Gemeente van onze Heer Jezus Christus,
dia 1
‘Het zaad moet sterven’.
Dat is het thema van deze zondag en deze week in het veertigdagenrooster.
Dan gaat het over wat we net gelezen hebben in Johannes 12, over Jezus die uitlegt dat Hij moet sterven om veel mensen het eeuwige leven te geven, en dat vergelijkt met een graankorrel die onder de grond gestopt wordt om zo een nieuwe plant te laten ontstaan met daaraan een heleboel aren en veel meer nieuwe graankorrels: “als een graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel, maar wanneer hij sterft draagt hij veel vrucht”. Wat verlies lijkt is in werkelijkheid: winst.
Zeg maar – het thema deze weken – dat een tuin gaat bloeien rond het open graf.
dia 2
Daarover ging de inleidende preek op zondag 22 februari, en toen is uitgelegd dat ook in ons leven door in Jezus te geloven en Hem te volgen een proces op gang komt van afsterven van wat slecht is en zondig, en een groei van ander, nieuw leven. Wat Jezus er ook bij zegt: wie zijn leven durft verliezen aan Mij, krijgt eeuwig leven. Ik zei in die preek dat we er later nog verder op in zouden gaan en dat is vandaag.
Vanuit wat de apostel Paulus schrijft over het sterven en opstaan van onze Heer, en over wie aan Hem verbonden zijn en daarom door Hem een nieuw leven krijgen: “daarom is ook iemand die één met Christus is, een nieuwe schepping” – en dan gaat het niet om bloemen die weer gaan bloeien na de winter en bomen die weer beginnen uit te lopen maar over mensen die tot bloei komen voor God en elkaar.
In het leesrooster staat over die nieuwe schepping waarover Paulus het heeft: “een uitdrukking die duidelijk maakt hoe nieuw en anders het is, hoeveel goddelijke kracht er voor nodig is en hoe mooi het resultaat wordt” . Het is zelfs zo ingrijpend dat die verandering ook aangeduid wordt met sterven en opstaan, van Jezus en van ons met Hem, lees vers 14 en 15: “één mens is voor alle mensen gestorven, waardoor alle mensen zijn gestorven, opdat de levenden niet meer voor zichzelf zouden leven, maar voor Hem die voor de levenden is gestorven en is opgewekt”.
Best zware woorden en lastige beeldspraak, die nog wel wat uitleg vraagt, en gaat over wat geweldige gevolgen het werk van Christus heeft, voor jouw en mijn leven, en voor de samen-leving.
dia 3
Sterven en opstaan, met Christus
1) dat is het wonder van ultieme liefde (14-15)
2) dat geeft een totaal andere kijk (16)
3) dat maakt je een nieuw mens(17-18a)
dia 4
1. Sterven en opstaan, met Christus is het wonder van ultieme liefde (14-15)
Als Paulus gaat schrijven over de liefde van Christus die hem drijft, hem motiveert, dan staat het in het bredere kader van een verhaal over hoe hij werkt als apostel. Daar was in Korinte nogal veel kritiek op, ze maakten het Paulus niet makkelijk. Waarbij het nogal vaak om buitenkant-dingen ging: zijn manier van presenteren die niet zo flitsend overkwam als die van andere redenaars, het afzeggen van een beloofd bezoek wat werd uitgelegd als onbetrouwbaarheid, een nogal scherpe brief…
Paulus stelt zich daartegenover kwetsbaar op, en legt de gemaakte keuzes uit. Hij laat ook merken dat hij niet zich wil laten leiden door hoe mensen hem beoordelen maar dat hij allereerst zich verantwoordelijk weet tegenover de Heer die hem stuurt. Dat staat al in 1 Kor.4: 4v.: “Hoe u of een menselijke instelling over mij oordeelt interesseert mij niet, en hoe ik over mezelf oordeel, telt evenmin. Het is de Heer die over mij oordeelt. Houd dus op te oordelen en wacht de tijd af dat de Heer komt”.
Vlak voor onze tekst komt dat terug, als Paulus de verwachting uitspreekt dat zijn lezers diep in hun hart wel weten hoe hij erin staat: “Wij bevelen onszelf niet opnieuw aan, maar geven u de mogelijkheid trots op ons te zijn, zodat u zich kunt verdedigen tegen wie zich op uiterlijke zaken laten voorstaan in plaats van op innerlijke” .
Bedoeld zullen de gemeenteleden zijn die de manier waarop Paulus spreekt en werkt en overkomt, menselijk beoordelen en als onder de maat kritiseren en afserveren. Terwijl Paulus in alles niet uit is op eigen positie en eigen eer maar in opdracht van God en tot eer van God, en dienstbaar aan mensen, aan de gemeente van Christus.
Met als diepste drive de liefde van Christus die zijn leven gaf om mensen met God te verzoenen en te maken dat we niet meer op onszelf en voor onszelf leven maar dat we gaan leven voor de Heer Jezus, als met opgewekt tot een ander, nieuw leven.
Je kan dat het wonder noemen van ultieme liefde: die zich opoffert tot het einde toe. Ik denk aan wat Paulus in een andere brief schrijft: “God bewees ons zijn liefde doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren” (Rom. 5: 8).
Dat is onbegrijpelijke liefde die van één kant is gekomen, van Gods kant, dus echt belangeloze en onvoorwaardelijke liefde: één mens is gestorven voor alle mensen, in plaats van ons die de dood verdiend hadden, maar mogen leven en dat op een andere, nieuwe manier, en maar niet voor de tijd die we hier op aarde krijgen maar voorgoed en zoals we bedoeld zijn: niet op en voor onszelf maar voor onze Heer en dus ook voor elkaar, als mensen die – een lied – voor elkaars geluk geschapen zijn.
Ja, want als Paulus het hier heeft over die liefde van God tot in de dood van Jezus, blijft dat niet bij een mooi stukje kerkleer over Jezus die stierf om te betalen voor onze zonden, maar dan schrijft Paulus dat die liefde hemzelf motiveert en stimuleert om zich in te zetten en zelfs helemaal weg te cijferen om zijn Heer te dienen en om mensen te laten horen en te laten zien hoe die liefde van Christus je leven verandert.
Dat zit ook achter dat op het eerste horen vreemde beeld dat doordat Christus voor ons allemaal gestorven is, wij allemaal zijn gestorven – om juist zo echt te leven. Dan is bedoeld dat Christus ons als het ware meeneemt door zijn dood heen het nieuwe leven binnen, lees vs 17: het oude = het oude leven dat vanwege onze zonde en schuld ten dode was opgeschreven – het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen.
Straks gaan we erover zingen: “al onze boosheid en ellende ging met de Heer ter rust in het graf, wij zijn ontslagen van de straf” “zoals de Christus is verrezen door ’s Vaders heerlijke overmacht, zijn wij ook aan ‘ t licht gebracht om nieuw te leven.”
In het leesrooster staat erover dat sterven en opstaan in de Bijbelse zin van het woord al begint in dit leven, dat het is het slechte aanpakken en loslaten, en steeds
meer het leven leven van en met Christus, wat Paulus hier noemt een nieuwe schepping – zoals je in de tuin al die voorjaarsbloemen ziet en knoppen die op uitbotten staan en je al dat verlepte en verdorde van de afgelopen herfst en winter gaat wegknippen en dumpt in de groencontainer: het oud is voorbij, alles is nieuw. Een proces dat heel ons leven doorgaat, totdat Gods liefde alles en allen vervult.
dia 5
2 Sterven en opstaan, met Christus, dat geeft een totaal andere kijk (16)
Wij hebben allemaal zo onze eigen kijk: op dingen die gebeuren, en op mensen. En voordat we er zelf erg in hebben hebben we ook onze mening en oordeel klaar. Vaak is dat gebaseerd op de eerste indruk die we hebben, op wat we zien en horen. We kunnen soms iets goed aanvoelen of iemand anders goed inschatten, maar vaak zitten we er naast, blijkt het bij nader inzien anders, zit achter wat we zien en horen van iemand een heel verhaal dat veel verklaart zodat we anders gaan kijken en we tot een heel ander oordeel komen, en we ons schamen voor ons te snel oordelen.
Nou, Paulus laat in deze verzen eerlijk doorschemeren hoe hij er naast gezeten had, in de jaren dat hij van de buitenkant had aangekeken tegen Jezus van Nazaret-die was in zijn ogen een misleider van het volk, die zich aanmatigde de beloofde messias te zijn en zelfs de zoon van God, en was geëindigd als machteloze veroordeelde aan een ellendig kruis: die Jezus is een gevaar voor het volk, het is maar goed dat hij er niet meer is.
Ja, en als je niet verder kijkt dan de buitenkant, is het nog te begrijpen ook – een uitlegger schrijft: “afgaande op de buitenkant is een gekruisigde Messias een ergernis en volgens wereldlijke criteria is een gekruisigde slechts een misdadiger”. Totdat Jezus zelf Saulus aansprak en aanraakte met zijn liefde, en de man het leven en het lijden en de kruisdood van Jezus leerde zien en ervaren als ultieme liefde. Achter die schamele en verachtelijke buitenkant blijkt Gods hart te kloppen. En zo blijken oude profetenwoorden werkelijkheid te worden, zoals van Jesaja 53: “Onopvallend was zijn uiterlijk, hij miste iedere schoonheid, zijn aanblik kon ons niet bekoren….wij zagen hem als een verstoteling, door God geslagen en vernederd” – dat is die buitenkant – “maar: Hij was het die onze ziekten droeg, die ons lijden op zich nam….om onze zonden werd Hij doorboord, om onze wandaden gebroken; voor ons welzijn werd Hij getuchtigd, zijn striemen brachten ons genezing“- wat een liefde!
Kijk, en als die liefde je heeft aangeraakt en als je daar vol van bent, sta je anders in het leven, wordt je er klein onder en blij van, en ga je ook anders kijken naar jezelf en naar mensen om je heen, ga je anders om met de mensen en de dingen om je heen. Zoals Paulus, toen die liefde van Christus voor een man met zijn donkere verleden van vijandschap en christenvervolging, zijn leven totaal omgooide en zijn kijk op die
Jezus en op de wereld en op zijn medemensen radicaal anders maakte: “daarom – omdat de liefde van Christus ons drijft – daarom beoordelen we vanaf nu niemand meer volgens de maatstaven van deze wereld” . Paulus leerde kijken met de ogen van Christus, vanuit zijn liefde.
Zoals in een lied daarover: “liefde heeft handen, ogen, oren, zo open als de dageraad…..liefde is licht, laat zich niet vangen, komt door gesloten deuren heen, biedt aan de woede beide wangen,breekt harten harder dan een steen; liefde kan legers overwinnen, springt hoger dan de hoogste muur; blust, door de vijand te beminnen, haarden van hoog oplaaiend vuur”. (Gezang 636 uit nieuwe liedboek,van ds André Troost)
Wat zou de wereld – en ook de kerk – er anders uitzien als we een voorbeeld zouden nemen aan wat Paulus hier zegt over wat hij van zijn Heer geleerd heeft, en als die liefde van Christus ons elke dag weer aanraakt en drijft – naar de Heer en elkaar toe.
Laten we erom bidden en er ieder voor zich en samen aan werken -zegen verzekerd!
dia 6
3 .Sterven en opstaan, met Christus, dat maakt je een nieuw mens! (17)
“Daarom is iemand die één met Christus is, een nieuwe schepping”. Dat herinnert aan hoe het begon, met onze wereld, en met ons mensen: God die een prachtige wereld schiep toen er nog niets was als chaos en warboel. God die zelfs mensen maakte als zijn evenbeeld om voor Hem samen te leven. Met steeds als conclusie dat God zag dat het goed was: geschikt voor zijn doel.
Totdat de zonde erin sloop en alles wat God en mensen lief is, beschadigt en sloopt. Wat uiteindelijk zelfs Gods eigen Zoon zijn leven kost: God verliest zijn Kind aan ons.
Maar wat schitterend is het dan: wie één is met Christus,is een nieuwe schepping. Veelbetekenend staat er achter dat het allemaal het werk is van God, van wie anders?Onze belijdenis zegt over bekering,de verandering van een mens diep van binnenuit, dat dat is ‘de wedergeboorte, de vernieuwing, nieuwe schepping (daar heb je het), opwekking uit de dood en levendmaking, die God (….)in ons tot stand brengt”.
Het is echt helemaal Gods werk!
Ja, en hoe werkt dat dan? Prachtig zoals Paulus er over schrijft – er haast over zingt – in Romeinen 5: 5: “omdat Gods liefde in onze harten is uitgestort door de Heilige Geest”. Of, zoals in dat lied dat ik eerder al aanhaalde, door “Gods liefde die ons wakker kust”. Dat maakt een mens tot een ander, een beter, een geduldiger, vriendelijker mens.
Niet dat dat met één druk op de knop voor elkaar komt, zelfs bij een man als Paulus die een krachtdadige bekering meemaakte, tot op de dag en de plaats aanwijsbaar, bleef het een levenslang proces van vallen en opstaan, opkrabbelen en struikelen. Waarvan Paulus zichzelf pijnlijk bewust was: ik wil goed, en doe toch steeds weer wat fout is en slecht – ellendig mens die ik ben, wie zal mij redden dan God alleen?
Maar toch, het oude is voorbij, het nieuwe is gekomen – de liefde overwint alles.
En als die liefde je drijft, je motiveert, en in beweging brengt, ga je dat merken en gaan anderen het merken en verandert er van alles om je heen. Geloof dat maar en probeer het maar en bid er maar om, en ga het ervaren: liefde komt door gesloten deuren heen, liefde breekt harten harder dan een steen – om te beginnen mijn eigen hart!
amen