Lucas 5: 27-32 (startdienst Alphacursus 2013 – gezamenlijke dienst met CGK)
Broeders en zusters, ouder en jonger, gasten, samen gemeente van Christus, Weer een Alphacursus, op heel veel plaatsen in ons land, ook in Broek op Langedijk. Bijzonder dat het weer mogelijk is, en dat veel christenen en kerken eraan meewerken, en dat elk jaar via al die cursussen mensen voor het eerst of opnieuw de Here Jezus leren kennen, meer te weten komen over het christelijk geloof, en mogen ervaren dat de Heilige Geest wil werken in mensen, en levens wil veranderen en vernieuwen. Ja, en ook dat er mooie ontmoetingen zijn tussen christenen en mensen die dat nog niet zijn of niet meer zijn, dat er soms ook vriendschappen voor het leven van komen.
Alpha is voor iedereen, valt te lezen op de website en op de flyers – en dat is echt zo. Niet alleen dus voor mensen ‘van buiten’ die nog veel moeten leren en zich moeten bekeren – maar ook voor u die al jaren bij de kerk bent en al veel bijbelkennis hebt opgedaan, en ook voor jou die graag Jezus wil volgen maar nog veel vragen en ook best twijfels heeft , en voor wie de drive heeft het geloof te delen met anderen…. Alpha is voor iedereen, en daarom ben je welkom om ook mee te gaan draaien, en daarom kan er ruim worden uitgenodigd: meld je aan, staat op de site, zonder dat uitzonderingen gemaakt worden, en ook: nodig iemand uit, maakt niet uit wie…..
Alpha is voor iedereen, ook voor wie niet zelf mee wil praten of elke avond wil komen maar wel materieel of financieel wil bijdragen: door een gift, of door zijn of haar kookkunst in te zetten, of op een andere manier een bescheiden maar belangrijk steentje bij te dragen – en het is ook goed om als gemeente erbij betrokken te zijn.
Alpha is voor iedereen, want Jezus is gekomen voor zondaars:
1e. Alpha begint met een hartelijke uitnodiging
2e. Alpha is bedoeld als een werkelijke ontmoeting
3e. Alpha beoogt een blijvende verandering.
1e. Alpha begint met een hartelijke uitnodiging
Dat is vanaf het begin de opzet: dat christenen andere mensen uitnodigen: ga mee, kom ook. Wat helemaal in de lijn ligt van de bijbel zelf, vooral van het NT, en helemaal past bij Jezus. Ja, bij Hem ligt het begin, bij Jezus zelf, die mensen roept, weg uit hun leven tot dan toe, dat vaak een zondig leven is, of een vastgelopen leven, een leven met ellende en beschadigd door ziekte of handicap, of een leven dat geslaagd lijkt maar los van God en zonder blijvende zin.
Zo worden heel wat mensen door Jezus uitgenodigd, geroepen, toen Hij hier op aarde was. Zoals die tollenaar Levi is het veel meer mensen overkomen, dat Jezus langs kwam en ze persoonlijk aansprak en ze riep: volg mij! en dan gebeurde dat wonder, zoals bij Levi, dat juist mensen van wie je dat niet verwachten zou, alles achterlieten en met Jezus mee gingen. Dat wonder moet wel het wonder van zijn liefde zijn, van Gods liefde voor zondaars en zondaressen – misschien dat daarom juist mensen geïnteresseerd waren en aangeraakt werden die aan de buitenkant stonden of aan de onderkant van de samenleving terecht gekomen waren, mensen die weinig liefde ontmoetten in hun leven, ook in de kerk van toen niet, mensen die afgewezen werden en zich uitgestoten voelden, mensen die zoals Jezus dat zelf zei waren als schapen zonder herder, mensen die vermoeid en belast waren.
Zo zat die Levi daar in zijn douanekantoor, erop uit om het onderste uit de kan te halen als mensen langs kwamen die tol of accijns betalen moesten, waarvan een vast bedrag afgedragen moest worden aan de Romeinen of – in Galilea – aan koning Herodes die de zetbaas daar was van de keizer in Rome en die daar zelf een luxueus leventje aan overhield. Levi was niet met al die anderen mee gegaan om Jezus te horen en zijn wonderen te zien. Levi was er niet bij geweest toen in de stad die verlamde man genezen was -waarom zou hij, dat was niets voor hem, hij was niet ziek en hij zou toch met de nek worden aangekeken door al die vrome joden in de stad – voor hem was meer te halen hier in zijn douanekantoor.
Maar als Levi niet naar Jezus gaat en blijft zitten waar hij zit, in zijn kantoor en achter zijn loket – hij had niks te winnen en alles te verliezen dacht hij – gaat Jezus naar Levi – en dat is één woord genoeg: Volg mij, ga maar met Mij mee! – en het wonder gebeurt dat die rijke tollenaar alles wat hij heeft wil verliezen om Jezus te winnen: “Levi stond op , liet alles achter en volgende Hem” – blijkbaar is de kracht van de liefde die van Jezus uitging zo groot dat alle weerstanden wegsmolten en Levi ging. Later zal Paulus – eerst zelfs een felle tegenstander, een verklaard vijand van Jezus en zijn evangelie- schrijven dat hij alles wat eerst winst voor hem was, om Jezus was gaan zien als verlies, en dat hij het allemaal aan de kant had gegooid omdat hij Christus wilde winnen en één met Hem wilde zijn. Jezus nodigt ons uit om ons aan Hem te verliezen en zo een wereld, zijn nieuwe wereld, te winnen. Dan hoef je niet als Levi alles op te geven om apostel te worden – zendeling ergens ver weg – maar je mag in je eigen huis, op je werkplek, zelfs op je ziekbed of je rolstoel, Gods liefde ervaren en weer doorgeven – en dan komt er al een stukje nieuwe aarde op deze aarde – nu al een feest van genade.
Ja, en dan kun je dat niet voor jezelf houden, maar straalt het van je af, en wil je dat delen. Zo vaak als Jezus mensen roept om Hem te volgen en mensen dat ook doen, gaan die mensen er anderen bij betrekken, nodigt wie al bij Jezus hoort, familie of vrienden, uit ook mee te komen. Zo groeide de kring om Jezus heen ook doordat leerlingen anderen over Hem vertelden en ze mee vroegen: Andreas haalde zijn broer Simon (Petrus) erbij, Filippus nodigde Natanaël uit; de vrouw uit Samaria zei tegen haar stadgenoten: kom mee, ik heb iemand ontmoet die wel eens de messias kon zijn – en Levi nodigt een heleboel collega’s en andere bekenden uit om te eten met Jezus en zijn leerlingen en in Marcus 2 staat er zelfs bij dat velen van hen ook volgelingen van Jezus werden!
Die gedachte en dat verlangen zit ook achter de Alpha-cursus: dat je als dat kan die collega, die
buurman, die vriendin, uitnodigt, dat je hem of haar nieuwsgierig maakt en als het mag, bij Jezus brengt – en dat in hoe u uitnodigt en door jouw houding Gods liefde hoorbaar en zichtbaar wordt. Want uiteindelijk zijn wij het niet uitnodigen maar het is de Heer die door ons heen roept – en als je jezelf geroepen weet, uitgenodigd, als je ervaart hoe geweldig dat is dat je met Jezus mee mag, dan gaat die ander dat merken aan jou, en dan mogen we het verder aan de Heer zelf overlaten.
2e. Alpha is bedoeld als een werkelijke ontmoeting
Ontmoeting is een wezenlijk onderdeel van elke cursusavond, en dat niet alleen in het onderling gesprek maar ook in het samen eten – en ook dat is helemaal in lijn met hoe Jezus het deed. Het is opvallend hoe vaak we Jezus aantreffen, samen met zijn discipelen, aan een maaltijd, de ene keer bij een Farizeeër thuis, dan weer bij een tollenaar als Levi of Zacheüs, ook bij zijn vrienden Lazarus, Marta en Maria, en eten was zeker toen veel meer dan je maag vullen – het was vooral de verbondenheid met elkaar beleven en versterken, genieten van elkaar en van wat God geeft, en samen eten geeft het onderling gesprek ook openheid en diepgang tegelijk. Je ervaart dat je wat hebt met elkaar, vaak ook dat je samen wat te vieren hebt – zoals Levi een groot feest organiseert om zijn nieuwe leven met Jezus te vieren – er staat letterlijk: een mega-feestmaal. Dat verweten zijn tegenstanders de Heer zelfs, ze zeiden: moet je eens kijken, wat een veelvraat, wat een dronkaard, die vriend van tollenaars en zondaars” – het sarcasme en de haat droop ervan af.
Maar de hadden gelijk: Jezus was en is een vriend van tollenaars, van zondaars, van mensen als u en ik die hun leven verspeeld hebben maar een ziel, een leven te verliezen hebben – Jezus praat niet onze zonden goed, ook niet de verkeerde keuzes van een Levi en van die mensen die u misschien kent en die u maar zo zo vindt, die lui op school die alles lijken te doen wat God verboden heeft – maar die je mag laten merken en laten zien dat God zijn wereld liefheeft en hen dus ook – zelfs zo dat Jezus ze uitnodigt voor zijn feest en ons inschakelt om de uitnodigingen rond te brengen. Hoor maar wat Hij zegt: nodig iedereen uit voor de bruiloft, want mijn huis moet vol worden. En maak geen onderscheid: breng de armen en kreupelen en blinden en verlamden hierheen-en dat kun je letterlijk opvatten maar ook geestelijk – zoals in dit verhaal Jezus het heeft over gezonden die geen dokter nodig hebben maar zieken wel. ik ben gekomen om zondaars te roepen, tot bekering.
Waarmee we bij het hart van dit verhaal zijn – en ik denk ook waar een echte ontmoeting mee staat of valt – namelijk met hoe we naar elkaar kijken en waar we zelf staan in die ontmoeting. Het gevaar is best aanwezig dat je als overtuigd christen, als trouw en actief lid van de kerk, je als je meedraait met zo’n cursus, toch iets voelt of uitstraalt van een wij-zij- denken en je opstelt als iemand die er al best veel van af weet, terwijl hij of zij die er nog weinig of niets van weet en in elk geval buitenstaander is, of iemand is met een moeilijk verleden of een verknipt leven – ja en dan wil je die ander graag veel bijbrengen en je wilt hem overtuigen of je wilt dat ze anders gaat leven. Allemaal heel begrijpelijk en heel goed bedoeld en dat zou ook mooi zijn natuurlijk, je mag erom bidden – maar pas op voor dat wij en zij – of dat ik….en jij….- pas op voor de Farizeeër in jezelf. Ik vond ontdekken wat ik tijdens de voorbereiding las over de Farizeeërs: dat ze vaak als slechte mensen afgeschilderd worden die vol eigendunk en trots zaten, wettisch en veroordelend, maar die best veel op christenen lijken: met een passie voor een goede uitleg van de bijbel, vrome bidders, die de wet van God serieus namen, en die ook best wat voor anderen over hadden. Terwijl wij denk ik net zo negatief zouden aankijken tegen die tollenaars en andere grove zondaars toen als in onze tijd tegen fraudeurs, graaiers, drugsdealers, en daders van seksueel misbruik…. Is het zo vreemd dat nette mensen dan cynisch worden: waar je mee omgaat, wordt je door besmet?
Het lijkt alsof Jezus meegaat in dat zij-wij denken: gezonde mensen hebben geen dokter nodig,
zieken wel – zo ben Ik niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar om zondaars aan te sporen een nieuw leven te beginnen – zomaar denk je dan: die ander heeft echt bekering nodig… maar ik? Denk dan aan die gelijkenis van de Farizeeër die God dankt dat hij niet zo slecht was als die en die.. en de tollenaar die God om genade smeekte – wie zou nou als een rechtvaardig mens naar huis gaan….? Het zou ons kunnen overkomen als we denken in wij en zij: hoe kom je terug van die cursusavond?
Echte ontmoeting is dat je elkaar ziet met de ogen van Jezus: ziek, dood zelfs, door onze zonden, allemaal mensen voor wie Jezus is gekomen om ze te redden en een nieuw leven te geven – dan is het geen zij-wij, geen ik-jij, maar dan is het samen, samen in de naam van Jezus, samen eten, samen bidden, samen zoeken, naar het plan van onze Heer, met als doel: samen leven tot zijn eer.
3e. Alpha beoogt een blijvende verandering.
In de presentatie voor de Alphacursus stuitte ik ook op dit zinnetje: “een vrijblijvende kennismaking met het christelijk geloof”. Ik begrijp wel wat daarmee is bedoeld, namelijk dat wie wij uitnodigen en mee gaan doen, tot niets verplicht zijn: niet om cursusgeld te betalen, niet om na de Alpha een vervolgcursus te gaan doen, ook niet om na verloop van tijd tot geloof te komen en lid van de kerk – en dan liefst van de kerk waar we zelf lid van zijn – zo is het allemaal niet en zo werkt het ook niet – en stel dat we toch zulke verborgen agenda’s in ons hoofd – zelfs maar ons achterhoofd hebben – gauw vergeten maar. Vergis u niet. dat hebben je mede-cursisten gauwer door dan jij denkt – en je zult alleen maar diep teleurgesteld worden als aan al die onuitgesproken verwachtingen niet wordt voldaan. Het is als altijd met het brengen van het evangelie, ook binnen de kerk, en in de catechese: wij kunnen alleen maar zaaien, en als er zaad opkomt, wat water blijven geven – alleen God kan voor de groei zorgen – dat leren we van Paulus en van niemand minder dan van Jezus zelf. Ja en het geloof kunnen we niemand geven, laat staan opdringen – wel ons geloof voorleven, en vooral: de liefde van God voor zijn mensen laten doorstralen zodat een von overspringt.
Kijk, en daarom is uiteindelijk een kennismaking met het christelijk geloof niet echt vrijblijvend. Toen Jezus Levi riep ‘volg mij’ was dat niet met een ondertoon van: kijk maar wat je ermee doet. We lezen in de bijbel dat het Woord van God nooit leeg terug komt maar altijd wat doet met een mens, dat het evangelie tot een keus wil brengen, zoals hier bij Levi: volg mij, meekomen, man! Ik denk ook aan hoe Paulus de evangelieverkondiging kort op één noemer brengt: “in naam van Christus vragen wij: laat u met God verzoenen” – en daar hangt wel je – eeuwige – leven van af.
Onze tijd heeft het grote voordeel van openheid naar alle kanten, en de hele wereld aan kansen en keuzemogelijkheden, zonder dat je meteen in een hokje of een zuil geperst wordt. Maar het grote gevaar is dat mensen niet meer kunnen en niet meer durven kiezen, en dat de suggestie wordt gewekt dat waar je ook voor kiest, het wel goed is, als het maar jouw eigen vrije keus is – en wie durft niet de pretentie aan dat Jezus de enige weg is, de waarheid, en het leven – zomaar kom je arrogant over en haken mensen af: alsof jij de waarheid in pacht hebt. Ja, en elk mens is ergens best religieus en laat ieder maar kijken wat het best bij hem/haar past. En dan wordt zo’n alphacursus de zoveelste optie om wat zingeving te zoeken en iets aan spiritualiteit te doen – volgende keer kan het weer heel wat anders worden – overal zit wel iets in.
Nou, het is goed dat wij als christenen en als kerk maar heel bescheiden zijn, want wij hebben de waarheid niet in pacht en kunnen niet claimen dat wie doet als wij, zijn bestemming wel zal bereiken – denk aan punt 2 over dat wij en zij – pas maar op voor dat Farizeeërtje in jezelf. Maar als Jezus uitnodigt, wil Hij wel wat bereiken met ons: Hij accepteert ons zoals we zijn – en ook die ander, zoals hij is en zij is geworden – maar Hij wil ons niet laten wat we zijn. Levi maakte een omslag door in zijn leven: hij kon loslaten waar hij eerst in verstrikt was, en dat was voor hem zijn geld en zijn hebzucht, zijn oneerlijkheid – voor iedereen is het weer wat anders om zich van te bekering – Jezus eindigt ermee: Ik ben gekomen om zieken te genezen, om zondaars te roepen te bekeren, en aan te sporen een nieuw leven te beginnen.
Gelukkig maar dat de uitnodiging van Jezus niet vrijblijvend is – daarvoor houdt Hij te veel van ons. Dat is wat de apostel schrijft: God wil “dat iedereen tot inkeer komt en niemand verloren gaat”. Dat vooral maakt een Alphacursus zo bijzonder, zo anders dan zoveel andere cursussen die aangeboden worden – dat mag best doorklinken: weet je wel dat Jezus ook jou roept, dat Jezus ook voor jou is gestorven, dat Hij ook tegen jou zegt: ga je met Mij mee? God houdt ook van jou, echt!
amen
liturgie avonddienst 8 september 2013 – startdienst Alpha-cursus 2013
welkom
voorzang: Ps. 22: 11,12 LB
we worden stil voor God
votum en groet
zingen: Ps. 96: 1,2,8 GK
gebed
Schriftlezing: Lucas 5: 17-26
zingen: Gz. 365: 1,2 LB
verkondiging: Luc. 5: 27-32
zingen: Opwekking 378
geloofsbelijdenis
zingen: Gz. 161: 4 GK
gebed
collecte – Gz. 145 (1-4) GK
zingen: Opwekking 710
zegen
amen: Gz. 456: 3 LB