dat is vaak een lange weg met veel vallen en door Gods kracht ook weer opstaan.
Ik denk weer aan zo’n ex-gedetineerde die misschien wel zijn leven lang begeleiding nodig heeft want o, wat trekt dat oude leven nog en wat trekken de maats van vroeger aan je, en wat kun je last blijven houden van zoveel dat in je opvoeding en daarna mis is gegaan. En in die landen waar zolang een dictatuur de mensen tot in de wortel heeft verpest, duurt het vaak tientallen jaren voordat er echt en grondig verandering zichtbaar wordt – zie je ook hoe mensen nog heimwee kunnen hebben naar hoe het vroeger was: in een gevangenis ben je wel onvrij maar je hebt de kost voor het kauwen en het leven is duidelijk en overzichtelijk, je hoeft niet te denken dat doen ze wel voor je….En ook de mensen die in Nederland asiel
krijgen hebben nog een hele weg te gaan om zich thuis te gaan, in te burgeren,
misschien een opleiding te volgen, aan het werk te komen, weerstand te overwinnen.
En ook in Nederland kom je allerlei valkuilen tegen en verleidigen tot het slechte.
Zoals de duivel heel wat in de aanbieding heeft wat een mens wel wat lijkt – op de korte termijn. Petrus schrijft over een vrijheid die je wordt voorgespiegeld – al in het paradijs door de slang – terwijl je in werkelijkheid slaaf wordt van het verderf – zonde werkt verslavend en is dodelijk. En vergis je niet, voor je het weet trap je erin, ga je het nog geloven ook. Dat komt omdat ook diep in onszelf nog altijd de zonde zijn sporen trekt. Vandaar dat Paulus zegt: laat de zonde niet regeren in je, en geef niet toe aan verkeerde verlangens die nog steeds uit je kunnen opkomen, maar laat zien in je doen en laten dat je wilt gehoorzamen aan je nieuwe goede Heer. Die Heer vraagt ons helemaal. Heeft recht op ons complete bestaan.Denk maar terug aan zondag 1: we zijn met lichaam en ziel, in leven en sterven – dus: voor 100% en van de wieg tot over het graf – het eigendom van onze trouwe Heiland die ons kocht met zijn kostbare bloed en die ons zo maakte tot zijn blijvende eigendom. Nou, en als je weet dat dat je redding is voor eeuwig, ben je daar toch alleen maar blij mee? En dan wil je dat toch ook laten zien, aan die Heer zelf, en ook aan de mensen om je heen?
We zijn nog niet zover dat dat in ons leven vanzelf gaat. Dat we geen last meer van zonde hebben. Daarom kunnen we niet zonder Gods wetten en opdrachten. Zonder het ‘moeten’. Maar als je blij bent met die Heer die alles voor je over had en het goed met je voor heeft, hoef je van dat moeten niet te schrikken en te zuchten. Gelukkig dat er aan me gewerkt wordt!
3. vrijwillig dienstplichtig – geloof maar dat dat wèrkt
Dienstplichtingen vroeger verdienden niet echt een salaris. Ze kregen wel een kleine vergoeding. Maar hun dienst waren ze verplicht aan Nederland, om het vaderland te verdedigen. Zo hebben dienstplichtigen in het leger van het koninkrijk van God geen recht op loon. De Here die zijn eigen leven voor ons over had, heeft recht op ons leven. Wat dat betreft is een christen te vergelijken met een slaaf; bezit van zijn heer. Vroeger heetten slaven wel lijf-eigenen. Denk aan zondag 1: met lichaam en ziel het eigendom van onze Heiland die ons kocht met zijn bloed.
Maar deze Heer is geen slavendrijver die ons uitbuit en afbeult en aan ons verdient. Precies andersom: deze Heer deelt aan zijn slaven de rijkdommen uit die Hij voor hen verdiende. We mogen profiteren van de opbrengsten van het immense offer dat Jezus bracht: verloren zonen en dochters worden wettige kinderen van God, met recht op de erfenis: een eeuwig gelukkig leven waarin we met onze oudste Broer Christus over alles regeren.
Paulus laat zien waar het op uitdraait als je bij God mag horen en Hem bent gaan dienen: de genade van God geeft wat niemand verdient: eeuwig leven met Christus Jezus onze Heer. Terwijl wie slaven van de zonde blijven, een hard gelag betalen: zonde wordt je dood. Natuurlijk denkt Paulus dan aan het saldo van een heel leven: positief of negatief. Midden in dit aardse leven kun je nog niet meteen de vruchten plukken van je geloof. We weten dat wel en we ervaren dat ook: veel moeite, zorg en strijd ontmoet de vrome, de gelovige, keer op keer, nog wel. Ook dat hoort bij die strijd die hier op aarde nog in alle hevigheid woedt, en die je zomaar verliest als je niet bij de Here je kracht zoekt en je heil.
Zoveel vragen die ons kunnen bestormen: ik geloof wel en ik probeer zo goed mogelijk de Here te dienen, maar waarom helpt dat niks? Ook ongeloof en een zondig leven worden vaak niet meteen gestraft en lijken zelfs te lonen ook: hebben niet vaak de brutalen meer dan de halve wereld? Dan is het een troost en een bemoedigend vooruitzicht dat juist dienen van de Here uiteindelijk blijkt te lonen: toch is er onderscheid tussen wie God wel en niet dienen (Mal.3)
Ja, en toch: ook al in dit leven laat God ons vaak ervaren dat Hem dienen wèrkt.
We geloven toch dat wie echt en concreet in de Here gelooft, eeuwig leven hééft – nu al? En dat Jezus over mensen die Hem afwijzen zegt: ze zijn – levend – dood in hun zonden? Als Paulus schrijft: de genade van God levert eeuwig leven op – dan geldt dat nu al: we mogen nu al genieten van de omgang met God in de hemel als met onze Vader, we krijgen vergeving van de zonden die we elke dag nog doen…en Vader zorgt voor ons. En hoe meer we in ons doen en laten op de Here Jezus gaan lijken, des te meer we ons leven inrichten naar de wetten van het hemelse koninkrijk,
des te meer komen we nu al tot ontplooiing en tot bloei als mensen van God.
Nou, en dat zal zijn heilzame uitwerking niet missen. Dat kan niet missen!
De vruchten die ons geloof oplevert mogen hier op aarde al worden geplukt. Zondag 32 wijst dan in de eerste plaats naar onszelf: we krijgen meer zekerheid van ons geloof als we merken dat dat geloof wèrkt. Je merkt tot je eigen verrassing dat geloven in de Here je leven verandert. Dat je rust krijgt, troost bij verdriet, dat je niet alleen bent zelfs al voel je je eenzaam. En dat je aan zondig gedrag een hekel krijgt, en plezier hebt in wat God goed vindt.Ook al is het een groeien tegen de verdrukking in, een vallen en opstaan. Vraag God maar om die groei, zodat je merkt dat geloven echt wat oplevert.
Ja, en als het goed is, gaan de mensen om eens heen dat ook merken Zodat – als God het geeft – ons geloven en ons leven als christen aanstekelijk werkt. Geloof maar dat dat werkt, goed of kwaad. Dat gelet wordt op hoe wij zijn en doen. Mensen die zelf God niet kennen, kunnen soms nog wel een glimp van God opvangen via mensen die wel God kennen en laten merken wat geloven in de praktijk betekent. Zodat ze samen met ons de Here willen dienen. Kiezen voor vrijwillige dienstplicht.
amen
liturgie toerustingsdienst zondagmiddag 10 april 2016
thema: Vrijwillig dienstplichtig (waarom nog goede werken?)
welkom
zingen: Een christen zijn op aarde (Mudde) – mel. Psalm 128
1. Een christen zijn op aarde is altijd tweeërlei.
Een zondaar en rechtvaardig,/ gebonden zijn en vrij.
Van meet af aan verloren / en zonder eigen kracht,
maar in de doop herboren / en aan het licht gebracht.
2. Een christen zijn op aarde / is allebei ineen:
Is leven van genade / door het geloof alleen.
En toch bij tijd en wijle / met alle angst en pijn
wanhopig en vertwijfeld / en aangevochten zijn.
3. Een christen zijn op aarde / is vrij in alles zijn.
Aan niemand onderdanig, / volkomen soeverein.
En tegelijk dienstvaardig / als ieders onderdaan,
bereid in goede daden / de ander bij te staan.
we worden stil voor God
votum en groet
zingen: Ps. 101: 1,2,3
gebed
Schriftlezing: Romeinen 6
zingen: Gz. 87: 1-5 LB
verkondiging: zondag 32
zingen: NLB 912: 1-6
apostolische geloofsbelijdenis
zingen: Gz. 155: 4,5 GK (of: Gz. 449: 4,5 LB)
gebed
collecte
slotzang: Ps. 56: 4 LB
zegen
amen: Gz. 456: 3 LB