Ezra 3: 10-13: Bouwen met gemengde gevoelens

Liturgie middagdienst zondag 19 november 2017
Welkom
Zingen: Ps. 65: 1,2 Levensliederen
1. Wij zingen met verstild verlangen:
God, die aan Sion hecht,
U zult van ons de dank ontvangen
die U is toegezegd.
U hoort wat mensen aan u vragen,
bij U komt al wat leeft.
Zelf kan ik al mijn schuld niet dragen –
dank dat U ons vergeeft.
2. Gelukkig wie U wilt onthalen,
verwelkomt in uw huis.
De heiligheid daar doet ons stralen,
de goedheid bij U thuis.
U antwoordt machtig en rechtvaardig,
U redt ons, neemt ons mee.
U bent de hoop van heel de aarde
en van de verste zee.
Moment van stilte en gebed
Belijdenis van afhankelijkheid en begroeting

Zingen: NLB 377: 1,2,3 ‘Zoals ik ben, kom ik nabij’
Avondmaalsformulier 4
‘instelling t/m nodiging en terugwijzing’
Zingen: NLB 377: 4,5
‘opwekking/viering/dankzegging (2)’
Zingen: NLB 377: 6,7

Bijbellezing: Ezra 3
Zingen: Ps. 56: 3,4 GK ‘Mijn ballingschap hebt U te boek gesteld’

Verkondiging over m.n. Ezra 3:10-13 ‘Bouwen met gemengde gevoelens’
Zingen: Ps. 118: 1,8,10 ‘Laat ieder ’s HEREN goedheid loven’

Geloofsbelijdenis
Zingen: Ps. 117 ‘Looft, alle volken, looft de HEER

Gebed

Collecte
Zingen: Ps. 89: 1,7 ‘Ik zal zo lang ik leef bezingen in mijn lied

Zegen
Amen: Psalm 89 laatste regel
——————————————————————————————————
Gemeente van onze Heer Jezus Christus,
dia 1
Het jaar van herdenken van 500 jaar Reformatie en van Luther is weer voorbij.
Dat jaar dat tussen 31 oktober 2016 en 31 oktober 2017 vol was met allerlei
vieringen, nieuwe boeken, exposities, TV-programma’s en discussies.
Waarbij regelmatig de vraag aan de orde kwam of je zoiets wel kunt vieren of alleen maar moet herdenken, want kun je wel vieren wat toch ook een kerkscheuring was?
Zeker: de Reformatie heeft gebroken met misstanden, gaf aan gewone mensen de Bijbel terug in hun eigen taal, en bracht in veel opzichten geloof en nieuw élan; maar we zijn ook aspecten van geloven en vieren kwijtgeraakt, er is heel wat afgevochten. Er is ook veel cultureel erfgoed kapotgeslagen (denk aan de beeldenstorm), en in plaats van de ene kerk in stad of dorp zijn er de eeuwen door veel breuken geslagen.
dia 2
Er is daarom best wel reden om te vieren en dankbaar te zijn voor wat God in en door die reformatie=her-vorming, gebracht heeft, maar daar past tegelijk schaamte bij over menselijk falen, over veel ‘vlees en wereld’, en verdriet over gebrokenheid.
Het is daarom goed dat er gesprekken en ontmoetingen zijn met evangelischen en katholieken, niet om meteen maar alles bij elkaar te zetten maar om elkaar te willen begrijpen en te kijken waar het mogelijk is elkaar te versterken en samen te werken.
Ook dan gaat het samen: blij zijn met wat bindt en verdriet over wat verdeeldheid bracht en misschien nog gescheiden houdt – en het is ook goed om de ruimte te geven aan soms tegenstrijdige emoties: van wie blij zijn met meer toenadering en van wie dat met angst en beven tegemoet zien want wat raken we zo juist kwijt…
Zaterdag een week geleden was er een landelijke vergadering van GKV en NGK
om samen het besluit te vieren om tot eenheid te komen, maar ook om samen schuld te belijden en zich te verootmoedigen over de vijftig jaar geleden geslagen breuk, en samen avondmaal te vieren. De krant meldde: “Op de avondmaalstafel stond een verzegelde stenen kruik. Daarin ‘dingen van moeite en pijn’ over de kerkelijke breuk die ‘niet meer goedgemaakt kunnen worden’. “ dia 3 Een mooi symbool die kruik, met verwijzing naar Psalm 56 over onze trane die God in zijn kruik bewaard – als het maar niet een doofpot is, en als dat nog kan, concreet schuld beleden wordt en oud zeer benoemd, en – wat gelukkig hier en daar gebeurt – onrecht hersteld wordt.

Ja, en dan heel wat dichterbij: wat komt er op ons af vanmiddag, op u en op mij.
Het is voor mij de laatste kerkdienst en het laatste avondmaal in dit gebouw, na meer
dan elf jaar, misschien is het binnenkort wel voor het laatst dat in het gebouw kerk-
diensten gehouden worden, na 1 januari moet beslist worden hoe het verder gaat.
Voor de een zal dat een eindelijk zijn want het had toch geen toekomst meer,maar bij anderen geeft het pijn en verdriet, want het was zoveel jaren een vertrouwde plek en ooit is ook deze kerk met liefde opgebouwd, en waarom moet dat nu stoppen? weer anderen zegt het weinig want ze waren hier nooit lid en voelden zich alleen te gast.
Nou, dat alles gaat ook mee als 1 januari de samenvoeging echt een feit zal zijn, en
dan de een blij en opgelucht die nieuwe start begroet en de ander pijn blijft voelen.
En er ook de pijn is van het vertrek van hem of haar met wie je lang samen op liep.

We hebben al lezend bij dat herbouwproject gestaan van een nieuwe tempel in Jeruzalem, nadat meer dan zeventig jaar eerder de oude tempel in puin was geschoten en in vlammen was opgegaan,dia 4 en er dus al die jaren ook geen offers meer waren gebracht…en veel mensen die er toen werkten en hun offers kwamen brengen weggevoerd waren naar het land van de bezetter en in dat vreemde land waren gestorven – en veel kinderen en kleinkinderen daar waren achtergebleven.
De Joden die teruggekomen waren vormden maar een fractie van de bevolking die ooit in Jeruzalem had gewoond of vanuit de rest van het land gekomen waren.
Toch lazen we dat er ook priesters en levieten en vroegere leiders van het volk, en andere ouderen, aanwezig waren bij het leggen van de fundamenten van de nieuwe tempel, die de oude tempel nog hadden meegemaakt en door wie heel veel heenging aan emoties: ze “huilden luid toen voor hun ogen de fundamenten van de tempel werden gelegd” – en dat terwijl veel anderen stonden te juichen en te zingen.
Het was, hoe dan ook, bouwen met gemengde gevoelens.

dia 5 Bouwen met gemengde gevoelens
1. bouw maar mee
2. deel je emoties
3. roem in Gods trouw

dia 6 1. bouw maar mee

Misschien is het u ook opgevallen toen we met elkaar Ezra 3 gelezen hebben: er was bij alle verschil in beleving en gemengde gevoelens vooral eensgezindheid.
Het verhaal dat dit hoofdstuk wil vertellen begint ermee: “toen de Israëlieten zich in hun steden hadden gevestigd, verzamelde het voltallige volk zich in Jeruzalem.”
Bedenk er wel bij dat het gaat om dat deel van het volk dat teruggekomen was.
In hoofdstuk 2 worden de namen genoemd en de aantallen: zo’n 50.000 mensen.
Daaronder zo’n 5000 priesters en maar 74 Levieten – de rest was nog in Babel.
50000 mensen lijkt een heleboel maar het was maar een rest, en ook dat zal pijn en verdriet opgeleverd hebben: maar zij zijn er niet bij, ze wilden niet mee;vroeger was hij er ook maar hij is ver weg begraven, en waarom liet de familie mij alleen gaan?
Herkenbaar, toch, dat je mist wie er niet meer zijn of die een andere keus maken?
Dat je blij bent met een nieuwe start maar ook moeite hebt met wat uiteenvallen lijkt?

Kijk, maar dan zit dat verhaal van Ezra 3 vol met mooie en leerzame handreikingen.
Zoals dat die teruggekomen ballingen ondanks al die verschillende levensverhalen en gemengde gevoelens bij elkaar waren gekomen, en eerst het altaar herstelden.
Het altaar is het verzamelpunt, de plek waar verzoening en vergeving te krijgen is.
Je kan de lijn van dat altaar van toen doortrekken naar het avondmaal van vandaag.
Want we hebben gevierd dat Jezus als Gods Zoon en onze Verlosser zichzelf heeft geofferd om te betalen voor onze schuld en verzoening te bewerken met God, en zo ook mensen aan elkaar te verbinden en met elkaar te verzoenen en te verenigen.
Ik las: “Bij het altaar komt het volk samen met God rondom het offer. “ dia 7
En: “Als het altaar of ‘de tafel van de Heer’ weer centraal komt te staan in Gods volk, wordt daardoor eenheid beleefd.” Er staat ook nog bij in vers 3 dat ze dat altaar bouwden op de oude fundamenten, en dat ze bij alles zich lieten leiden door de wetsregels die vastgelegd waren in de tijd van Mozes en door de aanwijzingen van koning David.

Terug dus naar de basis. Iemand schrijft erover: “Gewoonten en overleveringen zijn verloren gegaan, ze zijn achtergebleven in Babel. Hun blijft niets anders over dan het Woord. In hun toestand krijgt het Woord alle kracht.” Je zou ook hier lijnen kunnen doortrekken naar de nieuwtestamentische tijd en ook naar onze omstandigheden.
Het valt op dat nog voor zelfs maar de eerste steen is gelegd voor de nieuwe tempel er al offers gebracht worden en ze ook de feesten gingen vieren – blijkbaar is dat niet aan een gebouw gebonden, zoals ze trouwens ook ver weg in Babel God vereerden.
Later horen we de Heer Jezus tegen die vrouw uit Samaria die vroeg wat de juiste plek was om God te aanbidden, als antwoord kreeg: “Geloof me, er komt een nieuwe tijd. Dan wordt God niet meer vereerd op de berg Gerizim of in de tempel van Jeruzalem. In die tijd, die nu al begonnen is, vereren de ware gelovigen God niet meer op één speciale plaats. Want dankzij de heilige Geest kennen zij God, de Vader echt. Daardoor kunnen zij de Vader vereren op een nieuwe manier, zoals Hij het wil. “ (Joh. 4: 22-23). En Jezus zei ook dat waar twee of drie gelovigen bij elkaar zijn, Hij er ook bij is (Matt. 18: 20). In lijn daarmee belijden we als kerken dat de kerk niet gebonden is aan bepaalde personen of een bepaalde plaats, maar verbreid en
verstrooid over de hele wereld maar door de Heilige Geest en door geloof toch één.
Zo staat dat in de Ned. Geloofsbelijdenis artikel 27, over wat de kerk is en blijft.

Ik denk: we kunnen daar lessen uit trekken en ook bemoediging voor ons vandaag.
Terecht maken we werk van het zoeken van eenheid met medegelovigen en na jaren van gesprekken en ontmoetingen en dingen samen doen, en ook de conclusie dat we elkaar nodig hebben en kunnen versterken, ervoor gekozen samen te gaan, en
we hopen en bidden dat we daar de zegen van de Heer voor mogen ervaren – maar tegelijk maken me mee dat vanuit beide gemeentes broers en zussen van ons voor een ander kerkelijk onderdak kiezen: HartvoorHeerhugowaard, GKV Alkmaar, VEG.
Soms kan dat op vbeel begrip rekenen, soms hebben wie achterblijven daar verdriet over of zijn er zelfs boos om – ik heb ook wel momenten gehad en nog wel – laat ik het maar eerlijk verwoorden – van me in de steek gelaten voelen, waarom nou zo?

Maar steeds houd ik mezelf voor – en bind ik vanmiddag ook jullie op het hart – dat de diepste eenheid te vinden is bij dat altaar, en dat altaar is Jezus, Zijn offer. Dat is basis en uitgangspunt om samen binnen een nieuwe gemeente met elkaar aan de slag te gaan, ook als je verschillen ervaart en hoe je dingen doet en gewend bent.
Misschien goed om te proberen dat allemaal even te parkeren om goed naar elkaar te luisteren en van elkaar te leren, en dan te kijken wat goed werkt of beter kan, en ook te leren accepteren dat verschillen niet erg zijn maar juist een verrijking – dia 8. Het helpt om elkaar scherp te houden en met andere ogen te kijken en met andere oren te luisteren – als het maar liefdevolle ogen en oren zijn vanuit een liefdevol hart.
Ja, en dan is het ook minder moeilijk en pijnlijk als anderen op een andere plek ook op hetzelfde fundament Christus meebouwen aan zijn kerk – want samen in de naam van Jezus bidden we, zoeken we naar zijn plan, en samen leven we dan tot zijn eer.

dia 9 2. deel je emoties

Ongeveer een half jaar later was het zover: start van de bouw van de nieuwe tempel, nadat van alles was geregeld en taken waren verdeeld en het toezicht was geregeld.
Het werd, zoals vaker als voor een kerk of ander belangrijk gebouw zeg maar de eerste steen wordt gelegd, een plechtige en feestelijke massale happening: de priesters in hun officiële tenue, een compleet muziekcorps met trompetten en cimbalen, en een priesterkoor dat de oude lofliederen zong, met als overbekend refrein het ‘de HEER is goed, eeuwig duurt zijn trouw. Hallelujah!’ .Het werd een massale samenzang: heel het volk begon te juichen en God te prijzen. dia 10.
Wat een feest na zoveel ellende van zoveel jaren van ballingschap en de stad in puin en de tempel van de HEER een ruïne en geen offers en geen zang en muziek meer.
Ik denk dat al die mensen op die belangrijke dag daar blij en dankbaar om waren.

Ja maar, waarom dan ook dat gehuil, die tranen, en dat openlijk en hoorbaar, zo zelfs dat het is blijven hangen in het geheugen, ook van wie het later opschreef…?
Er staat dat het vooral de ouderen waren die de eerste tempel nog hadden gezien.
Sommige uitleggers stellen dat er heel wat door die mensen heenging als ze terug-dachten aan wat er allemaal was gebeurd: de tempel verwoest, en de ballingschap.
Maar dan zouden die tranen vooral vreugdetranen zijn: het komt toch weer goed!
Een andere uitleg ligt meer voor de hand: verdriet dat het niet meer wordt als vroeger, dat die prachtige tempel van Salomo verwoest is en dat er nu wel weer een tempel gebouwd gaat worden maar dat die heel wat minder wordt dan die eerste.
Dat kun je ook halen uit wat een tijdgenoot schrijft, de profeet Haggai, als hij
verwoordt en namens God beantwoordt wat een deel van zijn volk dacht en zei, lees Hagg.2: 3-5: “De machtige Heer zegt: ‘Wie van jullie heeft nog gezien hoe mooi deze tempel vroeger was? Nu ziet hij er wel anders uit! Jullie denken zeker dat hij nooit meer zo mooi kan worden als vroeger? Maar jullie moeten volhouden….Ga door met het werk, want Ik, de machtige Heer, zal jullie helpen. Dat heb Ik beloofd, toen jullie voorouders weggingen uit Egypte. Wees niet bang, want Ik zal altijd bij jullie zijn.”

Ja, en ze moeten niet met heimwee terugkijken naar hoe het ooit was – met alle gevaar dat je alleen wat mooi was je herinnert en alle zonden en ellende ver weg stopt, ze mogen vol vertrouwen en hoopvol de toekomst tegemoet zien, want God is goed: dia 11“Deze tempel zal heel mooi worden, nog mooier dan vroeger. En Ik zal zorgen dat jullie hier in vrede kunnen leven. Dit zegt de machtige Heer.” (Hagg.2:9)

Het is goed die beloften van de Heer mee te nemen, ook op de weg die God gaat met ons, met u en jou en mij, en ons als twee gemeentes en straks één gemeente:”
“Wees niet bang, want Ik zal altijd bij jullie zijn…En Ik zal jullie mijn vrede geven.” En dan is het ook niet erg als je emoties – welke dan ook – toont en deelt met elkaar.
Het was er allemaal en door elkaar heen toen ze de tempel aan het bouwen waren: sommigen hadden tranen in de ogen en stonden erbij te huilen, anderen juichten.

Er zal wel iets van aan zijn dat vooral de ouderen het lastig en moeilijk vonden en dat de jongeren die die oude tempel nooit gezien hadden en die waren geboren en opgegroeid is het verre Babel vooral blij waren over een nieuw begin dia 12 maar
er kunnen veel redenen zijn voor gemengde gevoelens, en soms ligt het bij jezelf dwars door elkaar, gaat het op en neer, en kun je het niet eens verklaren voor jezelf.
Maar dan is mooi en een hele steun als mensen om je heen jouw gevoelens serieus nemen en niet erover heen walsen, zo van: waar doe je moeilijk over…of: zit je daar nog mee, of: zo gaat het nou eenmaal – en verzin zelf maar wat vaak gezegd wordt.

We worden in de Bijbel opgeroepen om naast elkaar te staan en met elkaar mee te leven, en mee te denken, of het nou gaat om persoonlijke dingen als ziekte, zorgen, verlies, of juist blije gebeurtenissen – of dat er zoiets speelt als veranderingen in en met de kerk, en jouw plek daarin, of keuzes waar anderen je hard om vallen – juist binnen de kerk en als christenen samen mogen al die emoties een plek hebben, zoals we dat leren van Paulus in Romeinen 12:”Heb elkaar lief met de innige liefde van broeders en zusters en acht de ander hoger dan uzelf…Bekommer u om de noden van de heiligen (=van je medegelovigen) en wees gastvrij (=sta open voor elkaar, voor de ander die anders is en denkt en voelt en reageert dan jijzelf).…
dia 13 Wees blij met wie zich verblijdt, heb verdriet met wie verdriet heeft.”

Als je je gevoelens durft tonen en je emoties met elkaar kunt delen, groeit er echte verbondenheid, kan het zelfs vriendschap worden, en wordt het ook makkelijker om je bij elkaar thuis te voelen; kan een nieuwe gemeente een nieuw thuis gaan worden.
Bouw maar mee, bouw elkaar op, het gaat niet om stenen en ook niet om regels,
het gaat om onszelf, om u en jou, en vooral: het gaat om de Heer, tot zijn eer.

dia 14 3. Roem in Gods trouw

Wat blijft hangen na het lezen van Ezra 3 is dat de lof voor God het toch wint.
Het laatste vers laat dat doorklinken: “Juichen en huilen waren niet meer te onderscheiden” – wat aangeeft dat het een samen is en dat al die uiteenlopende emoties er mogen zijn en gehoord mogen worden en dat dat juichen en huilen, die blijdschap en die tranen, niet een wanklank veroorzaken maar in harmonie zijn – en het eindigt zo: “het gejubel was zo sterk dat het op grote afstand te horen was”.
En dat gejubel was om God te eren, lees nog maar vers 11: heel het volk (!) begon luid te juichen en de HEER te prijzen, omdat de fundamenten van de tempel van de HEER werden gelegd – daarin waren ze een, al was het ook door tranen heen.
Want hoe dan ook: “de HEER is goed, eeuwig duurt zijn trouw aan Israël”
En aan ons!

Dat mogen we vieren, hebben we vandaag weer gevierd, en dat samen, toch?
Samen ook – door geloof verbonden – met zovele anderen dichtbij en verder weg.
En dat wint het als het goed is van zoveel dat lastig kan zijn en ons dwars kan zitten, Gods trouw geeft ons moed en hoop, en ook energie om samen verder te bouwen.

Ja en neem dan ook maar mee hoe dat toen ging: met uitbundige muziek en zang, zeg maar een hele band, met trompetten en cimbalen – wie heeft het over herrie?-
en juichen mag blijkbaar ook van God en in de handen klappen komt ook in de psalmen voor, zoals af en toe met een kinderlied gebeurt – ja en waarom moeilijk doen als er iets te lachen valt in de kerk, en voor tranen hoeft niemand zich te schamen – als je in de kerk je emoties niet mag delen, waar kan dat dan wel?

Kort en goed: laten we maar samen gaan of blijven bouwen, en laat wat je er mooi of moeilijk aan vindt, wat je als blokkade ervaart of juist als een nieuwe uitdaging, maar allemaal meedoen: bouw mee, deel je emoties, en vooral: roem in God.

Neem vooral mee zoals we begonnen vanmiddag, en elke zondag beginnen:
“Onze hulp is de naam van de HEER, eeuwig duurt zijn trouw, Hij laat het werk van zijn handen niet los”. dia 15
En vertrouw er maar op: waar God zijn hand in heeft, dat is geen half werk.
Hij houdt ons in leven, vierden we vandaag. Daar kunnen we mee verder, altijd.
Zijn trouw duurt eeuwig. Kijk naar Jezus en ervaar het zelf.
Ga maar mee met Hem, samen!

amen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *