Gemeente van onze opgestane Heer,
dia 5
Er is een kort zinnetje in de verzen die we gelezen hebbeb, dat bij me blijft haken.
Ik bedoel die paar woorden in Filippenzen 4:5: “de Heer is nabij” = Jezus is dichtbij’.
Dat wordt wel uitgelegd als belofte dat het niet lang meer duurt tot zijn terugkomst,
maar gezien de verzen erom heen denk ik dat die uitlegger er dichterbij komt die
schrijft: “De apostel bedoelt: Christus is dichtbij om te helpen”. Vandaar wat er op
volgt: “wees over niets bezorgd, maar vraag God wat u nodig hebt”. Bemoedigend!
‘De Heer is dichtbij’ – dat lijkt in tegenspraak met wat we de ‘hemelvaart’ noemen.
Want dat was toch een afscheid en als mens is Christus niet meer bij ons op aarde.
De leerlingen zagen Hem opgetild worden en opgenomen in een wolk en ze bleven
alleen achter – ze moesten Hem niet blijven nakijken maar terug naar hun eigen taak.
Jezus is in de hemel, en dat roept veel vragen op want waar is de hemel dan: is dat een plek ver weg in het grote heelal of is wat de bijbel vertelt een restant van een achterhaald wereldbeeld: ergens achter de wolken is wat deBijbel hemel noemt?
Maar wat als je met telescopen steeds verder het heelal in kunt kijken en je met
ruimtevaart steeds verder het heelal in kunt reizen en je nergens de hemel vindt?
Iemand verwoordt het zo: “Kan Christus’ hemelvaart eigenlijk wel? Waar is Hij dan
heengegaan, als het heelal grotendeels leeg is en we nergens tegen de hemel
‘botsen’? Krijgt die Russische astronaut dan toch gelijk die na het eerste rondje
rond de aarde riep dat God niet bestaat want: ik ben Hem nergens tegen gekomen?.
Anderen opperen dat je de hemel moet zien als een soort vierde dimensie, en dan
is de hemel misschien wel veel dichterbij dan we denken – en dat ligt dan helemaal
in de lijn met dat wat lastige antwoord van de catechismus over Jezus die – God en
mens – “naar zijn godheid, majesteit, genade en Geest ons nooit meer verlaat”.
En – nog ingewikkelder – “de godheid is buiten de mensheid en toch ook in haar
en persoonlijk met haar verenigd blijft” – dus: Christus in de hemel en toch dichtbij.
Zeg het maar simpeler zo: Jezus in de hemel, op de troon, en zo elke dag dichtbij.
Als er staat dat de Heer dichtbij is, dan is Heer – Kurios – Hij die de grote Koning is-
Vanmorgen wil ik daar de nadruk op leggen, dat Jezus Heer is, dat is: de Koning.
Zoals Hij zelf zei voor zijn afscheid: mij is gegeven alle macht, in hemel en op aarde.
En die Koning zet zijn macht in ten goede: voor wie burgers zijn van zijn koninkrijk.
dia 6 Jezus zit op de troon
1. dat geeft de burger moed
2. dat bepaalt als christen je houding
3. dat opent voor de wereld een hoopvol perspectief
dia 7 1. Jezus zit op de troon: dat geeft de burger moed
Het is een bekende Nederlandse uitdrukking: dat geeft de burger moed
Wat zoiets betekent als: hierdoor krijgt mensen weer zelfvertrouwen, b.v. door
een positief bericht of als iets je lukt nadat allerlei dingen zijn mis gegaan.
Als ik die uitdrukking hier gebruik bedoel is dat woord ‘burger’ letterlijk.
Paulus schrijft n.l. in Fil. 3: 20 dat christenen hun ‘burgerrecht’ in de hemel hebben.
In het Grieks wordt een woord gebruikt dat wij wel herkennen – politeuma – dat komt
van hetzelfde woord als waar ons woord politiek van is afgeleid: polis=stad, staat.
Het betekent hier dat wie bij Christus horen burgers zijn van een rijk dat vanuit de
hemel wordt bestuurd, dat christen dus eigenlijk een dubbel paspoort hebben, in
ons geval van het koninkrijk der Nederlanden en van het koninkrijk van de hemel.
Dat uiteindelijk hoe het gaat met ons leven en met onze wereld niet in den Haag of
in Brussel beslist wordt, of in New York, maar vanaf de troon van Jezus, bij God.
Een beeld dat die eerste lezers meteen zal hebben aangesproken want Filippi dia 8
was een stad in Griekenland maar tegelijk een Romeinse kolonie, met veel veteranen uit het Romeinse leger, die er trots op waren dat de keizer van Rome hun heer was.
Die keizer werd gezien en vereerd als de Redder van de wereld en de hoogste Heer.
Maar Paulus herinnert de kerkleden van Filippi eraan dat ze nu ze christen zijn
geworden Jezus hebben leren kennen als de echte Redder en de allerhoogste Heer.
Hoor maar: “wij verwachten uit de hemel onze Redder, de Heer Jezus Christus”.
Nou, en dat kan die burgers van Filippi toen – en Paulus zelf die ook Romeins
staatsburger was – en ons vandaag, in een snel veranderende en zoals het lijkt steeds chaotischer en gevaarlijker wereld – moed geven, en rust, en vertrouwen.
Deze brief maakt wel duidelijk dat zowel Paulus als zijn lezers het wel nodig
hadden om zichzelf en elkaar moed in te spreken, want het was niet makkelijk.
Paulus zelf schreef deze brief vanuit de gevangenis – omdat ik Christus dien,
staat in 1: 13 – hij hoopt en vertrouwt vrij te komen maar weet dat niet zeker.
En ook de christenen in Filippi kregen te maken met vijandschap vanuit hun
omgeving, zowel van Joden die niet in Jezus geloofden, als van het stadsbestuur
en heiden gebleven stadgenoten die de boodschap van Jezus als Heer zagen
als een ondermijning van het gezag van de keizer en van de Romeinse goden.
Paulus heeft het over ’tegenstanders’ en ‘vijanden van het kruis van Christus’-
en zeker als dat mensen zijn met macht en invloed, dan valt het niet mee om
vol te houden en niet onder de druk en zelfs vervolging te bezwijken – zoals in
onze tijd medechristenen in heel wat landen het erg zwaar hebben, en ook in
ons nog vergeleken daarmee veilige Nederland het geloof onder druk staat
van allerlei tegenargumenten en afbrekende kritiek en ook terechte verwijten.
dia 9
Je zegt het Paulus niet zomaar na dat het Gods genade is om niet alleen in
Christus te geloven maar ook omwille van Hem te lijden – moet dat dan, en wil ik
dat, en kan ik dat – en is het wel de moeite waard dat ervoor over te hebben?
Ja, en het kan ook als lijden voelen als ontwikkelingen in de samenleving en
in de kerk een kant op gaan waar je je zorgen over maakt en verdriet over hebt
en wat je niet kunt tegenhouden want je hebt de tijd en de meerderheid tegen.
Kijk, en dan kan het je als burger – van Nederland, en van het koninkrijk van
de hemel – moed geven dat Jezus op de troon zit en dat Hij uiteindelijk aan de
touwtjes trekt en er garant voor staat dat niet wat kwaad is overwint maar dat
uiteindelijk het reddingsplan van God doorgaat en dat zijn rijk duurzaam zal
blijken: “de Heer is nabij. Wees over geen ding bezorgd, maar vraag God
wat u nodig hebt, en dank Hem in al uw gebeden.Dan zal de vrede van God,
die alle verstand (en al mijn eigen gevoelens en verwachtingen en zorgen)
te boven gaat, uw hart en gedachten in Christus Jezus bewaren” (4: 5-7).
Eerder schreef Paulus: “Laat u op geen enkele manier door uw tegenstanders
angst aanjagen” – daar is geen reden toe want die tegenstanders zullen het
nooit winnen, dankzij Jezus op de troon, en onderweg naar zijn overwinning.
De Heer zelf bemoedigt ons met dat vooruitzicht: “Dan komt de Mensenzoon.
Iedereen zal hem zien komen op de wolken. Hij komt als een machtige en
schitterende Koning. Wees vol goede moed en vertrouwen als die dingen
gebeuren. Want dan is het moment van jullie bevrijding dichtbij”. (Luc.21: 27-28)
Tot dan toen is het wachten- verwachten – op Gods tijd, en erom blijven bidden.
dia 10 2. Jezus zit op de troon – dat bepaalt als christen je houding.
Ik had het over dat dubbele paspoort – over burger zijn van Nederland en tegelijk
van dat rijk waar Jezus op de troon zit – Hij is Heer van ons leven en Heer in de kerk.
Dat kan spanningen opleveren, en kan je als gelovigen vreemd laten voelen in een
stad of dorp, een land, een werkplek, een vriendenkring, waar ze er andere normen
en waarden op na houden en anders leven dan past in het rijk van koning Jezus.
Paulus heeft het daar ook over en hij noemt het een strijd die gelovigen voeren,
en dat niet allereerst tegen anderen maar vooral tegen jezelf en kwaad in jezelf.
Hij spoort aan om “te leven in overeenstemming met het evangelie van Christus”.
En dat is juist niet je afzetten tegen anderen of krampachtig in de verdediging
schieten, of stevig de hakken in het zand en laten zien dat je er ook mag zijn,
of dat jij natuurlijk gelijk hebt en de waarheid in pacht – het is ook niet angstig
en in paniek wegkruipen omdat het toch achterhoedegevechten zijn als je nog
in God gelooft en in Jezus als Redder en Heer, en de kerk nou eenmaal uit is..
Juist als je gelooft dat Jezus regeert is voor jezelf neerzetten en jezelf afzetten
tegen anderen en ook voor je laten wegzetten door anderen, geen reden – het is
niet mijn wereld en ook niet mijn of onze kerk, het is de zaak van de Heer zelf.
Weer zondag 1: met lichaam en ziel, in leven en sterven, niet het eigendom
van mezelf – en ook niet speelbal van allerlei krachten of toevalligheden of
mensen die kwade bedoelingen hebben of dingen van we vragen die ik niet wil
of niet kan waarmaken of niet achter kan staan – maar het eigendom van mijn
trouwe Redder en Heer – die me loskocht met zijn leven, om voor Hem te leven.
Ik denk aan een andere bekende uitspraak van Paulus: “Wij horen bij Christus,
en Christus houdt van ons. Niets kan dat veranderen. Ook al moeten we lijden,
ook al worden we vervolgd, ook al zijn we arm, ook al is ons leven in gevaar…
Want wat er ook gebeurt, vandaag of in de toekomst, of we nu leven of sterven…. niets kan ons scheiden van Gods liefde die vastligt in Christus onze Heer!
Jezus zit op de troon, wij zijn burgers van het rijk dat hemels aangestuurd wordt.
Dat maakt als het goed is dat wij hier op aarde ons daar naar leren gedragen.
Dat is een leerproces, dat is als het ware een levenslange inburgeringscursus.
Paulus bedoelt dat met ‘leven in overeenstemming met het evangelie van Christus’:
je opstellen en je gedragen zoals Jezus dat ons voorhoudt en voorgeleefd heeft.
En dat begint dichtbij huis: in je eigen huwelijk en gezin, op je werk, in de kerk.
Dat zijn zeg maar de oefenplekken, de stageplaatsen, van het rijk van de hemel.
dia 11
Even verder in iets andere woorden van de apostel: “laat onder u de gezindheid
heersen die Christus Jezus had” – en let dan op zijn levensloop en lijdensweg –
waarvan de kern is volgens Paulus dat Hij die God was en is de luister daarvan
opgaf en naar ons kwam en mens werd als wij en zelfs nog dieper zich weggaf:
“als mens verschenen, heeft hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot de dood-
en zelfs nog erger: de dood aan het kruis – de dood van slaven en rebellen – ik
las: “God is nederig geworden. En Jezus heeft laten zien dat juist daarin zijn
grootheid, goedheid en liefde samenvallen” – ja, en zo verdiende Hij de troon:
“omdat Jezus Christus dat deed, heeft God hem de hoogste plaats gegeven”.
En als wij daarin het voorbeeld van Jezus volgen, bekroont God ook ons leven.
Nog eens: dat maakt een levenslange inburgeringscursus nodig want het zit
niet in onze aard als mens en het gaat ook niet vanzelf als je christen bent dat
die we die manier van denken en van met elkaar omgaan in praktijk brengen die
Jezus had: “handel niet uit geldingsdrang of eigenwaan, maar acht in alle bescheidenheid de ander belangrijker dan uzelf. Heb niet alleen uw eigen
belangen voor ogen, maar ook die van de ander” – en dan ook nog – misschien
nog wel moeilijker voor ons gereformeerden: eensgezind zijn – wat niet is het
over alles eens zijn of net zo lang praten en drammen tot ieder zo denkt als ik
zelf denk, maar allemaal achter Jezus aan, met alle verschillen toch: “één in
liefde, één in streven, één van geest” – moeilijk genoeg, maar mogelijk als je
Jezus in het oog houdt en zijn leven jouw leven wordt, en Hij je blijdschap is.
Ik las: “Problemen zijn er genoeg in de kerk van Christus. Liefde voor onszelf
(egoïsme) drijft wiggen tussen mensen. De oplossing is niet dat we proberen de ander te veranderen, maar dat we kijken naar onszelf. Of beter. dat we kijken naar Christus: doe ik zoals Hij het deed? Ben ik van plan om mijn naaste te redden en ook zelf gered te worden? Zo wil Christus in de gemeente zijn.Wat wij voor elkaar doen, wordt voor Hem gedaan”. Tot zover. De schrijver haalt dan Matt. 25 aan, en daar
komen we dan ook anderen in beeld waaraan wie Jezus volgt recht gaat doen en
zorg aan gaat besteden: armen, vreemdelingen, daklozen, zieken, gevangenen.
Je kijkt anders naar vluchtelingen, je denkt niet meer vanuit eigen volk eerst of
eigen land op slot, maar je hebt niet alleen eigen belang maar ook dat van de
ander voor ogen, je bent bereid tot delen, opschikken, inleveren, en zelfs lijden.
En – niet het minst belangrijk – laat iedereen u kennen als vriendelijke mensen!
dia 12
Niet makkelijk, ik ben de eerste om het toe te geven, het zit ook niet in mijn genen.
En het kan best gemopper opleveren of geklaag, zelfs dat er verwijdering komt….
Dat zal ook in die vroege kerken, zoals die van Filippi, een zorgpunt geweest zijn.
Ik denk dat juist daarom de apostel in deze brief zo vaak oproept tot blijdschap:
“Laat de Heer uw vreugde blijven; ik zeg u nogmaals: wees altijd verheugd” (4:4).
Niet omdat het altijd makkelijk gaat, en het altijd pais en vree is – integendeel juist.
Denk maar aan Paulus in de gevangenis, en het gedoe in Filippi, en in onze tijd.
Daarom ook: laat de Heer uw vreugde blijven= de Kurios: Jezus zit op de troon!
dia 13 Jezus zit op de troon: dat opent voor de wereld een hoopvol perspectief
Jezus zit niet alleen op de troon van ons leven en is niet alleen de baas in de kerk,
maar -zegt zondag 19 – door hem regeert God zijn Vader alle dingen, heel de wereld.
En zelf zegt Jezus dat Hij gekomen is om de wereld te redden, en nieuw te maken.
Dat geeft hoop voor een wereld die nu nog te lijden heeft onder onrecht en oorlog,
waar mensen honger lijden en pijn hebben, en waar nog steeds iedereen doodgaat.
Paulus zegt dat Jezus terugkomt om onze ‘armzalige lichamen’ gelijk te maken
aan ‘zijn verheerlijkt lichaam’, en in een andere brief dat dan de schepping wordt
bevrijd van aftakeling, vervuiling, verwoesting, geweld, en de macht van de dood.
Dan komt het zover dat gebeurt waar Paulus in gelooft en op hoopt en waar ook
wij naar mogen uitkijken, dat iedereen voor koning Jezus zal knielen en iedereen
zal erkennen dat Jezus de Heer is, en God de Vader zal eren. Kom, Heer Jezus!
dia 14
amen
liturgie morgendienst
votum en groet
zingen. Ps. 16: 1,3,5
wet van de HEER
zingen: NLB 632: 1,2,3
gebed
Schriftlezing: Filipp. 1: 27 – 2: 11 en 3: 17- 4: 7
zingen: Gz. 67: 1,2,3
verkondiging: zondag 18 en 19 H.Cat. dia 1-4
zingen: Gz. 11: 1,2 GK
gebed
collecte
zingen: NLB 416: 1,2,3
zegen
amen: NLB 416: 4