Zondag 11 Heid. Catechismus: Jezus alleen! (?)

dia 1

Gemeente van Jezus, onze Heer en Redder,

“Door niemand anders kunnen wij worden gered, want zijn naam is de enige op aarde die de mens redding brengt”, en dan gaat het over de naam ‘Jezus’.

Dat is wel een stevige uitspraak: alleen Jezus kan je redden en verder niemand. Paulus zet daar later een uitroepteken achter: wie Jezus eert als Heer, wordt gered. En de keerzijde van die medaille is dan dus dat zonder Jezus je die redding misloopt.

Nou, dat kan natuurlijk op een heleboel tegenspraak en weerstand rekenen. Dat was trouwens meteen al zo toen dat zo ronduit en stellig werd gezegd. Allereerst kwamen die weerstand en die tegenspraak van binnenuit: van de Joden. Als Petrus die stellige uitspraak doet, is dat in het hol van de leeuw: tegenover de Joodse leiders die hem en Johannes opgepakt en vastgezet hebben omdat ze na de genezing van een verlamde man alle eer voor die genezing aan Jezus hebben gegeven: “Deze man is weer gezond door de macht van Jezus Christus uit Nazaret. Jullie hebben Jezus gedood door hem aan het kruis te hangen. Maar God heeft hem uit de dood laten opstaan…Hij is de redder die God gestuurd heeft”.

Je snapt wel: dat werd hen niet in dank afgenomen: ze worden wel vrijgelaten maar met het uitdrukkelijke verbod om nog iets over Jezus te zeggen tegen de mensen. En als jaren later Paulus in zijn brief aan de gelovigen in Rome het ook stevig neerzet dat alleen geloven in Jezus redding brengt, is dat weer aan het adres van zijn Joodse volksgenoten die nog altijd Jezus zien als een nieuwlichter en een godslasteraar die terecht gekruisigd is en in wie je zeker niet moet geloven.

Terwijl ook aanhangers van andere godsdiensten vaak niks in die Jezus van de Joden zagen, zodat Paulus schrijft dat geloven in een gekruisigde redder voor de Joden een bron van ergernis is en voor de heidenen de dwaasheid gekroond. Waar de apostel dan als zijn rotsvaste overtuiging tegenover zet dat het evangelie Gods reddende kracht is: voor allen die geloven, voor Joden én andere volken.

dia 2

Wij leven zo’n tweeduizend jaar later, en vele miljoenen zijn in Jezus gaan geloven, en ook in onze tijd zijn er miljoenen mensen voor wie Jezus de redder is. Maar bij heel veel andere mensen moet je daar nou juist niet niet mee aankomen. dat je door niemand anders dan Jezus gered kunt worden, dat Hij belangrijk is om je leven door te laten veranderen en bepalen, en dat het zonder Jezus niet goed komt. Het komt als hoogmoedig en arrogant over, en wie ben ik om een oordeel uit te spreken over mensen met een ander geloof;  denk aan al die moslims in ons land of aan mensen die niet gelovig zijn opgevoed of die het geloof achter zich hebben gelaten:  alsof wie niet in Jezus als de enige redder gelooft, verloren zou gaan…

Ja, en als het dan gaat over waarvan een mens verlost zou moeten worden, gaan zomaar nog wat meer stekels overeind, want de rode draad door heel de Bijbel heen is dat die redding nodig is vanwege onze zonden, om onze schuld. Als de geboorte van Jezus wordt aangekondigd vertelt de engel dat in een droom aan de aanstaande vader-voor-de-wet Jozef: “Je moet hem Jezus noemen. Hij zal zijn volk redden, hij zorgt ervoor dat al hun zonden vergeven worden”. (Matt.1: 21) Zondag 11 zegt dat Jezus ons verlost van onze zonden, en weer: als enige: “omdat bij niemand anders enig behoud te zoeken en te vinden is” – het is dus alles of niets.

dia 3

Maar voor veel mensen is dat helemaal het probleem niet: dat ze redding van buitenaf nodig hebben, nota bene van zoiets vaags en ver weg als zonde, schuld, laat staan zonde tegen en schuld bij iets als een God in wie ze niet eens geloven of die – als Hij bestaat – hoogstens ‘iets’ tussen hemel en aarde is, of als ze al in een God geloven dan in een God die liefde is en die je toch niet zal veroordelen. Een onderzoek onder studenten in Nederland enkele jaren geleden leverde op dat de meeste studenten niet veel konden met noties als zonde, schuld, vergeving. Wat hen veel meer bezighoudt is de eigen ontwikkeling, relaties met andere mensen, het inhoud geven aan de verantwoordelijkheid voor eigen leven en de samenleving. Ik las: “velen kunnen eenvoudigweg niets met de idee dat wij zonde doen”.

In een artikel in de krant van afgelopen woensdag over ‘De les van de kerkverlater’ gaf Tijs van den Brink, presentator van het TV-programma Adieu God als een van vier redenen van mensen om de kerk te verlaten aan dat veel mensen niks kunnen met wat toch kernpunt is van het christelijk geloof:Jezus die stierf voor onze zonden. Dat iemand anders het voor mij goed moet maken, stuit op ongeloof en weerstand. Ook veel mensen die zijn opgevoed bij dat geloof, nemen er later afstand van.

De schrijver van dat eerdere artikel voegt eraan toe de indruk te hebben dat ook binnen de kerk “de beleving van onze zondige aard op de achtergrond raakt”. dia 4 Dat geeft wel te denken – allereerst als spiegel voor onszelf: hoe zit dat bij u,jou,mij ? Er zijn waarschuwende signalen vanuit de Bijbel. Ik denk aan de brieven van Johannes: dat we als denken dat wij geen zonde doen, we onszelf voor de gek houden. En Paulus zet ons voor de consequentie dat als we denken onszelf wel te kunnen redden, Jezus vergeefs zou zijn gestorven, Jezus niet nodig zou zijn. Weer: alles of niets.

Ja, en het is nog sterker en – als je wilt – nog gekker want die redding door Jezus gaat als we de Bijbel geloven nog verder dan dat Hij mijn schuld bij God afbetaalt. Er staat niet alleen dat door Jezus je zonden vergeven worden maar dat je gered wordt. En dat is niet alleen van die blokkerende zonden, dat oude zeer, die schulden, maar ook van wat daar de gevolgen van zijn: schrijnende armoede, slopende of verlammende of pijnlijke ziekten,  psychische problemen, tot en met de dood toe. We mogen en moeten geloven dat Jezus een volkomen Verlosser is, lees zondag 11.

Dat was de betekenis van al die genezingen door Jezus zelf: demonstratiemateriaal van het koninkrijk van God dat Jezus mocht aankondigen en werkelijkheid maken.  dia 5   Dat leert dat wonder dat Petrus en Johannes daar bij die poort van de tempel deden door een man die al jaren niet kon lopen weer op de been te helpen: sta op en ga lopen, in de naam van Jezus – en de man sprong op en hij liep en hij danste van blijdschap en hij was van toen af niet meer van Jezus en zijn dienaars weg te slaan. En als dan bij het zagen de verbazing toeslaat en ze stomverbaasd de twee mannen staan aan te staren alsof zijn wonderdokters zijn, grijpt Petrus zijn kans om zijn punt te maken en Jezus ter sprake te brengen: “Deze man die jullie hier zien en die jullie goed kennen, geloofde in de kracht van Jezus . Daardoor jan hun nu lopen. Het geloof dat Jezus hem gaf, heeft hem helemaal gezond gemaakt” (Hand.3.16 BGT) En daar slaat op terug 4:12: “Jezus is de redder die God gestuurd heeft” Kijk maar!

Ik moest denken aan dat wonder van Jezus zelf, ook van een verlamde die weer mocht gaan lopen, maar niet dan nadat eerst de vinger op ons aller meest wonde plek was gelegd en de ellende waar wij onder zuchten bij de wortel aangepakt is: “jouw zonden zijn je vergeven” – en als bewijs daarvan genas hij de man ook van zijn verlamming – als teken dat de blokkade is opgeruimd en je weer overeind kunt komen en weer . letterlijk en geestelijk uit de voeten kunt, met God en mensen.

dia 6

Dat brengt ons ineens dichter bij wie Jezus is en wat Jezus kwam en komt doen: Zal ik het eens een keer zo zeggen: Jezus brengt God en ons mensen weer bij elkaar….en dan kun je er van twee kanten naar kijken die alle twee waar zijn: In Jezus komt God naar ons toe want Jezus is God, God die mens wilde worden. En ook. Jezus brengt ons mensen weer bij God terug want Jezus werd mens als wij maar dan de mens zoals die bedoeld is – de Bijbel noemt Jezus de tweede Adam. Dat in Jezus God naar ons toekomt en ons weer bij God brengt, zit alle twee in wat de evangelist toevoegt aan het verhaal over wat in een droom tegen Jozef werd gezegd met het ook op de geboorte van een zoon voor zijn aanstaande vrouw Maria: “Je moet hem Jezus noemen. Hij zal zijn volk redden, hij zorgt ervoor dat al hun zonden vergeven worden”. (Matt.1: 21) – en waarom is dat, wat wil God daarmee. Nou, dat zegt Matteüs erbij: “Dat moest allemaal zo gebeuren, want in het boek van de profeet Jesaja staan deze woorden van God: ‘Een jonge vrouw die nog maagd is, zal zwanger worden. Ze zal een zoon krijgen, en hij zal Immanuël genoemd worden’. De naam Immanuël betekent: God is bij ons”.

   Dat samen – de naam Jezus=Hij is de Heer die redt – zodat God bij ons kan zijn – geeft aan waar wij van verlost moeten worden, en wel van alles dat afstand schept tussen God en ons, dat tussen God en mens in staat en ook mensen van elkaar verwijdert en zo oorzaak is van veel eenzaamheid, op zichzelf gericht en in zichzelf gekeerd zijn met als gevolgen het van je af meppen of juist je als in een cocon terugtrekken en de onmacht om dat te doorbreken, om weer ruimte te ervaren en elkaar ruimte te geven – om allerlei muurtjes om jezelf en tussen elkaar te slopen. En dat is Jezus komen doen – ontwapenend, bevrijdend, levendmakend – voor ons.

Dat mag je ook allemaal bedenken en op jezelf betrekken als Jezus meer dan eens zegt dat Hij en de Vader één zijn en wie Hem gezien heeft, de Vader heeft gezien. Zo’ n God hebben wij dus die ruimte schept om onszelf te zijn, die niet wil – staat letterlijk in de Bijbel – dat de mens verloren gaat, maar dat mensen worden gered en leven – gelukkig en voorGoed – dat de wereld niet eraan gaat maar opbloeit. Als je dat op je in laat werken, gaat het meer leven en wordt het niet bedreigend maar uitnodigend en bemoedigend dat die ene naam staat voor behoud/herstel.

Niet maar door in te stemmen met stukje leer van de kerk of je te houden aan een lijstje met leefregels maar door je eigen te maken wie Jezus is en wat zijn weg van redding is en je daardoor te laten inspireren en te laten veranderen, en door in zijn voetsporen te ontdekken wat echt leven is en hoe door te vertrouwen op Jezus en dan ook te leren leven als Jezus blokkades opgeruimd worden en de weg komt open te liggen naar de Vader en naar elkaar – zoals we met Pinksteren zongen.

dia 7

Nou, en dat is nog niemand gelukt en dat gaan wij niet redden met elkaar. En dus betekent Jezus als enige redder niet een geloven onder dwang of uit angst voor de hel of zo maar het aanwijzen van de enige route die echt en blijvend oplevert waar mensen in alle tijden en alle landen naar op zoek zijn: bevrijding van wat gevangen houdt, en van angst voor afwijzing en voor de dood.

Dan blijft de vraag klemmen waarom je voor die weg en voor de Heer die hem wijst na eerst Hem zelf gegaan te zijn, zou kiezen, als echt de enige begaanbare weg. Ik denk dat iedereen gelijk heeft die zegt dat je alleen doet als je hebt gezien en hebt ervaren dat allerlei andere wegen die hetzelfde zeggen te bereiken, falen. En vooral: als je er achter bent gekomen dat steeds weer van alles en nog wat -met de beste bedoelingen uitgeprobeerd – om van zoveel dat in de weg kan zitten en mensen beschadigt en het leven al te vaak tot een hel maakt, af te komen, faalt: relaties in stand houden of herstellen, onrust in jezelf en om je heen wegnemen, een vrediger wereld scheppen door oorlogen te laten ophouden en conflicten uit de wereld te helpen, te werken aan een schoner milieu en gezondere eetpatronen, en zeker ook ziekten genezen, armoede wegwerken, en langer gezonder leven…

Er is en wordt best veel bereikt maar waar blijft echte en blijvende vrede, hoe wordt ziekte uitgebannen en de dood overwonnen, waar blijft die echte rust in mijzelf….?

Elke keer blijken er blokkades te zitten in mensen zelf en groepen mensen, volken: wantrouwen, angst, oud zeer, en vooral de drive om mezelf neer te zetten en overeind te houden, om te gaan voor eigen belang voorop en eigen volk en groep eerst, leidt macht en invloed tot corruptie en competitie, wil ik toch meer zijn dan… en meer hebben dan…en beter worden dan….dan die ander en zelfs: dan God.

Ik las: “wij misbruiken alles wat God ons geeft, om niet Hem te dienen” – en, zeg ik erbij, als het aan ons ligt, ook niet elkaar en anderen dienen – maar onszelf….en gaat dat niet terug op die oerzonde waarmee het ooit begon en die steeds weer de kop opsteekt en een spoor van vernieling blijft trekken: dat een mens als God kan zijn, als hij kiest voor zichzelf en opkomt voor zichzelf en vecht voor zichzelf. En dat uit een hoogmoed die teruggaat op angst want als ik niet die ander van me afhoudt of sterker ben of slimmer of sneller dan zal die ander mij….het is ik of hij.

Dat herkennen veel mensen, christen of niet, en de gevolgen ondervinden we allemaal elke dag aanden lijve en we zien ze om ons heen – en zo vaak voelen we ons er machteloos onder: wat kun je doen tegen problemen dichtbij en ver weg: echtscheidingen in eigen familie en in de kerk, verharding in de omgang, onrecht en oorlog met afschuwelijk geweld, de opwarming van de aarde, elke keer weer verwoestende rampen, zoveel armoede zelfs in eigen omgeving….Waar we samen verantwoordelijk voor zijn zonder het op te kunnen lossen… Waar we ook wel eens ons wanhopig onder voelen of gefrustreerd van zijn.

Kijk, en dan is bevrijdend te horen dat Een die schuld op zich heeft genomen en dat Hij ook met ons op weg gaat naar een nieuwe en goede werkelijkheid. Iemand schrijft dat verlossing betekent afzien van mijn eigen mogelijkheden en mijn eigen keuzevrijheid en het helemaal van Jezus verwachten, ook dat ik mezelf leer loslaten, bevrijd van die wurgende angst van mezelf moeten handhaven en steeds meer aan mezelf en anderen voorbijlopen en me steeds afvragen of ik wel voldoe aan mijn eigen verwachtingen en die van anderen, en wat God wel van me vindt.

Wat een geluk dat het allemaal niet meer zo nodig hoeft omdat Jezus in onze plaats de klappen heeft opgevangen en de schuld gedragen, zodat God nu Jezus in mij ziet en God als een liefdevolle Vader zijn deur en zijn hart voor wij openzet: welkom thuis!

dia 8

Jezus alleen, er is geen andere redder, en geen andere weg. Gebruik dat niet om je toch weer boven anderen te verheffen of tegen anderen af te zetten alsof jij binnen bent en zij – als het niet verandert – voor altijd buiten – ga liever naast hen staan als net zo zondaar die redding nodig heeft, genade, vergeving – en die is er ook voor hen want Jezus is de redder van de wereld – zoon van God die zijn wereld liefheeft en die niet wil dat mensen verloren gaan maar Hem leren kennen en zo behouden worden.

De beste dienst die wij de ander kunnen bewijzen is laten zien wat het voor is en hoe het ons leven stempelt dat we ons aan Jezus toevertrouwen als onze enige redder, wat het met je doet als je niet krampachtig je leven in eigen hand wilt houden maar durft loslaten, en als je weet van eigen schuld en tekort en elke dag van genade leeft..en dat je dan ook vergeving durft vragen waar nodig en anderen kunt vergeven,

Dan kunnen nu al blokkades worden opgeruimd zodat mensen weer verder kunnen, met anderen, en met God, als eerst vijanden zelfs die broers en zussen worden, als samen op de weg van Jezus gezet en omgevormd naar de stijl van Gods koninkrijk.

Ook dat zit in dat ‘Jezus alleen’: dat die weg van Jezus echt tot vrede en herstel kan leiden, als mensen leren de minste te zijn en ook het belang van de ander te zoeken, als Gods liefde ons vult en in beweging zet – en Gods Geest in ons woont.

amen

 

liturgie middagdienst zondag 31 mei 2015

votum en groet

zingen:   Ps. 75: 1,4,6

gebed                    

Schriftlezing: Hand. 3: 1-11; 3: 16 en 4:5-12

zingen:   Ps. 118: 5,8,9

verkondiging:  zondag 11

zingen:  Lied 446: 1a, 2v, 3a, 4m, 6a

geloofsbelijdenis

zingen:  Gz. 162: 1,3,4

gebed

collecte

zingen:   Gz. 109: 1,2,3

(hertaling Ria Borkent)

 

1   Halleluja. lof aan het Lam,
die onze zonden op zich nam,
wiens bloed ons heeft geheiligd!
die dood geweest is, en Hij leeft!
die zijn gemeente vrede geeft
en haar altijd beveiligt! 
2   Dank aan de Koning, op de troon,
die opgestaan is uit de dood
met majesteit en luister,
De nieuwe mens, de hoogste Heer,
     aan Hem de heerschappij en eer!
Laat elke knie zich buigen.

 

3   Lof aan het Lam, Gods metgezel
uit Davids huis,  Immanuel,
bij ons als mens verschenen!
Laat hemel, aarde, het heelal,

in Hem, de Heer die komen zal,

   aanbidden God drie-enig.

 zegen

 4. Aanbid de Vader in het Woord.

    Aanbid de Zoon, aan ’t kruis vermoord.

    Aanbid de Geest uit beiden.

    Van Gods genade zo nabij,

    zijn liefde en betrouwbaarheid,

    zal niets ons kunnen scheiden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *